Ekonomik nedenlerle tamamen boşalan Sarıhacılar Köyü’ndeki tarihi ‘Düğmeli Evler’, yurdun çeşitli yerlerinde ticaretle uğraşan Sarıhacılar köylüleri tarafından onarılmaya başlandı. 7 evin restorasyonu tamamlanırken, geçtiğimiz yaz başlayan 5 evin restorasyon çalışmaları ise kış mevsimi nedeniyle önümüzdeki yaz mevsimine ertelendi. Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı (ÇEKÜL) tarafından yürütülen “7 Bölge 7 Kent Projesi”nin Akdeniz Bölgesi’ndeki çalışma yaptığı Sarıhacılar Köyü’nde kültürel dokuyu ayakta tutmak ve çevresindeki doğal zenginliği korumak amacıyla başlatılan çalışmalara yaz aylarında üniversitelerin ilgili bölümlerindeki öğrenciler de katılıyor. ÇEKÜL Vakfı Akdeniz Bölge Koordinatörü Recep Esengil, özgün mimarisiyle dikkati çeken Sarıhacılar evlerinin aslına uygun olarak onarılması durumunda, kültür mirasımız geleneksel Türk mimarisinin bu köyde yaşatılabileceğini bildirdi. Şimdi terk edilmiş bir köy olan Sarıhacılar Köyü’nün önemli bir turizm potansiyeli bulunduğuna dikkati çeken Esengil, ÇEKÜL Vakfı’nın projesi kapsamına alınan Sarıhacılar Köyü’ndeki evlerin aslına uygun olarak restore edilmesi için, şimdi büyük kentlerde ticaretle uğraşan köylülerin teşvik edildiklerini hatırlattı. Esengil şu bilgileri verdi: “Sadece yapıları değil, köyün tüm çevresi ile birlikte korunması gerekiyor. Bununla ilgili çalışmalarımız devam ediyor. Örneğin; köy meydanı düzenlenmesi, eski okulun tekrar ayağa kaldırılması, bu binanın bölge kültür araştırmaları için kullanılması programa alındı. Sarıhacılar Köyü, bölgedeki diğer benzer yerleşimlerle birlikte birbirini destekleyen projenin öncü yerleşimi kabul ediliyor. 4-5 yıldır devam eden proje kapsamında mimarlık fakültesi ve restorasyon bölümü öğrencileri yaz okulu çalışmaları için köye geliyor. 2008’in yaz mevsiminde de üniversite öğrencilerinin yaz okulu devam edecek. Akdeniz Üniversitesi bünyesinde kurulan Serik Meslek Yüksek Okulu Restorasyon Bölümü ile ÇEKÜL’ün ortak çalışmasında da havza projesi çalışmalarına devam edeceğiz.”
7 Bölge 7 Kent Projesi
Sarıhacılar Köyü Muhtar Vekili Muhammet Güzel, yaptığı açıklamada, 700 yıllık geçmişe sahip Sarıhacılar Köyü’nde ÇEKÜL Vakfı ve Antalya Mimarlar Odası işbirliğiyle sürdürülen ‘7 Bölge 7 Kent Projesi’ kapsamında tarihi Sarıhacıhar Köyü’ndeki ‘Düğmeli Evlerin’ restorasyonunun süreceğini söyledi. Düğmeli Evler’den 7’sinin restorasyon çalışmalarının tamamlandığını kaydeden Güzel, kış dolayısıyla ara verilen yaz aylarında restorasyon çalışmalarına devam edileceğini anlattı. Güzel, “Evlerin restorasyonunda tarihi dokularının bozulmamasına dikkat ediliyor” diye konuştu. Sarıhacılar Köyü’nde bir zamanlar 160 ailenin yaşadığına değinen Güzel, köyde halen 57 ailenin yaşadığını, ancak bu ailelerin köyün yerlisi olmadıklarını bildirdi. Göç nedeniyle köyün boşalmasından sonra bazı göçerlerin bu evlere yerleştiklerini belirten Güzel, restorasyon çalışmaları dolayısıyla büyük kentlere göç eden köylülerin evlerine yeniden sahip çıktıklarını belirtti. Güzel Sarıhacılar köyündeki düğmeli evlerin Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü UNESCO’nun dünya mirası listesine alınmasının önerildiğini de sözlerine ekledi.
Osmanlı Mimarisi
Akseki ile bazı köylerindeki geleneksel Osmanlı mimarisini yansıtan özgün yapılar ‘Düğmeli ev’ olarak biliniyor. Geleneksel Akseki evi 2 katlı ve taş duvarlardan oluşuyor. Taş duvar asıl taşıyıcı gibi görünse de evi ahşap iskelet taşıyor. Evdeki iki ahşap hatıl, (yapının özellikle deprem etkilerine dayanıklılığını arttırmak için duvarlarda yatay bağlantılar) arası ‘destur’ olarak bilinirken, taş duvarda dikine atılan kısa parçaları, yöre halkı ‘düğme’ olarak adlandırıyor. Bu düğmelerde andız ağacı kullanılıyor.