Haberler

Çin'in kusursuz olimpiyat düşü, Batı'nın eleştiri oklarıyla yaralandı

Tarih: 21 Temmuz 2008 Kaynak: Referans Yazan: Tamer Çetin

Çin'i 21'nci yüzyılın lider ülkesi yapmak isteyen Pekin yönetimi, olimpiyat oyunlarını ülkelerinin sahip olduğu büyük potansiyeli göstermek ve prestij kazanmak için kullanmak istedi. Bu etkileme çabasını boşa çıkarmak Batılı rakip ülkeler ise en görkemli olimpiyat düşüne, eşi görülmedik bir eleştiri bombardımanıyla cevap verdi.

Her şey çok güzel bir rüya gibi başlamıştı. 13 Temmuz 2001'de yapılan oylamada başkent Pekin, Paris, İstanbul, Osaka, Toronto gibi dişli rakiplerini açık farkla geride bırakmış, 2008 Yaz Olimpiyat Oyunları'nın ev sahibi olmaya hak kazanmıştı. Olimpiyat oyunlarını 20'nci yüzyılın sonlarında uyanan ve baş döndürücü kalkınma hızıyla 21'nci yüzyıla damgasını vurmaya hazırlanan Asya'nın dev ülkesine uluslararası alanda prestij kazandırmak için kaçırılmayacak bir fırsat olarak Çinli yetkililer hemen kolları sıvamış, eşi görülmedik bir hazırlık çalışması başlatmışlardı.

"Bir dünya, bir rüya" sloganıyla yola çıkan Çin yönetimi ve Ulusal Olimpiyat Komitesi yetkilileri, Pekin ve yarışmaların yapılacağı diğer kentlerde altyapının gerçekleştirilmesi için 35-40 milyar doları bulduğu tahmin edilen harcama planlarıyla büyük projeler başlatmış, hayranlık uyandıran tasarımlara sahip yeni spor merkezleri ve diğer binalar, görevlendirilen on binlerce insan, eski çağlarda Mısır'da piramitlerin yapıldığı dönemlerde yaşanmış olması muhtemel coşkuyu akıllara getirmişti. Antik çağlardan günümüze kesintisiz bir şekilde gelme başarısı gösteren bir kültürün, modern dünyadaki saygın yerini almasına yönelik kampanyalarla bir anlamda "yeniden doğuş" projesine dönüştürülen bu olay 1 milyar 300 milyon Çinli için ulusal gurur kaynağı haline gelmiş, 2000 yılından bu yana doğan 3 bin 500 çocuğa olimpiyat anlamına gelen "Ayoun" ismi, 4 bin çocuğa da olimpiyatlardaki maskotların isimleri verilmişti.

Kılı kırk yaran önlemler alındı
Çin'in geniş coğrafyasına dağılmış olan en iyi 1000 kaynakçının bulunup, "Kuş Yuvası" adı verilen Pekin Ulusal Stadyumu'nun inşaatında çalıştırılmak üzere başkente getirilmeleri kılı kırk yaran titiz çalışma planlarının yalnızca küçük bir parçasıydı. Hava kirliliğinin azaltılması amacıyla çeşitli fabrikaların geçici olarak kapatılması, ulaşımı rahatlatabilmek için trafikteki motorlu araç sayısına getirilen sınırlama, onbinlerce kişiye verilen savunma, dans,ağırlama, bilgilendirme gülümseme eğitimleri, güvenlik için ordudan 80 bin kişinin çağırılması, olimpiyatlar süresince lokanta ve otellerin yemek listelerinden köpek etinin kaldırılması, başıboş hayvanların toplanması, Sarı Deniz'de yelken yarışlarının yapılacağı bölgeyi yosun basması sonucunda 20 bin kişinin ve 1000 teknenin temizlikle görevlendirilmesi, tuvalet temizleme ve yenileme çalışmaları, sivil havacılık ve güvenlik güçlerinin uçak kaçırma ve diğer terörist eylemlere karşı alarma geçirilmesi, sabotaj ihtimaline karşı okul ve üniversitelere uçan cisim yasağı getirilmesi ve sporcu yiyeceklerinin servis edilmeden 24 saat öncesinde deney fareleri kullanılarak kontrol edilmesine yönelik çalışmalar hep aynı amaca hizmet ediyordu: Bu kadar görkemli bir organizasyon düzenleyen ülkenin sahip olduğu büyük potansiyeli göstermek. Uluslararası Olimpiyat Komitesi'nin eski başkanı Juan Antonio Samaranch tüm bu çalışmalardan fazlasıyla etkilenmiş ve Pekin Olimpiyatları'nın olimpiyat tarihindeki en iyi oyunlar olacağını dile getirmişti.

Sportmenlik ruhu siyasetle kirlendi
Ancak Asya'nın uyanan ejderhası bu etkinin yaratılmasını istemeyenlerin yapabileceklerini hesaba katmamanın bedelini ağır ödedi. Çinli yetkililer olimpiyat oyunlarıyla ilgili tanıtım çalışmalarını titizlikle sürdürürken, bu ülkeye karşı benzerine rastlanmaya bir eleştiri bombardımanı patladı. Oscar avcısı ünlü yönetmen Steven Spielberg şubat ortasında, Çin'in Darfur politikasıyla ilgili kaygıları nedeniyle Olimpiyat Oyunları'nın sanat danışmanlığından ayrıldığını açıkladı. Olimpiyat meşalesi geçtiği ülkelerde yoğun protesto gösterileriyle karşılaşırken, ABD başta olmak üzere birçok Batı ülkesinde politikacılar, bu ülkedeki insan hakları ihlallerinden, demokrasinin gelişmesindeki gecikmelere, çevre kirliliğinden, sansüre, Tibet'in özgürlük mücadelesinden, Afrika ülkeleri ile yapılan silah ticaretine pek çok konuda Çin yönetimini suçlayan açıklamalar yaptılar. Batılı gazetelerde yayımlanan haber ve köşe yazılarında çoğu zaman olimpiyatlarla ilgili hazırlıklar es geçilip, eleştiri dozunun yüksek olduğu siyasi konulara değinildi. Kedilerin toplama kamplarına götürülmesi, köpek etinin yasaklanması, Pekin'in bu sayede tuvalet utancından kurtulacak olması gibi haberler pompalandı.

Sanki görünmeyen bir el Çin'in olimpiyat rüyasını kâbusa çevirmek için harekete geçmiş ve bir karalama kampanyası başlatmıştı. Politikacıların yanısıra gündemde kalmak isteyen ünlü isimler de bu tartışmalara katılıyordu. Temel İçgüdü filmleriyle şöhretini artıran Hollywood'un geçkin güzeli Sharon Stone bile bu tartışmalara katılıp, olimpiyatlar öncesinde Çin'i sarsan 69 bin kişinin öldüğü deprem için Cannes film festivalinde yaptığı açıklamada "Deprem olduğu zaman ben düşünmeye başladım, 'acaba bu karma mıdır?' diye. Siz iyi değilseniz başınıza kötü şeyler gelir" dedi. Çin'den gelen yoğun tepki sonunda ünlü Fransız şirketi Christian Dior, Stone'u reklam kampanyasından çıkarma kararı aldı, ABD'li sanatçı da bir gazetede mektup yayımlayarak özür dilemek zorunda kaldı.

Yeni adaylar Çin'i geçmekte zorlanacak
Öte yandan 8 Ağustos'ta başlayacak olimpiyatlar yaklaşırken daha önce Çin'i eleştirerek bu ülkenin tepkisini çeken Batılı liderlerin oyunlara katılma isteği artıyor. Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve ABD Başkanı George W. Bush olimpiyatlara katılacaklarını açıkladı. Çin'in kusursuz bir organizasyon düzenlemek için tüm olanaklarını seferber ettiği 29'uncu Olimpiyat Oyunları öncesinde yaşananlardan 2 önemli sonuç çıkarılabilir: Birincisi bu oyunlarda "Bir dünya, bir rüya" sloganıyla özetlenen ve her türlü önyargıdan uzak birlik ruhunu yaratmayı amaçlayan organizasyonlar bile siyasi çekişmelerin gerisinde kalabilir. İkincisi ise bundan sonra olimpiyat oyunları düzenlemeyi planlayan ülkelerin Çin'i geride bırakmakta fazlasıyla zorlanacakları.

CEO'lar akın edicek
Siyasi alanda yaşanan tartışmalara karşın Çin'in yükselen ekonomisinden yararlanarak kârlarını artıran CEO'lar Pekin Olimpiyatları'na yoğun ilgi gösteriyor. Oyunlara katılması beklenen ünlü tepe yöneticileri arasında Microsoft'un kurucusu Bill Gates, General Motors CEO'su Rick Wagoner, BP CEO'su Tony Hayward, Wal Mart CEO'su Lee Scott, News Corp'un patronu Rupert Murdoch da var. Katılması beklenen diğer ünlü isimler arasında Motorola CEO'su Greg Brown, Tesco CEO'su Terry Leahy, AT&T CEO'su Randall Stephen, Blackstone CEO'su Stephen Schwarzman da var.

Pekin'den rakamlar
 -
Altyapı iyileştirmeleri için 35-40 milyar dolar harcandığı tahmin ediliyor 
 - Olimpiyatlar 08.08.2008'de akşam saat 8.08.08'de başlayacak. Çin'de 8 sonsuzluğu ifade ediyor. 
 - Paralimpik olimpiyatlar da dahil 100 bin resmi gönüllü görev alacak 
 - 80 bin ordu görevlisi güvenliği sağlayacak. 
 - 7 milyon bilet basıldı. 
 - 205 ülke katılacak. 
 - Açılış töreninde 80 ülke devlet başkanları ya da eş değer düzeyde temsil edilecek. 
 - Yarışlar 31'i Pekin'de olmak üzere 37 tesiste gerçekleşecek. 
 - 10 bin 500 sporcu yer alacak. 
 - 30 bine yakın medya görevlisi izleyecek 
 - 28 spor dalında mücadele edilecek 
 - 302 altın madalya sahibini bulacak 
 - Uluslararası olimpiyat Komitesi tv yayın haklarının ssatışıdan 2.5 milyar dolar gelir bekliyor. 
 - Yerel sponsorlardan elde edilecek gelir 1 milyar doları geçecek 
 - Oyunlar için beklenen turist sayısı 2.5 milyon

Çin mimarisi 21'nci yüzyıla uyum sağlıyor
Olimpiyat yarışmaları 37 tesiste gerçekleşecek. Bu tesislerden 11 'i yeni inşa edilen büyük yapılar. 19 tesis mevcut, 7 tesis geçici olarak kullanılacak. Yeni yapýlan 11 tesisten 4 'ü üniversite yerleşkeleri (kampüsleri) içinde yer alıyor. Böylece bu yapılar, Olimpiyatlardan sonra da öğrencilerin kullanımına sunulabilecek. Bu tesislerin dışında, sporcuları barındırmak üzere inşa edilen ‘Olimpiyat Köyü', 66 hektar (660 bin metre kare) alanı kaplıyor. Köydeki yeme, içme, yatma, dinlenme ve eğlenme işlevleri 16 bin sporcuya hizmet edecek.

Olimpiyat oyunlarının merkezi "Kuş Yuvası" adı verilen Pekin Ulusal Stadyumu olacak. Yeni bir teknoloji ile inşa edilen 91 bin kişi kapasiteli stadyum görünümüyle gerçekten de bir kuş yuvasını andırıyor. Bu tasarımı gerçekleştirebilmek için 42 bin ton ağırlığında çelik örgü kullanıldı. Arka ve alt mekânlarda mağazalar, restoranlar, kafe-barlar, oturma ve toplanma fuayeleri bulunuyor. Projeyi İsviçreli mimarlar Herzog&Meuron, Arup ile Çin Mimari Tasarım ve Araştırma Grubu yaptı. İnşaatı 7 bin işçi gerçekleştirdi. Bu süre zarfında 6 işçi hayatını kaybetti.

İlgi uyandıran bir diğer tesis ise Su Sporları Merkezi. Bu yapı 17 bin koltukla çevrelenmiş, olimpik standartta bir yüzme havuzunu içeriyor. Bu yapı da çelik ve betonun bir arada kullanımı ile gerçekleşmiş. Sporcular, izleyiciler, engelliler için de yan tesisleri var. Proje Avusturyalı mimarlar PTW, Arup, Schenzen Tasarım Enstitüsü ve Çin İnşa ve Mühendislik Şirketi tarafından tasarlandı.

Oyunları Kontrol ve Bilgi Merkezi 'statla kontrast teşkil eden bir dizi yüksek yapıdan oluşuyor. Dış cephe taş görünümlü alüminyum panellerle kaplanmış. Bina olimpiyat sırasında ve de sonrasında dijital tasarım ve teknoloji müzesi ve kentin iletişim merkezi olarak kullanılacak. Proje, modern Çin mimarisinde önemli bir isim olan Zhu Pei'nin.

Çin, oyunlar öncesinde dünyanın en özel havaalanını da tamamladı. Havaalanının en büyük özelliği, ejderha şeklinde olması. Vatikan'dan büyük olan Beijing Uluslararası Havaalanı'nın inşaatı 4 yılda bitti. Beijing ya da eski adıyla Pekin Havaalanı'nı "dünyanın en özel havaalanı" yapay şey ise şekli. Çin'in sembolü olan ejderhayı andıracak biçimde tasarlanmış. Özellikle gece vakti, yukarıdan bakıldığında bunu görmek mümkün. Havaalanı 235 futbol sahası büyüklüğünde. İnşaatı için 500 bin tondan fazla beton kullanıldı.

Diğer önemli bir yapı da, ‘Ulusal Gösteri Merkezi'. Bu binada 2416 kişilik opera, 2017 kişilik konser salonu, 1040 kişilik tiyatro salonları, fuayeler, sahne ve yan tesisleri var. Dış cepheleri yarı saydam bir kabuk sarmalıyor. Sosyalist bir anlayışla, gösteriler dış mekâna, kamusal alana da yansıtılıyor. Proje, Fransız mimar Paul Andreu'ya ait. Tüm tesisler Nisan sonunda bitirilerek Olimpiyat Komitesi denetimine sunuldu.

Takvim
<<Haziran 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30      
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.