Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Erdoğan Bayraktar da, Türkiye Müteahhitler Birliği'nin yönetim kurulu da Ankara'dan kalkıp, İstanbul'da buluşmaya gelmişti önceki akşam. Çoğu Ankara merkezli çalışan müteahhitlerin yanı sıra, TOKİ'ye taahhüt işi yapan İstanbul merkezli müteahhitlerin tanışma toplantısıydı bir bakıma.
Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren, Türkiye'deki yapılaşma sorununu gayet keskin cümlelerle dile getirdi, hatta isim vermeden Başbakan Erdoğan'ın söylemini de eleştirdi. Erdal Eren, megapol İstanbul'un arapsaçına dönen yapılaşma sorununu şu sözlerle anlattı:
"Bu kentin plansızlıktan ve rant hırsı nedeniyle karşı karşıya kaldığı yağmadan kaynaklanan çarpık kentleşme ve ulaşım sorunları yüreğimizi sızlatıyor... Son dört yıllık dönemde İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin imar komisyonu 3 bin 900'den fazla plan değişikliği yapmış. Kent plancıları, son dört yıllık dönemde gün başına ortalama üç plan değişikliği düştüğünü söylüyorlar. Bu plansızlık değildir de nedir Allah aşkına? Türkiye'nin en önemli sorununun kırdan kente yönelen nüfus hareketleri olduğunu bugüne kadar defalarca dile getirdik... Siyasi kadrolar ne yazık ki kırdan kente göç olgusunu oy depolarının genişlemesi olarak gördüler ve sempatiyle karşıladılar. Ama bu olgunun beraberinde getirdiği sorunların üstesinden gelemediler. Kentlerimizi yönetilmez hale getirdiler. Sonunda aralarından 'İstanbul'a girişlerde vize uygulanmalı' diyecek kadar ileriye gidenler dahi çıktı."
Erdal Eren'in söz ettiği siyasetçinin adresi belli. Malum Başbakan Erdoğan vizeden söz eder.
Başka eleştirisi de vardı doğrudan Başbakan Erdoğan'a yönelik: "Biz sanayiyi doğuya götürelim derken, büyüklerimiz Ankara'daki kamu kurumlarını da İstanbul'a taşımaya, İstanbul'un yüklerini daha da artırmaya çalışıyorlar. Sonuçta onları TOKİ'nin arazilerine yerleştirecekleri için, arsa ve konutlarının değeri artacağı için sayın TOKİ Başkanımız bu konuyu nasıl değerlendirirler bilemiyorum ama biz her açıdan derin kaygı içindeyiz."
Başbakan Erdoğan, Merkez Bankası'nı Başkanı Durmuş Yılmaz'ın karşı çıkmasına rağmen İstanbul'a taşıma ısrarını sürdürüyor.
Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren, yolsuzlukları sona erdirsin amacıyla Avrupa Birliği standartlarının alıp uygulandığı Kamu İhale Yasası'na yönelik de yorum yaptı: "Bize göre yasanın orijinal hali doğru yorumlanmışken, uygulayanlar bunların gereklerini yapmak yerine yasayı sulandırmak cihetine gittiler."
İlginçtir, TOKİ Başkanı Erdoğan Bayraktar, Erdal Eren'in sert eleştirilerinin hemen hemen hiçbirine yanıt vermedi. Bir tek Kamu İhale Yasası için şunu söyledi: "AB ile bütünleşme sürecinde Kamu İhale Yasası uyum için gerekliydi fakat Türkiye'nin özel koşulları ve hazırlıklı olmaması nedeniyle istenilen sonucu veremedi."
Erdoğan Bayraktar'ın özellikle İstanbul ile ilgili eleştirilere yanıt vermemesini, müteahhitler yerel seçim arifesinde 'hassas' konu olmasından kaynaklandığı olarak yorumladı.
Kumbaraya çalışıyorlarmış
Türkiye Müteahhitler Birliği'nin toplantısı, İstanbul'u felce uğratan kara rağmen müteahhitlerce epey rağbet görmüştü. Dünya çapında taahhüt işi üstlenen müteahhitlerinin üyesi olduğu birliğin toplantısında çok kalabalık 'tanınmamış' müteahhit grubu da vardı. Meğerse birlik üyeleri de bu 'yeni' müteahhitlerin büyük bir bölümünü tanımıyordu.
AKP hükümetleriyle birlikte faaliyetlerine hız veren TOKİ, şu ana kadar 81 ilde 290 bin konut üretti, 358 okul, 61 spor salonu, 35 kütüphane, 282 ticaret merkezi, 17 hastane, 67 sağlık ocağı, 227 ibadethane (ki bir müteahhit, Erdoğan Bayraktar'a "Başka dinler için ibadethane mi inşa ettirdiniz? Cami deyin, niye ibadethane diyorsunuz" diye tepki gösterdi.) inşa ettirdi. Daha çok müteahhidin iş alabilmesi için mevcut bankacılık sistemi dışında faizsiz bankacılık sisteminin de teminat mektupları kullanılır oldu. TOKİ Başkanı Erdoğan Bayraktar'a "Şu ana kadar taahhüdünü yerine getirmeyip, kaç müteahhidin teminat mektubunu nakde çevirdiniz?" diye sordum, şu yanıtı verdi: "12-13 müteahhidin işini feshettik, teminatını nakde çevirdik. Bu işini fesh ettiklerimiz aslında en çok yardım ettiğimiz arkadaşlardı. Buna rağmen işlerini bitiremediler. Bu, işlerini yapanların da hepsi iyi demek değil. Yaklaşık 400 müteahhit ile iş yapıyoruz ama 30 kadarı işlerini iyi yapmıyor."
Bu arada bir müteahhit başına gelen bir olayı anlattı: "TOKİ'de çok sorun olmuyor ama belediyelerle işlerde bizler epey sıkıntı yaşıyoruz. Bir konut üretilecek bir arsa projesinde bir belediye bize 'yüzde 15 size, yüzde 20'si kumbaraya' dedi. O zaman öğrendik, kumbarayı. Kumbarada toplanan paralar seçim yatırımı olarak yoksula kömür, erzak dağıtımında kullanılıyor."