Payitaht-ı zemin... yani Dünya Başkenti!..
Eminönü... İstanbul’un kalbi. İstanbul denilince akla ilk gelen yer. Tarihi yarımada... Yeni düzenlemeye göre, Eminönü artık ilçe de değil. Fatih ile birleştirildi. Eminönü Belediyesi de, önümüzdeki yerel seçimler (Mart 2009) itibariyle sona erecek!
Ancak mülki taksimattaki statüsü ne olursa olsun; Eminönü tarihi ihtişamından, şöhretinden, kültürel ağırlığından ve turistik cazibesinden hiçbir şey kaybetmeyecek. Çünkü Eminönü, hakikaten Dünya başkenti. 2700 yıllık tarihi boyunca, üç büyük imparatorluğun (Roma, Bizans ve Osmanlı) merkezi olarak müstesna bir şehir, bir siyasi kudret alanı hüviyeti ile Eminönü; gelecekte de Dünya Kültür Mirası’nın en yoğun şekilde varlığını sürdürdüğü; eşsiz bir mekan konumuyla bu ayrıcalığını koruyacaktır.
Eminönü Belediye Başkanlığı, işte bu müstesna yerin ülkeye ve dünyaya tanıtımı konusunda mükemmel bir hizmet sunuyor. Prof. İlber Ortaylı, Prof. Vahdettin Engin ve Yrd. Doç. Dr. Erhan Afyoncu’nun kaleme aldığı ve pek çok fotoğraf sanatçısının da; objektifleriyle katkıda bulunduğu iki ciltlik (Tam 1100 sayfa) muhteşem bir eser, artık umumi ve şahsi kütüphanelerimizi zenginleştirmektedir.
İsmi geçen bilim adamlarının yaklaşık iki senelik bir emek sonucu kültür hayatımıza kazandırdığı; “Payitaht-ı zemin: Eminönü”, ismine layık bir şekilde bugüne kadar türünde yazılmış en kapsamlı eser. Bu eserde, en küçüğünden en büyüğüne kadar; Eminönü’nde yer alan bütün tarihi eserlerin kayıtları ve fotoğrafları yer almakta. Nefis bir dizayn ve baskı tekniği ile hazırlanmış olan kitabın her bir cildi, tam dört kilogram ağırlığında!
Kitabın tanıtım toplantısında konuşan Prof. Ortaylı şöyle dedi; “Bu kitap alışılmış bir turistik rehber değil. Yaklaşımımız şudur: Görünen hadiselerin arasında görülmeyenleri ortaya koymak ve onların da ardında tarihi bir şehri anlatmak...” Topkapı Sarayı Müzesi’nin de Başdanışmanlığını üstlenen Prof. Ortaylı, kültür hazinelerimize sahip çıkma bilincini yükselten öğretileriyle, ecdat mirasına en büyük hizmeti gerçekleştiren isimlerden biri...
Bu muazzam eser’e bir takdim yazısı yazan Başbakan Tayip Erdoğan da duygularını şöyle özetlemiş: “Dünyanın sıfır noktası olan Eminönü, tarihin, medeniyetin, kültürün, irfanın, mimarinin, estetiğin merkezidir...” Yıllarca pek çoğumuz, “Bütün yollar Roma’ya çıkar...” sözünü işittiğimizde, acaba bu yerin tam olarak neresi olduğunu biliyor muyduk? İstanbul’daki Sultanahmet Meydanı mı, yoksa İtalya’nın Başkenti Roma mı aklımıza geliyordu?! Ayasofya yakınındaki “Milyon Taşı”nın, Başbakanın bahsettiği “dünyanın sıfır noktası” olduğunu kaç tane vatandaşımız biliyordu?
Eminönü Belediye Başkanı Nevzat Er, dört yıllık görev süresi içinde, bu alanda bilinçlenmemiz konusunda gerçekten büyük hizmetler verdi. Uluslar arası Eminönü sempozyumları ile, bu Dünya Başkenti’ni tanıtmayı farklı noktalara taşıdı. Sayın Er: “Bu eserle Eminönü’ne olan hizmetlerimizi taçlandırmak istedik...” derken haklı. Başkan kitabın sunuş yazısında: “Hiçbir şehir yoktur ki, ‘Dünya Başkenti’ ifadesini, tarihi derinliği ve zenginliği ile Eminönü kadar hak etsin...” diye ne kadar öğünse yeridir. Kendisini bu büyük hizmetinden dolayı bir kere daha kutluyorum...