Bursa’nın ulaşım yatırımları içinde şüphesiz bugünlerde en başı çeken projesi Bursaray’dır. Çevre Yolu’nun hizmete girmesiyle birlikte gözler, her ne kadar ulusal demiryolu ağına bağlanma projesine çevrilmiş olsa da, kent içi raylı sistem projesi de unutulmuş değildir.
Büyükşehir Belediyesi, çok rötarlı bir şekilde sistemin 4.8 kilometrelik Doğu etabını hizmete açma noktasına getirmiştir. Büyükşehir’den yapılan açıklamalara bakarsak, mayıs, bilemediniz haziran ayında doğu hattında seferler başlayabilir. Ancak hafta sonu gazetelere verilen bir ilan dikkatimizden kaçmış değil.
Büyükşehir Belediyesi, bir yandan C etabının, yani Üniversite hattının ihalesi ile uğraşırken, sistemin 2. aşamasında kullanılacak araçların alımı için de uluslararası ihaleye çıktı. Sistemin genişleyen etaplarında kullanılacak 30’u ana paket, 28’i opsiyonel olmak üzere toplam 58 vagon alımı için açılan ihale 30 Nisan’da sonuçlanacak.
Sıkı durun, araçların teslim süresi ise tam 900 gün. Yani ihale sonuçlandıktan 30 ay sonra ya da bu süre içinde araçlar teslim edilecek. Buna 30 Nisan’a kadar geçecek 70 günü daha eklediğinizde süre 970 güne çıkacak. Aceleye ne gerek var.
Oysa bu ihalenin şimdiye kadar sonuçlandırılması gerekiyordu. Çünkü araçlar, siparişi ile birlikte hemen teslim edilemiyor. Demek ki mevcut vagonlar Doğu etabı için de yeterli gözüküyor. Bu durumda biz, yazılarımızla Büyükşehir Belediye eski Başkanı Erdem Saker’e haksızlık etmiş oluyoruz. Ya da, araç azlığı nedeniyle yolcular istasyonlarda daha uzun aralıklarla geçecek vagon dizilerini beklemek durumunda kalacaklar.
Ta ki, 32 ay sonra teslim edilecek vagonlar gelene dek. Tabii ihale şartnamesinde aranan bir takım parametreler de var. Bunların kaçı mevcut yüksek tabanlı B 80 tipi araçların üreticisi firmayı tarif ediyor bilmiyoruz. Ama şüphesiz bu ihalenin en şanslı firması Alman üreticidir.
Araçlarda aranan teknik özelliklerin bir kısmına baktığımızda da bunu görebiliyoruz. Araçlar çift taraftan çekişli, mevcut ve genişletilen ray sistemiyle uyumlu olacak. Büyükşehir Belediyesi, genişleyen etaplarda sıkıntı doğmaması için mevcut araçları üreten firmayı tercih edebilir.
Acaba bu tercih, fiyat açısından Büyükşehir Belediyesi’ne bir avantaj sağlayacak mıdır?
Büyükşehir Belediyesi, gerek yeni araç alımı, gerekse C etabının finansını baştan sağlayarak ihale öncesi pazarlık elini güçlendirmiş gözüküyor. Avrupa Yatırım Bankası’ndan temin edilen 100 milyon Euro’luk kredinin bir kısmı 30 adetlik yeni vagon alımında kullanılacak.
Para hazır olduğu için, vagon üreticisi firmalarla daha sıkı bir pazarlık yapılabilir. Oysa, ilk ihalede Alman firma krediyi de kendisi getirmişti. Bursaray’nın bundan sonra sisteme eklenecek etaplarında daha çok araç gereksinimi ortaya çıkacaktır. Hesapların da buna göre yapıldığını tahmin ediyoruz.
Nitekim, yolcu yoğunluğunun en fazla beklendiği etabın Doğu etabı olduğu biliniyor. Mevcut araçlar ile bu yük kaldırılabilecek mi doğrusu merak ediyoruz. Bunun sefer aralıklarını daha da açmasını düşünmek bile istemiyoruz.
Zira Arabayatağı’ndan Organize Sanayi Bölgesi’ne gitmek isteyen bir yolcu, yarım saati bulacak bir yolculuğun yanı sıra, bunu yakın bir süre kadar da ilk durakta araç beklemek zorunda bırakılmamalı. Konforlu yolculuk için sistemi tercih edecekler, süre kıskacı ile karşı karşıya bırakılmamalı.
Bursaray, kentin gelişimine paralel bir şekilde yol alacak dev ulaşım projesidir. Kent büyüdükçe, sistemin ağı da uzayacaktır. Bu açıdan gerek araç ihtiyacı, gerek duraklar, gerekse yeni hatlar ihtiyaca göre planlanmalıdır.
Proje, gelen her belediye başkanının üzerinde kolayca oyna şansı olmayan bir yapıya kavuşturulmalıdır. Bize göre, sistemin doğu etabının yapımı kadar, araç alım ihalesinin sonuçlandırılması da çok sarkıtılmıştır. Gerekçe ne olursa olsun, uzamanın bu kente ve ülkeye faturası da çok ağır olmuştur.
Şimdi 2 milyon Euro’luk garanti teminatını ve bin Eruo’luk dosya bedelini yatıran her vagon üreticisi ön şartları taşıdığı takdirde ihaleye katılabilecektir. Ama araçların üretimi için tanına süre bize göre çok abartılıdır.