Çarşamba akşamı Ankara'da ilginç bir "uğurlama" ve "karşılama" vardı. Aralarında, önemli bir bölümü ilk kez "büyükelçiliğe" yükselenler de olmak üzere, yurtdışında yeni görevlere atanan otuzu aşkın Türk diplomatı uğurlandı. Yemekli toplantıyı, Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) düzenlemişti.

İlk anda, "müteahhitler" ile "büyükelçiler" arasında ne alıp veriliyor ki gibilerden bir soru akla gelebilir. Türk müteahhitlerinin çeşitli ülkelerde iş yaptıklarını az çok biliyordum, ama ne denli önemli iş yaptıklarını TMB Başkanı M. Erdal Eren 'in konuşmasından sonra öğrendim.

Son 5-6 yılda Türk müteahhitlerinin yurtdışı iş hacminin önemli gelişme gösterdiğini söyleyen Eren, bir bilim heyetinin hazırladığı bir araştırmadan şu cümleyi aktardı: "Dünyada kişi başına ulusal geliri Türkiye kadar olan hiçbir ülkede rekabet gücü Türk inşaat sektörününki kadar yüksek bir inşaat sektörü yoktur."

Sonra yaptığım bir araştırmada şu rakamlar Eren'i doğruladı:

2002: 1.7 milyar dolar

2003: 3.5 milyar dolar

2004: 6.5 milyar dolar

2005: 9.8 milyar dolar

2006: 15.9 milyar dolar

2007: 19.5 milyar dolar

2008: (Hedef) 25 milyar dolar

Türkiye'de 20 bin kadar müteahhit vardı, ancak 140'ı birliğe üyeydi. Üyelerden 20'si 2006'da, 22'si 2007'de dünyanın en büyük 225 müteahhitlik firma sıralamasına girmeyi başarmıştı. Eren'e göre Türkiye, müteahhitlik hizmetlerinde ABD ve Çin'den sonra 3. sıradaydı. Bu başarıda, "binlerce kişinin birikimi, emeği, yaratıcılığı ve alın teri" vardı, "düşük fiyat, hizmet kalitesi, teknoloji kullanımı ve verimliliğin yarattığı yüksek rekabet gücü" etkili olmuştu.

Türk müteahhitleri önce petrol zengini ülkelerde "küçük ölçekli ve emek yoğun projeler" almışlardı. Şimdilerde ise "daha az sayıda, ancak yüksek katma değerli büyük ölçekli işleri" başarıyla sürdürüyorlardı. Geçen yıl iş alanlarının yüzde 44.3'ü bina, 25.9'u ulaşım ağırlıklı işlerdi. Bunların alt dalları havaalanı yüzde 14.7, ticaret merkezi 14.2, konut 13.1, yol-köprü-tünel 9.2 oranında idi. TMB'ye göre başarının temelinde üç neden yatıyordu:

1. Petrol fiyatındaki artışın zenginleştirdiği ülkelerle yakın ilişkiler kurulması,

2. Türkiye'de 2001 bunalımı nedeniyle ülke içinde iş yapamayan müteahhitlerin gözlerini yurtdışına çevirmeleri,

3. 1990-2000 yılları arasında yurtiçinde yabancılarla ortak işler yapan Türk müteahhitlerinin, uluslararası koşullara uygun üretim, proje ve sözleşme yönetiminde deneyim kazanmaları.

Son yıllarda Türk müteahhitleri 68 ülkede "pazarlarını çeşitlendirmekle" kalmamış, "yeni uzmanlık alanlarında" ün kazanmışlardı. 1972-2007 arasında iş hacmi Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkelerinde yüzde 46, Afrika'da 22, Ortadoğu 21.7 oranında dağılırken BDT yine önde idi, Ortadoğu'da gerileme vardı, ancak Afrika'nın payı yüzde 15'ten 29.7'ye çıkarak ikiye katlanmıştı. 2000-5 yılları arasında duraklama yaşanan Libya, geçen yıl 4.9 milyar dolarla başa geçmişti. Onu, Rusya 3.6, Katar 1.9, Türkmenistan 1.6, Kazakistan 1.1 milyar dolarla izliyordu.

Bu açılımda Türk büyükelçilerine önemli görevler düşüyordu. Artık, "monşer" elçiler gitmiş Türk işadamlarına pazar arayan diplomatlar gelmişti. Eren, başta Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Büyükelçi Ertuğrul Apakan olmak üzere elçilerin desteklerine şöyle teşekkür etti:

"Kapılarınız bizlere açık olduğu sürece, yolumuzdaki engelleri kaldırdığınız, sorunlarımıza çözüm ürettiğiniz sürece, dünya devleriyle girdiğimiz yarışları kazanmayı sürdüreceğiz. Ekonomik, ticari ve teknik başarımlarımızla uluslararası siyasal ilişkilerde sizleri daha güçlü kılmak için var gücümüzle çalışacağız."

Yabancı diplomatların kıskanç bakışları altında, toplantının çıkışında, ağırlıkları 5 kiloyu aşan çantalar içinde yeni elçilere, gidecekleri ülkelerde karşılaştıkları sorunlar, oralardaki yatırımlar, geleceğin ihalelerini içeren yüklü dosyalar verildi. Apakan'ın çantaları daha ağırdı, çünkü her elçinin dosyalarının birer kopyası ona da verilmişti. Diplomasi artık "laf üretmek" değil "dolarları çoğaltmak" tı. TMB, büyükelçileri Ankara'da uğurlarken gidecekleri ülkede sorunlarla "karşılamaya" şimdiden hazırlanıyordu.

Rüşvet mi Bahşiş mi?
Tapu ve Kadastro Genel Müdürü Zeki Adlı "Ev alan mutlu vatandaş üç beş kuruş bahşiş bırakıyor. Rüşvet değil bahşiş alınıyor" dedi. Bayındırlık ve İskân Bakanı Faruk Nafiz Özak "Bahşişle rüşveti karıştırmamak gerekir" diyerek arka çıktı, tepkiler gelince kıvırdı. Bazı örnekler verelim, "rüşvet" mi "bahşiş" mi olduğuna sizler karar verin.

İşadamı Remzi Gür , Başbakan Recep Tayyip Erdoğan 'ın çocuklarına "burs" verdi? Bu "bahşiş" mi? Gür, hızını alamayıp CHP milletvekili Mehmet Yıldırım 'a "Sen akıllı adamsın. Senin oyunu bekliyoruz. Maddi manevi ne gerekirse yaparız" demiş. Gür, yargılandığı Ankara 10. Ağır Ceza Mahkemesi'nde "telefon ettiğini, ancak rüşvet önermediğini" söylemiş. Erdoğan'ın çocuklarının burs babası Gür, Yıldırım'a herhalde "bahşiş" önermiş olmalı.

İçişleri Bakanı Beşir Atalay açıkladı. AKP'nin iktidarda olduğu 2003-2007 yılları arasında ihtiyaç sahibi ailelere 5.8 milyon ton kömür dağıtılmış, bahşişin bedeli yaklaşık 1 milyar YTL Hazine'den karşılanmış. Yani AKP, başkalarının vergileriyle, başkalarının oyuncakları ile "iktidar" olup gerdeğe girmiş.

Zaman gazetesi her gün 700 bin gazeteyi bedava dağıtıyor. Bu bahşişin maddi kaynağı nedir diye soran Maliye adında bir bakanlık yok. Bakan, oğullarının mısır bahşişiyle meşgul olmalı.

Borç batağındaki Ankara Büyükşehir Belediyesi her gün üç bin aileye 5 koliden oluşan 60 kiloluk gıda ve temizlik malzemesini "bahşiş" olarak dağıtıyor. Etimesgut Belediyesi de 20 bin aileye eve teslim yardımın yanı sıra bazı kişilere "evde sürpriz doğum günü partileri" düzenliyor. Yerel seçim öncesinde bu bahşiş mi?

Araplar "bahşiş" işini iyi bilirler... Cumhurbaşkanımız, Başbakanımız, Dışişleri Bakanımız Suudi Arabistan Kralı Ankara'ya geldiğinde otelinde ayağına giderek hizmet vermişlerdi. Kralın da onlara, "asgari ücretin on katını aşmaması gereken" hediyeler yerine, çok değerli hediyeler verdiği yazılıp çizilmişti. Acaba ne gibi hizmetler karşılığında Suudi Kralı bu bahşişleri verdi?