Doğa dostu pazarlamanın 'kitabını yazan' John Grant, dev firmaların da çevreci olabileceğini anlatmak üzere İstanbul'da...
Organik ürünlerin marketteki yerini ezbere biliyor musunuz? Hizmet aldığınız firmanın karbon salınımlarını aza indirme konusundaki tutumuna dikkat ediyor musunuz? Hibrid otomobillere alıcı gözüyle bakmaya, plastik poşet kullanımını minimuma indirmeye başladınız mı? 'Evet'ler çoğunluktaysa, siz de doğa dostu ürün ve hizmetleri tercih eden tüketicilerdensiniz. İmkansızmış gibi görünse de kaynakları tamamen tüketmeden, dünyayı dev bir çöplüğe dönüştürmeden 'modern yaşamı' sürdürmek mümkün. Şimdilik bir tür trend şeklinde yaşansa da doğal olana dönüş, bir süredir dev firmaların bile gündeminde.
Doğa dostu pazarlama üzerine kafa yoran isimlerden John Grant - ki kendisi bu işin kitabını da yazdı; 'The Green Marketing Manifesto' - bugün İstanbul'da 'Green Marketing/Doğa Dostu Pazarlama' Konferansı'nda konuşmak üzere burada. Aralarında IKEA, Microsoft ve BBC'nin de yer aldığı çok sayıda firmaya çevreci yaklaşımlar konusunda danışmanlık yapan Grant, firmaların da artık kar elde etmenin ötesine geçip, sistemli bir şekilde yeşilleşmek durumunda kaldığı görüşünde...
Firmaların 'doğa dostu' bir tavır takınmasına alıştık, her ne kadar samimiyetlerinden şüphe duysak da... Doğa dostu pazarlamayı siz nasıl tanımlıyorsunuz?
Doğa dostu pazarlamanın ikili bir amacı var; çevreci amaçlar ve işle ilgili amaçlar. Sera gazı salınımını azaltmak çevreci amaca örnek olabilir. Bu, General Electric'in enerji verimliliği aktivitelerinden (Ecomagination) Levi's'ın organik pamuktan jean üretmesine kadar geniş bir kategori. Çevreci pazarlama, tek hedefi 'iş' olmayan bir tür ve ABD ile İngiltere'de büyük bir trend. Çünkü iklim değişikliği, petrol üretiminin tavan yapması ve diğer meseleler yaşam kalitemizi tehdit ediyor.
Tarihsel olarak nasıl bir seyir izledi?
1980'lerin sonunda çevreci pazarlama patlaması vardı. Body Shop ve 'ozon dostu' dönemleri... Şimdiki patlama iki, üç yıl öncesine gidiyor. Al Gore'un 'Uygunsuz Gerçek'i gibi etkenler farkındalığı arttırdı.
Kitapta yeşil olmanın yol haritasını çizdiniz mi?
Farklı çevreci pazarlama türleri için harita ve örnekler var. Çevreci ürünler (Örneğin Toyota Prius), çevreci hizmetler (Green Tomato taksi filosu gibi), çevreci finansal hizmetler (ABN/Banco Real), çevreci moda (Howies), çevreci firmalar (Newscorp karbon nötr oluyor), doğa dostu seyahat (Eurostar) ve davranış değiştirme kampanyaları (Ariel müşterilerine çamaşır makinelerini 30 derecede çalıştırmalarını öneriyor) gibi...
Firmalar gerçekten doğa dostu mu, yoksa öyleymiş gibi mi yapıyorlar?
Duruma göre değişiyor. Konuya ilgi duymaya başlayan ama 'yeşil'i trend olarak gören bir firmayla tanıştım. Bu hedefi çevre derneği kadar içselleştiren firmalarla da karşılaştım. Britanyalı basın kuruluşu British Sky Broadcasting (BskyB) meseleyi tam olarak kavramış, içselleştirmiş gibi görünüyor. Personelini motive ediyor, halkı eğitmek için kampanyalar düzenliyorlar.
'Uçak ve plastik torba kullanmıyorum'
Kitabınızın üzerinde 'Bu kitabı plastik torbaya koymayın' diye bir uyarı var. Kendi yaşamınızda ne kadar yeşilsiniz?
Bugünlerde hemen hemen hiç uçak kullanmıyorum. Bir istisna olarak, İstanbul'a geldim, çünkü konuşacağım etkinliğin buna değeceğini düşünüyorum. Amerika, Çin, Brezilya ve Rusya'da konuşmamı kapsayan bir geziden son anda caydım. Karbon ayak izimi yarıya indirmem için en kolay yol buydu. Başka küçük çabalarım da oluyor; hibrid otomobil kullanıyorum, mümkünse toplu taşıma tercih ediyorum, elektronik aletleri 'stand by'da bekletmeyip tamamen kapatıyorum, plastik torba kullanmıyorum ve daha az et yiyorum. Bunu gerçek anlamda 'yaşamak' ve modern yaşam istediğim kadar yeşil olmamı zorlaştırırken iki yüzlü olmamak önemli. Ayrıca bu alanda çalışıyorsanız, dünyanın vaziyeti konusunda görmezden gelemeyeceğiniz kadar çok endişe verici bilgiye maruz kalıyorsunuz.