Matematik ve mimarlık, geçmişten bugüne hep yakın bir ilişki içinde oldu. Çok yönlü bu bağlantı, sadece mimarlığın matematikle ölçülendirilmesiyle sınırlı değil; bu iki disiplin aynı zamanda düzen ve estetik arayışını da özgün bakış açılarıyla paylaşıyor. Matematik doğada, mimarlık ise mekanda düzen ve estetiği hedefliyor.
Mezopotamya, Mısır ve İndüs Vadisi Uygarlığı’na dayanan köklere sahip geometri, uzunluk, açı, alan ve hacim ölçümlerinde deneysel prensiplere dayanıyordu ve alan hesaplamaları, inşaat, astronomi, el sanatları, bahçecilik ve gök haritacılığına kadar birçok farklı alandaki pratik ihtiyaçları karşılamak üzere kullanıldı.
Mimar ve inşaatçıların hesaplamalarında kesin oranlar kullanması gerekliliğini ileri süren Romalı Mimar Marcus Vitruvius, bu düşüncesini insan vücudu biçimlenişinin kusursuz oranlarıyla destekliyor ve inşa edilecek tüm binaların da bu ideal formları örnek alması gerektiğini düşünüyordu.
Geometri disiplini, medeniyetin ilerlemesiyle birlikte gelişti. 3. yy’da Öklit’in oluşturduğu aksiyomatik formlar, yüzyıllarca geometrinin ilerleyişine temel oluşturdu. Sonradan keşfedilen perspektif teorileri, geometrinin cisimleri ölçülendirmekten fazlası olduğunun anlaşılmasını sağladı. 17. yy’da Rene Descartes tarafından ilk kez ortaya atılan “koordinat sistemi” ve eşzamanlı gelişen cebir, geometri için yeni alan ve amaçlar demekti.
19. yy’da Lobachevsky, Bolyai ve Gauss’un Öklit Geometrisi dışında yaptığı keşifler ve kavisli yüzeyler hakkındaki çalışmalar (Riemann Geometrisi), Einstein’ın “İzafiyet Teorisi”ne en önemli temelleri oluşturdu. 20. yy’ın başında geliştirilen “dönüşümsel geometri”, topoloji bilimini ortaya çıkardı. Modern mimari, Kartezyen prensiplerini ve daha sonra fraktal geometriyi esas aldı. Sayısal geometri ise bugün disiplini daha önce düşünülmemiş alanlara ve etkileşimlere taşımaya devam ediyor.
Günümüzde, mimarlık ve geometrinin biraraya gelmediği alan yok gibi: İnşaat, üretim teknikleri, malzeme deneyleri ve hesaplama, sözkonusu alanlardan sadece birkaçı. Bütün bu bilgiler ışığında akla gelen soru ise, “21. yy’da geometri mimari açıdan nerede duruyor?” olmalı.
Geometri, mimari bağlamı dışında da var olan bir disiplin. Bu durum, tasarım dünyasında tartışılması gereken birçok soruyu beraberinde getiriyor:
- Geometrinin açılımı ve oluşumu / Bilimsel, mecazi ve teknolojik açıdan?
- Gerçeklik / Sanal ve gerçeklik arasındaki etkileşim?
- Estetik / Geleneksel estetik görüşlerinin günümüzdeki yeri?
- Dijital sunum yöntemleri / Yeni formlar ve bağlantılar için en iyi sunum yöntemi nedir?
- Zaman / Geometri ve zaman ilişkisi?
- ???
“node.”, tasarım dünyasının işte bu sorulara yanıt arayabilmesi için “Third Annual Progressive Architecture Symposium, Mexico” kapsamında “Non-Standard Geometry” adlı bir sempozyum düzenliyor.
Meksika’nın önde gelen üniversitelerinin desteklediği sempozyum için oluşturulan Danışma Kurulu oldukça geniş: New York’taki Pratt Enstitüsü’nden William McDonald ve Evan Douglis, Princeton Üniversitesi’nden mimar, sanatçı ve yazar Alicia Imperiale, Amerikan Mimarlar Birliği New York Şubesi’nden Pamela Puchalski, yaratıcı yönetmen ve marka stratejisti Robert Sawyer, UNAM Dekanı Mimar Jorge Tames y Batta, Sürekli Eğitim Direktörü Mimar Marcos Mazari Hiriart, UAS Dekanı Mimar Jorge Vazquez del Mercado, LARQA MX Dergisi Editörü Mimar Julio Gaeta ve Amerikan Mimarlar Birliği’nden Mimar Mathew Becker bu ekibi oluşturuyor.
Konuşmacı olarak ülkemizden EAA Emre Arolat Architects’in kurucusu Emre Arolat’ın da davet edildiği sempozyuma katılacak diğer mimarlar ise, MVRDV’den Jacob van Rijs, Estudio Carme Pinos’tan Carme Pinos, Asymptote’tan Lise Anne Couture, Greg Lynn Form’dan Greg Lynn, ONL’den Kas Oosterhuis, Cloud 9’dan Enric Ruiz-Geli, Massie Architecture’dan William Massie, dECOI’den Mark Goulthorpe, Testa+Weiser’dan Peter Testa, nARCHITECTS’ten Mimi Hoang ve EMERGENT’ten Tom Wiscombe.
Konuyla İlgili Linkler