İngiliz şair Spencer "Bir kentin değeri kitaplarına eşittir" demiş. Ürgüp Belediye Başkanı Raşit Ürper buna atıf yaparak "Parşömen káğıdını icat ederek kitabı ebedileştiren, Helenistik dönemdeki 200 bin ciltlik kütüphanesiyle sanatın ve kültürün başşehri olan, bütün dünyada ve bütün dillerde hakkında sayısız kitabın yazıldığı bir tarih ve kültür kenti Bergama" diyor. Burada, ÇEKÜL’ün desteklediği Tarihi Kentler Birliği (TKB) toplantısı vardı hafta sonunda. TKB, yerel boyutta kültür ve doğa varlıklarımızın korunarak sürdürülmesine ilişkin ülkemizin en önemli birlikteliği ve örgütü durumunda. 250’ye yakın belediyesinin % 40’ının bu konuda bir uygulama örneği verdiği TKB’nin, son üç yıldır ’200 eser, 200 ortak’ projesi kapsamında desteklediği proje sayısı 160’ı buluyor. Üye aidatlarıyla topladığı parasal kaynağını, proje üreterek yine üye belediyelere aktarıyor Tarihi Kentler Birliği... Bu model sayesinde, parti ayrımı yapılmaksızın resmi kurumlar, valilikler ve üniversiteler arasında birlikteliği sağlayan TKB sayesinde belediye başkanları, kentlerini korumak ve geleceğe aktarmak konusunda inanılmaz bir yarış içinde olmaları dikkat çekiyor. Bu nedenle her semineri daha da ilgi gören TKB’nin Bergama toplantısına 150’si belediye başkanı olmak üzere meslek insanları ve Bergamalılarla birlikte katılımcı sayısı rekor bir şekilde 400’ü buldu. TKB Başkanı Mehmet Özhaseki (Kayseri), Osman Gürün (Muğla), Süleyman Telmanoğlu (Elazığ), (Kütahya), İsmail Ünal (Beşiktaş), Mazlum Ağan (Bodrum) ve Muzaffer Tunçağ (Konak) gibi belediye başkanlarının bulunduğu toplantıda masaya yatırılan konular özetle şu noktalarda toplanıyor:

Tarihi Kentler Dökülüyor: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırımlar ve İşletmeler Genel Müdürü Şenol Aydemir, ’markalaşma’ başlığı altında bakanlığın yaptığı çalışmaları ’şifalı su, kongre ve fuar merkezleri, inanç turizmi’ gibi ülke geneline yayılan kent sınıflamasını ve destinasyon alanlarını belirterek, bakanlığın çalışmalarını açıkladı. Bu arada, salondan antik isimlerin çoğunun bu turizm stratejisi projelerinde yanlış yazıldığı eleştiri konusu oldu. Konuşmacılar, en çok eski kent dokularımızın ve ören yerlerinin ’döküldüğü’ konusunu vurguladılar. Bu konuda TBK Danışma Kurulu üyesi, YTÜ Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Zekai Görgülü, eski kent dokuları ile arkeolojik alanların bütünleşebilmesi için ’parçacıl’ yaklaşımlar yerine ’bütüncül’ bir siyasetin ve stratejinin oluşturulması gerektiğini söyledi. TKB eliyle bunların ayağa kaldırılmasında, kent kimliklerinin yeniden kazanılmasında sorunların ’içinin’ doldurulmasında siyasetçiye büyük görev düşüyor.

Emlak Vergileri: Emlak Vergilerinden ayrılan %10’luk kültür varlıkları payının Valilerin denetimindeki Özel İdareler yerine her birim yerel yönetimince kullanılmasına dikkat çekildi. Arkeolog Emin Başaranbilek, batı ülkelerinde bu oranının %40-65 arasında olduğunu hatırlattı. Prof. Görgülü ise bu oranının artmasının ülkemizde Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın binde 4 olan bütçesinin artması gerektiğini söyledi.

Allianoi: Son günlerin popüler konusu Allianoi’ye ilişkin eleştirilerin en çarpıcı olanını, kendi beldesi de sular altında kalacak olan Hasankeyf Belediye Başkanı Vahap Kusen yaptı: "Hasankeyf’i çamura, Allianoi’yi de sulara gömecekler. Devletin politikalarına karşı yerel yönetimler boyun mu eğecek bunlara?" diye sordu. Bu arada öneriler de getirildi. Yalnızca ekonomik kazanç ve mühendisliğe dayalı baraj projelerinin kültürel mirasın önüne geçmemesi gerektiğinin altı çizildi. Allianoi’nin sular altında kalacak olmasının İzmir’in 2015 EXPO fuarına aday ve ambleminin Nymphe (’Su perisi’) olması yoğun bir şekilde tartışıldı. Bu arada aynı havzadaki Apollonia ören yerinin de, baraj yapımına kurban edilmemesi gerektiği belirtildi.

Havzalar Platformu: Bergama merkezli bir havza planlaması ve yönetim konusunun bu coğrafya için acilen hazırlanıp hayata geçirilmesi yönünde görüşler ortaya kondu. 10 adet ’Havza Platformu’ oluşturulacağı açıklandı.

Eski kent dokularına ulaşımın sağlanması ve kent merkezlerinin yalnızca gezilmek ve görülmek için değil, yaşanmak için keşfedilmesinin gereği vurgulandı. Durağan ve donmuş anlamında kullanılan ’Müzekent’ kavramına karşı çıkıldı. Yaşamayan ve gidilmeyen müzelerin sorunlarının ayrı bir toplantıda gündem maddesi olması istendi.

Bergama’nın AKP’li Belediye Başkanı Raşit Ürper, "Bergama’yı tarihsel kimliği ile yaşatmak cami, hamam, arasta ve benzeri kültür varlıklarını onarmak için bugüne kadar 2.5 trilyon harcandığını ve Bergama’yı bir kültür turizmi kenti yapmayı amaçladıklarını" söyledi.

’Türkiye paslı kalmayacak’
ÇEKÜL Vakfı Başkanı TKB Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen, beş saat süren ve üyelerin dikkatle izledikleri toplantıdan sonra "katılımcıların etkileşiminden duyduğu ve ortaya çıkan sorunlardan mutluluk duyduğunu" belirterek şöyle dedi:

"Bu birliğin aklın buluştuğu yer olarak hakkını vermeliyiz. Türkiye’nin dünyanın unuttuğu hemşerilik ve dayanışma duygularını kanıtlamak için buradayız. Hangi belediye başkanı kazı ve restorasyon için yardım isterse proje hazırlıyoruz. Bu yıla ağır ve yorgun gidiyoruz ama diriyiz. Halkın gözüne bakan, sorunlarına cevap arayan belediye başkanları istiyoruz. Bu yıl Türkiye Cumhuriyeti’nin yanlış yasalarını, örneğin ihale yasasının üzerine gideceğiz."