Kira artış oranını ÜFE’ye endeksleyen ve depozitoyu en fazla üç kira bedeli ile sınırlayan maddelerin de yer aldığı 649 maddelik Borçlar Kanunu Tasarısı Meclis’e sunuldu.

Tasarı, kredi kullanımından taksitli alışverişlere, ev sahibi-kiracı ilişkisinden kefalet şartlarına kadar ticari hayatın hemen her alanında önemli değişiklikler getiriyor.

80 yıllık Borçlar Kanunu’nu tümüyle değiştiren ve 9 yıllık çalışmanın ürünü olan 649 maddelik Borçlar Kanunu Tasarısı, ev sahiplerine karşı kiracıları avantajlı duruma getiriyor. Meclis’e sunulan Tasarı, "Oğlum evlenecek çık" dönemini kapatırken, kira artış oranını enflasyona (ÜFE) endeskliyor. Güvence bedelini (Depozito) en fazla üç kira bedeli ile sınırlandırıyor. Kiracıya, özel durumlarda kirada indirim isteme hakkı tanınıyor. Tasarı, kredi kullanımından taksitli alışverişlere, evsahibi-kiracı ilişkisinden kefalet şartlarına kadar ticari hayatın hemen her alanında önemli değişiklikler getiriyor.

Eşin İzniyle Kefil Şartı: Eşinin onayını almayan hiç kimse herhangi bir kefaletin altına imza atamayacak. Eşlerden biri, ancak diğerinin yazılı onayıyla bir borca kefil olabilecek. Evli bir kişi, eski kanuna göre borca kefil olmuşsa, bu kefaletin geçerli olması için eşinin rızası aranmayacak. Tasarı ile getirilen yeni düzenlemeler özetle şöyle:

Ev Sahibine Kiralama Yasağı: Ev sahipleri, "Ev bana lazım, oğlum evlenecek çık" diyerek, kiracıyı çıkarmaları halinde, evi üç yıl geçmeden eski kiracısından başkasına kiralayamayacaklar. Evin inşa, imar amacıyla boşaltılması halinde ise haklı bir sebep olmadan üç yıl geçmedikçe ev başkasına kiralanamayacak. Eski kiracıya kiralamada öncelik tanınacak. Ev sahibi, bu hükümlere aykırı davrandığı takdirde ise eski kiracısına bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzere tazminat ödemeyecek.

Enflasyonu Aşamayacak: Kira artışı, üretici fiyat endeksi (ÜFE) oranını aşamayacak. Bu kural bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde uygulanacak. Evsahibine verilecek güvence bedeli üç aylık kira bedelini aşamayacak. Bu para vadeli bir hesaba yatırılacak.

Tadilat Parasını İsteme Hakkı: Evsahipleri kiracılarına artık, "Evimi, eski durumuyla geri var. Yaptığını sök" diyemeyecekler. Evsahiplerinin, kiralananı eski durumuyla geri verilmesini isteyemeyecekleri kuralı getirildi. Kiracılar da ev sahibinin rızasını alarak, tadilat yapacaklar.

Peşin Kira Ödeme Cezası Kalktı: Kiranın bir ay aksatılması halinde kalan kiraların tümünün peşin olarak evsahibine ödenmesi kaldırıldı. Kirasını geciktiren kiracı, gecikme faizini ödeyecek ancak geri kalan ayların kira ödemesini kira sözleşmesine göre yapacak.

Kefalet Yok: Aile konutu olarak kiralanan evden, eşe danışmadan çıkılamayacak. Kira sözleşmesinin feshinde eşin "açık rızası" şartı aranacak. Eşten izinsiz artık kefil de olunamayacak.

Kiracıya Devir Hakkı: Kiracıya, kira ilişkisini başkasına devir hakkı da tanındı. İşyerlerine ilişkin kira uygulamalarında da kiracı işi yolunda gitmezse dükkanı başka bir kiracıya devredebilecek. Mal sahibinin yazılı rızası ile devir yapılabilecek. Dükkan sahibi, "Haklı bir gerekçe ve özel bir sebep" gösteremezse, devir işlemine artık karşı çıkamayacak. Bu tür devirlerde, eski kiracının taşınmazla hiçbir hukuki bağı kalmayacak. Kira sözleşmesi, kira borçları devralan yeni kiracıya geçecek.