İstanbul'un 1963 ile 2000 yıllarında çekilen uydu I görüntülerinin karşılaştırılması, kentin 37 yılda I yaşadığı değişimi ortaya koydu. Araştırma sonucu eşsiz doğal güzelliklere sahip kentin, hızlı kentleşme ve yapılaşma sonucu yok olduğuna dikkati çekildi. Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) İnşaat Fakültesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü Fotogrametri ve Uzaktan Algılama Anabilim Dalı öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Bülent Bayram, Hüseyin Bayraktar, Cüneyt Helvacı ve Uğur Acar'la birlikte gerçekleştirdikleri ve 20. Uluslararası Fotogrametri ve Uzaktan Algılama Kongresi'nde bildiri olarak sundukları çalışma hakkında bilgi verdi. İstanbul'un eşsiz doğal güzelliklere sahip bir kent olduğunu, ancak bu değerli alanların hızlı kentleşme ve yapılaşma sonucu yok olduğuna dikkat çeken Bayram, deniz ve karayı ayıran kıyı alanlarında insan faktörüyle rüzgar, iklim gibi doğal nedenlerden dolayı değişimler oluştuğunu söyledi.
Bu değişimlerin tespiti için son yıllarda yüksek çözünürlüklü uydu görüntülerinin kullanıma girdiğini anlatan Bayram, ABD'nin 1960'da başlattığı Corona Programı çerçevesinde Corona panoramik uydusunun çektiği fotoğraflarda Türkiye'nin de yer aldığını, bu verilerin 1995'te ABD tarafından bilimsel çalışmalar amacıyla kullanıma açıldığını kaydetti.
ABD'den, İstanbul'un 1963'te çekilmiş görüntülerini aldıklarını ve bu veriler ile 2000'de IRSı-D uydusuna ait görüntüleri karşılaştırarak İstanbul'un Terkos bölgesindeki kıyı değişimini incelediklerini dile getiren Bayram, şunları ifade etti:
"Çalışmada, İstanbul kıyısını, Terkos'tan başlayarak Büyükçekmece Gölü'ne kadar bütün kıyı şeridini çıkartmış olduk. Yapılan çalışmada en büyük değişimin Terkos kıyısı civarında olduğu görüldü. Çünkü en çok dolgu işlemi orada yapılıyor. Özellikle Boğaz kıyısında neredeyse hiç değişim olmadığı, sadece birkaç liman ve küçük iskeleler yapılması amacıyla değişiklik olduğu belirlendi. Alan ölçümleri, 1963'te 1803 kilometrekare, 2000'deki görüntüde ise 1812 kilometrekare çıktı. 8,5 kilometrekarelik bir alan değişimi olmuş. Kıyı çevresi uzunluğu da ölçüldü. 1963'te 290 kilometrelik, 2000'de de 302 kilometrelik bir mesafe tespit edildi. 37 yılda 12 kilometrelik bir kıyı uzunluğu farkı belirlendi." Terkos kıyısıyla ilgili ortaya çıkan sonuçların ilginç olduğunu dile getiren Bülent Bayram, yaklaşık 20 kilometrelik bir kıyı şeridinde dolgunun söz konusu olduğunu söyledi.
Bayram, "Terkos bölgesinde motor ve kosterle-rin kum çekmesinden dolayı kıyı alanının içeriye doğru girdiği yönündeki beklentimize karşın, bir kilometreye yakın dolgu alanının oluştuğunu belirledik. 2000'deki uydu görüntülerinde, bölgedeki kömür madenlerinin atıklarıyla doldurulduğu anlaşılan dolgu alanında yerleşim yerlerinin oluştuğu gözleniyor. Denizin bilinçsiz şekilde doldurularak bir alan kazanılması söz konusu" dedi.
'Yeşil Alanlar Yerleşim Yeri Oldu'
Eski uydu verisiyle yeni uydu verisi karşılaştırıldığında, bir bilimsel işlem yapmadan, sadece gözle bakıldığında dahi aradaki farkın net bir şekilde ortaya çıktığını ifade eden Bayram, şunları kaydetti:
"Yerleşim yerleriyle yeşil alanlar net biçimde görülüyor, ille ölçüm yapmak gerekmiyor. Buradaki gerçekten çok hızlı bir değişim. 1963'teki görüntülerde, Boğaziçi Köprüsü yapılmadan önce bir otoyol faaliyeti gözükmüyor. Gözle bakıldığında bile Beylikdüzü'nün, çevreyollarının geçtiği alanların ya tarla ya da yeşil alan olduğunu görüyoruz ama bu bölgeler bugün çılgın bir yerleşimle karşı karşıya. Boğaz'a 3. Köprü'nün yapılmasına karar verildi. Geçmişteki değişim göz önüne alındığında, kentin kuzeyindeki yeşil dokunun da tehdit altında olduğunu söyleyebiliriz." Bayram, tarihi yarımadanın dokusunda ise yeşil alanlar dışında ciddi bir değişim olmadığını sözlerine ekledi.