Beşiktaş Meydanı & Yakın Çevresi Düzenleme Avan Projesi
2007 senesinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi Projeler Dairesi Başkanlığı’na bağlı Projeler Müdürlüğü tarafından Beşiktaş Meydanı ve çevresini ele alacak şekilde bir plan hazırlandı. Planda Barbaros Bulvarı’ndan akan trafiğin eskiden Tansaş’ın bulunduğu yerin arkasından yer altına alınması, otobüs ve dolmuş duraklarının kaldırılarak araç trafiğinden arındırılmış, tamamen yayalara ayrılmış bir meydan yapılması gündemde. Bunun ilk çalışmalarından biri olarak sabit pazar, Tansaş ve etrafındaki baraka şeklindeki dükkanlar yıkıldı. Meydan çalışmasına ne zaman geçileceği ise henüz belli değil. Fakat Akan Mimarlık tarafından hazırlanan avan proje kurul tarafından onaylanmış.
Bugünden 18 sene öncesine baktığımız zaman Beşiktaş Meydanı için bir yarışma düzenlenmiş ve bu yarışmayı Tanju Edige, Bereket Uluşahin, Sibel Pazarbaşı, Sami Pazarbaşı, Bülent Tuna, Ruşen Yazdanoğlu, Rüksan Tuna, Mahmut Nüvit'ten oluşan ekip kazanmıştı.
Beşiktaş Meydanı Proje Yarışması Birinci Projesi
Bu haberde aynı meydan için 17 sene arayla hazırlanan iki projeye yer verdik. Yarışmada birinci olan proje uygulansaydı nasıl olacaktı? Şimdi hazırlanan proje ile meydan nasıl olacak?
Beşiktaş Meydanı & Yakın Çevresi Düzenleme Avan Projesi (2007)
Beşiktaş, Dolmabahçe Caddesi, Çırağan Caddesi, Barbaros Bulvarı ve Yıldız Caddesi arasında 20 hektarlık analitik etüd ve 8 hektarlık proje alanını kapsayan, önemli bir kavşak noktası olması sebebi ile yoğun araç ve yaya trafiğine sahip olan Beşiktaş Meydanı; yapılan proje ile bölgenin yaya ve araç trafiğini düzenleyen köklü bir ulaşım çözümü ile birlikte, kentsel tasarım projesi ile de, yaşanılır, sağlıklı bir çevre oluşturulması hedeflenmiştir.
Kaynak: Akan Mimarlık Web Sitesi
Beşiktaş Meydanı ve Çevresi Kentsel Tasarım Proje Yarışması (1990)
Beşiktaş Meydanı'nda taşıt ve yaya ulaşım yoğunluğu ağırlıklı bir sorun oluşturmaktadır. İstanbul Boğazı'nı batıdan kuşaklayan Dolmabahçe ve devamı Çırağan Caddesi, şehrin bu yakasındaki Büyükdere Caddesi ile beraber kuzey-güney yönündeki ikinci anayoldur. Aynı zamanda, Barbaros Bulvarı söz konusu iki anayolu Beşiktaş Meydanı'nda birleştirerek, bir düğüm noktası oluşturmaktadır. İstanbul Boğazı'nın her iki yakasındaki bir çok iskele ile irtibatlı olarak yolcu taşıyan Boğaziçi vapurlarının hepsi, Beşiktaş vapur iskelesinden yolcu almakta ve indirmektedirler. İskelenin bu özelliğinden ötürü, büyük bir yaya kitlesi Beşiktaş Meydanı'nı kullanmaktadır. Deniz yolu ile gelen yayalar karayolu taşıtları ile güney-kuzey ve batı yönlerine dağılmaktadırlar. Dolayısıyla meydan bu yolcuların karayolu taşıtlarıyla hareket ettikleri ilk durak olma görevini de yüklenerek, burada dolmuş, taksi, otobüs gibi uzun süreli bekleme yapan araçlara yer sağlamaktadır.
Düzenlenen projede, yayaların güvenlikli dolaşımı ve taşıt ulaşımını rahatlatmak amacıyla aşağıdaki öneriler getirilmiştir;
• Meydan görünüşünü bozan ve kullanılması çok zahmetli olan yaya köprüleri kaldırılarak, yaya geçişleri meydan seviyesine indirilmiştir.
• Kara taşıt ulaşımı büyük ölçüde meydanın altına alınarak, Beşiktaş'ın denizle kesintisiz bağlantısı sağlanmış ve meydana bütünlük getirilmiştir.
• Vapur iskeleleri ve duraklar arasında kesintisiz yaya bağlantısı kurulmuştur.
• Taşıt ulaşımı yarı açık tünellerle çözülmüş ve yeşil alanla ilişkilendirilmiştir.
• Değişik yönlere giden taşıt yollarının birbiriyle kesişmesi önlenmiştir.
• Tarihi Köyiçi Caddesi ve çevresi yaya alanına dönüştürülmüştür.
• Özürlülerin ulaşımı için meydanda, gereken yerlerde basamaklann yanısıra rampalar düşünülmüştür.
• Sinanpaşa Cami için bir servis yolu ve otopark önerilmiştir.
• Beşiktaş'ın araç yoğunluğuna yetecek otopark alanı tasarlanmıştır. Otopark alanları için Çırağan Caddesi ve sahil arasındaki kot farkından yararlanılarak, önerilen otel ve çarşı binalarının altında ikişer kat ayrılmıştır.
• Yol inşaatı sırasında ulaşımın aksamaması için, özellikle tünel inşaatlarında tünelden geçecek yolun her iki yanına fore kazıklar inşa edildikten sonra, yol kotunda tabiiyeleri dökmek ve prizden sonra ahinin toprağının hafriyatının yapıldığı sırada, üzerinden de trafiğin geçirilmesini sağlanması şeklinde bir inşaat sistemi önerilmektedir. Bir örnek olarak bu sistemde inşa edilen Büyükdere Caddesi'ndeki Yapı Kredi Plaza önündeki Gültepe altgeçidi verilebilir. Bu alt geçit inşa edilirken Büyükdere Caddesi ulaşımı kesilmeden sirkülasyon sürdürülmüştür.
Meydan Tasarımı
Meydan çevresindeki anıtsal yapılann çevre ile uyumlu bir bütünlüğünün sağlanması için aşağıdaki öneriler getirilmiştir:
• Sinanpaşa Camii çevresinde sonradan eklenen yapılar kaldırılarak, cami ortaya çıkarılmıştır.
• Kaymakamlık binası ve bugünkü deniz arşivi binasına yapılan ekler kaldınlarak bu binalar rahatlatılmıştır.
• Devlet Malzeme Ofisi'nin yerine bu binanın meydana bakan duvarı korunarak bir modern sanatlar müzesi önerilmiştir.
• Deniz arşivi, bugünkü deniz müzesine taşınarak konservatuvara dönüştürülmüş ve bu bölgenin Dolmabahçe Sarayı ile birlikte bir kültür ve sanat merkezine dönüştürülmesi amaçlanmıştır.
• Barbaros Anıtı, Barbaros Bulvarı aksında sahile alınarak denize (Akdeniz'e) yönlendirilmiştir.
Meydan Düzenlemesi
• Sinanpaşa Camii'nin aksında bir meydan oluşturularak çarşı içinden iskeleye doğru yönlendirilmiştir
• Bu meydan bir tarafında tasarlanan deniz müzesi, diğer tarafında ise çarşı binasıyla sınırlandırılmış ve bu binalar arasında yeşil alanlardan da geçen bir yaya aksı düşünülmüştür.
• Devlet konukevine bitişik istimlak edilmiş arazide beş yıldızlı bir otel tasarlanmıştır. Bu şekilde kültür, ticaret, konaklama ve rekreasyon işlerinin bir bütünlük içinde meydan yaşamını canlandırması amaçlanmıştır.
• Meydandaki mevcut ağaçlar önerilen yol sistemi içinde kalanların dışında tamamen korunmuştur.
• Önerilen binalar İstanbul Boğazı'nın dik olarak konumlandırılmış ve meydanın denizle ilişkisi güçlendirilmiştir.
• Akaretler tarafından gelen yayaların meydana ulaşımı müze binasından çıkan rampalı bir köprüyle sağlanmıştır.
• Deniz Müzesi saltanat kayıklarının boyutları ve diğer çok sayıda kayık ve sandalın yakışır bir biçimde sergilenmesini sağlayacak gibi boyutlandınlmış ve biçimlendirilmiştir.
• Şehir mobilyaları meydana üniform bir görüntü verecek şekilde tasarlanmıştır. Duraklara yolcuların çeşitli gereksinimlerini karşılayabilmeleri için satış büfeleri ve telefon kabinleri yerleştirilmiştir.
Kaynak: Tasarım Dergisi, Sayı: 9
- İstanbul'a İkinci Meydan Geliyor
- Beşiktaş Meydanı'nda trafik yeraltına alınıyor
- Arkiv'de Beşiktaş Meydanı ve Çevresi Kentsel Tasarım Proje Yarışması
- Beşiktaş meydanlarına kavuşuyor


