Gecekondudan Uydu Şehirlere
Erzincan’da TOKİ tarafından gerçekleştirilen gecekondu dönüşüm uygulaması, Türkiye’deki büyük yenilenme hamlesini gözler önüne seriyor.

Şantiyelerin hikâyesi...
Türkiye son yıllarda âdeta şantiyeye döndü. Kentsel dönüşüm projeleriyle ülke bir uçtan bir uca yenileniyor. Gecekondular ve çarpık yapılar yıkılıp yerine modern konut, park ve bahçeler yapılıyor. Türkiye’yi bir kentsel dönüşüm dalgası sardı. Ve neredeyse dönüşüm projesi olmayan belediye kalmadı. Peki nedir bu kentsel dönüşüm? Nerden çıktı? Nasıl yapılır? Kimler yapıyor? İşte yazı dizimizde bu müthiş dönüşümün hikâyesini sizlerle paylaşmaya çalışacağız...

Her şey AK Parti’nin 2003 yılında iktidara gelişiyle başladı... Hükümet başta İstanbul, Ankara ve İzmir olmak üzere büyük şehirlerin en önemli meselesi olan gecekondulaşmayı sona erdirmek ve modern kentlere kavuşmak için düğmeye bastı. O günden beri büyük bir değişim başladı ve kentler birer birer o eski çirkin yapılarından, kamburlarından kurtuluyor. Günümüzde şehir planlamasının en önemli konusu haline gelen ‘kentsel dönüşüm’, büyük şehirlerdeki çarpık ve çirkin yapılaşmanın çözümü olarak sunuluyor. İstanbul’dan başlayan bu değişim Anadolu’nun dört bir yanına dalga dalga yayılmış durumda. Bu kapsamda on binlerce gece kondu yıkıldı.

Herkese İnsanca Hayat
Büyük şehirlerde kurulan uydu kentlerle, şehir merkezlerindeki nüfus baskısı azaltılıp, modern dönüşüm projeleri uygulanarak şehirlerin çehresi değiştiriliyor. Ülkemizin deprem kuşağında oluşu göz ardı edilmeden yeni yapılan konutlar ve binalar depreme dayanıklı olarak üretiliyor. Büyük şehirlerin karmaşasında iç içe yaşayan insanların okul, yeşil alan, cami, alış veriş merkezleri gibi sosyal donatı ihtiyaçları evinin yanında karşılanıyor. Bu dönüşüm ve yenilenme hamlesinin gerçekleştirilmesi ve sürdürülebilir olması için arkasında büyük bir destek olması gerekiyor. Çünkü projelerin hayata geçirilmesi için maddi ve fiziki güçlüklerin yanı sıra bir çok hukuki engellerin de aşılması gerekiyor.
Türkiye’yi âdeta bir uçtan bir uca saran dönüşüm dalgasının en önemli etabı hiç şüphesiz İstanbul. İstanbul’un ıslahı Türkiye’nin ıslahı anlamına geliyor. Çünkü ülkenin 6’da biri bu şehirde yaşıyor. Bir zamanlar ‘Taşı toprağı altın’ diyerek İstanbul’a yığılan insanlar, şehri gecekondu ve çarpık şehirleşmeyle işgal etmiş durumda.

Başkent İstanbul
Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ), İstanbul Büyükşehir Belediyesi, ilçe belediyeleri ve özel sektörün iş birliğiyle başlatılan devasa kentsel dönüşüm projeleri, İstanbul’u yeniden dünyanın merkezi haline getiriyor. “2010 Avrupa Kültür Başkenti” seçilen İstanbul, bu kimliğine yakışacak yeni sosyal, kültürel ve kentsel projelerle dev bir şantiyeye dönüştü. Gecekondular teker teker yıkılıp yerlerine modern ve estetik şehirler kuruluyor. Boğaz Köprüsü, Dubai Towers, Karayolları arazisine yapılacak gökdelenler, Formula 1 pisti ile İstanbul Orta Doğu’nun yeni yatırım merkezi olmaya başladı. Ayrıca Haydarpaşa Liman bölgesinde ve Galata’da, Bakırköy-Ataköy ve Maslak-Büyükdere Caddesi hattındaki yeni iş ve alış veriş merkezlerinin estirdiği rüzgârla dönüşüm büyük bir ivme kazanıyor. Devasa çaptaki projeler İstanbul’u köklü bir şekilde değiştiriyor.

Bu Manzaralar Mazide Kaldı
Küçükçekmece Belediye Başkanı Aziz Yeniay, 2005’te başlanan Bezirganbahçe Konutları’nı 1 yılda bitirdiklerini belirterek, “Ayazma ve Tepeüstü’nde ilkel şartlarda yaşayan vatandaşlarımız modern evlere kavuşmuş oldu” dedi. Yeniay, yıkımdan önce gecekonduların önünde böyle poz vermişti.



Kartal’a Fransa’nın “Nice”ı Kuruluyor
Kartal Belediye Başkanı Arif Dağlar, ilçelerinde gerçekleştirilecek olan kentsel dönüşüm projesini oluştururken Fransa’nın Nice şehrini örnek aldıklarını belirterek, “Projede opera binası ile kültür merkezinin yanı sıra alışveriş merkezleri, beş yıldızlı 3 otel ve sosyal tesisler yer alıyor” dedi.

Kim Burada Yaşamak İstemez ki...
İstanbul’daki hızlı dönüşüm özel sektör eliyle de gerçekleşiyor. Bunun en somut örneği Göktürk beldesinde yaşanıyor. Bir zamanlar hiçbir şeyi olmayan bir köy olan Göktürk, firmaların marjinal bir mimari ile yaptıkları modern ve tabiat dostu konutlarla Türkiye ve dünyaya örnek oluyor.

İlçelerde Modern Projeler
İstanbul’un yeni konut merkezi Küçükçekmece
Birçok projenin yürütüldüğü Küçükçekmece, İstanbul’un rezerv konut alanı olarak göze çarpıyor. Bu kapsamda Tepeüstü ve Ayazma’daki 1800 gecekonduyu yıkıp, Halkalı Bezirganbahçe’de 2 bin 640 sosyal konut yapan Belediye, dönüşümü ilçenin merkezine kaydırmayı hedefliyor. Merkezde 100 bin metrekarelik alanda sayıları 2 bin ile 5 bin arasında değişen modern konutlar yapılacak. Projelerin ardından TEM otoyolunun kuzeyinde 750 bin kişilik yeni bir şehir kurulmuş olacak. Belediye Başkanı Aziz Yeniay da “Küçükçekmece-Avcılar İç-Dış Kumsal Alanı Kentsel Tasarım Projesi”yle âdeta sosyal bir vadi kurulacağını söyledi.

Kartal’ın sıra dışı projesi dünyaya örnek olacak
2009 yılında başlanacak 555 hektarlık “Kartal Kentsel Dönüşüm Projesi”, modern yüzüyle dünyaya örnek oluşturacak çapta. Çalışmayla atıl sanayi tesisi alanlarının değerlendirilmesinin yanı sıra; bölgenin İstanbul’un yeni cazibe merkezlerinden biri olması hedefleniyor. Kartal ve Pendik birbirine bağlanacak. 2 bin 500 metrekare ile 25 bin metrekare büyüklüklerinde kulelerin inşa edileceği bölgede, konuttan çok iş yerleri, kamu binaları, sosyal tesisler yer alacak. Sağlıksız iş yerlerinin bölge dışına çıkarılacağı projenin hedefi Taksim, Levent, Maslak gibi merkezi iş alanlarına alternatif yeni bir çekim merkezi oluşturmak.

Maltepe’de 32 bin YTL’ye daire fırsatı
“Maltepe Başıbüyük Kentsel Dönüşüm Projesi”, çağdaş bir yaşama alanı oluşturulmasını hedefliyor. Mülkiyeti Maltepe Belediyesi’ne ait yaklaşık 400 bin metrekare alanı kapsayan proje ile ilk etapta 300 konut yapılacak. Maltepe Belediye Başkanı Fikri Köse, Başıbüyük’te yapılacak 85 metrekarelik dairelerin tahmini maliyet fiyatının 52 bin YTL olduğunu, evlerin enkaz bedeli olan 20 bin YTL’nin daire fiyatından düşüleceğini belirterek, “Geriye kalan 32 bin YTL’ye , 15 yıl vade yapılacak. Bu da aylık olarak 250 YTL’yi geçmiyor” dedi. Köse, söz konusu dairelerin yaklaşık 150 bin YTL değerinde olduğunu da söyledi.

Pendik’te 134 bina daha yenilenecek
“Pendik Kentsel Dönüşüm Projesi” kapsamında da Sapanbağları Mahallesi’nde 63 bin 966 metrekarelik alandaki eski yapı stoku yıkılarak yeniden yapılacak. Pendik Belediye Başkanı Erol Kaya, projeyle ilgili şunları dile getirdi: “Sapanbağları Mahallesindeki alanda bulunan 134 bina yenilenecek. Bu binalar yenilenirken vatandaşa her hangi bir maliyet söz konusu olmayacak. Projenin uygulanmasıyla hem depreme karşı yapı stoku yenilenmiş olacak, hem de okul, sağlık tesisleri gibi sosyal donatılar ve daha çok yeşil alanla planlı şehirleşme sağlanacaktır. Projeyi başka alanlarda sürdürmeye devam edeceğiz.”