Elektrik fiyatlarını dengede tutmak isteyen hükümet politik boyutu da olan sınırı aşan sular üzerindeki Atatürk, Keban, Karakaya, Karkamış ile Çeaş ve Kepez’e ait bazı santralleri özelleştirme dışı tutmayı planlıyor.
Enerji sektörünün serbestleştirilmesinin en önemli ayaklardan biri olan üretim santrallarının bir bölümünün, elektrik fiyatlarını dengede tutmak amacıyla özelleştirme dışında tutulması öngörülüyor. Enerji Bakanlığı yetkililerinden edinilen bilgiye göre, fiyatlarda belli bir dengeyi sağlamak için Atatürk, Keban, Karakaya, Karkamış ile Çeaş, Kepez Elektrik’e ait bazı santralların içinde yer aldığı ünitelerin belirli bir süre özelleştirilmemesi planlanıyor.
Elektrik Üretim A.Ş.’ye (EÜAŞ) ait toplam 103 hidroelektrik ve 19 termik santral bulunuyor. Üst düzey bir yetkili, “Sınırı aşan sular üzerindeki bazı santrallar EÜAŞ’ta kalacak. Bunların toplam kurulu gücü yaklaşık 7.500 MW düzeyinde bulunuyor” dedi.
Yap-işlet ve yap-işlet-devret olmak üzere yüksek maliyetli elektrik üretimine neden olan santrallar nedeniyle fiyatlarda paçallama yapabilmek için daha düşük maliyetli enerji üretenlerin özelleştirilmemesinin planlandığını kaydeden yetkili, şunları söyledi:
EÜAŞ’ın elektriği ucuz
“Daha önce sözleşmeleri imzalanan yap-işlet ve yap-işlet-devret santrallarından piyasanın oldukça üzerinde bir fiyattan elektrik alınmak zorunda kalınıyor. EÜAŞ’ın elindeki santrallerden üretilen elektriğin fiyatı bunlara göre son derece düşük. Yapılan bu paçallama ile ortalama fiyat aşağı çekiliyor ve yüksek oranlı zamların da önü kapatılıyor.
EÜAŞ’ın elindeki santrallar ile hem sisteme enerji verme garantisi sağlanıyor hem fiyatlar kontrol edilebiliyor. Fiyatları makul bir seviyede tutmak açısından bu santrallar belirlenen stratejiye göre EÜAŞ’ın elinde kalacak. Bu arada sınırı aşan sularda Suriye gibi ülkelerle anlaşmalar da var.
Bunların da özelleştirme açısından dikkate alınması gerekiyor. Kamunun tüm ilgili taraflarının da mutabakatıyla böyle bir karar ortaya konuldu. Altı portföyün yanı sıra yedinci portföy olarak Elektrik Üretim A.Ş’nin elinde kalacak santrallar da olacaktır.”
Yetkili, yap-işlet ve yap-işlet-devret santrallarından alınan elektriğin fiyatlarının zaman içinde düştüğüne işaret ederek, hem bu durumun hem de yap-işlet ve yap-işlet-devret santrallarından alım sözleşmelerinin sona ermesiyle özelleştirme dışında tutulan santralların da özel sektöre devredilebileceğini bildirdi.
Uzun vadeli strateji
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın (ÖİB), EÜAŞ’a ait santralların özelleştirilmesinde danışmanlık hizmeti almak için davet yoluyla ihale açtığını anımsatan yetkili, danışman aracılığıyla da uzun vadeli bir stratejinin oluşturulacağını söyledi.
EÜAŞ’a ait santralların ihale sürecine, geçen hafta TBMM’de kabul edilen Elektrik Piyasası Kanunu’nun Cumhurbaşkanı’nın onayı ve Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından bu yıl içinde başlanacağı belirtiliyor.
Özelleştirme işlemine öncelikli olarak hızla rehabilitasyonu yapılarak elektrik arzına katkı sağlayabilecek nitelikte olan termik santrallardan başlanılması bekleniyor. Santralların ‘varlık satış’ı yöntemiyle, Özelleştirme İdaresi’nin portföye alınmaksızın Enerji Bakanlığı’nın yönetimindeyken özelleştirilmesi planlanıyor.
Dağıtım start aldı
Elektrik dağıtım bölgelerinde ise özelleştirme çalışmaları devam ediyor. Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ’ye (TEDAŞ) şirketlerin ilişkin çalışmalar sürüyor. Mevcut durumda TEDAŞ’a ait olan toplam 19 dağıtım bölgesinde 4’ünün özelleştirilmesinin bu yıl tamamlanması öngörülüyor. Bu kapsamda Meram Elektrik Dağıtım ve Aras Elektrik Dağıtım’ın blok olarak özelleştirilmesi için 30 Nisan 2008 tarihinde açılan ihaleye teklif verme 15 Eylül’de sona erecek.
Sakarya Elektrik Dağıtım A.Ş. (SEDAŞ) ile Başkent Elektrik Dağıtım AŞ’nin (BEDAŞ) ihalesinin nihai pazarlık görüşmeleri ise tamamlanmıştı. Bu arada TEDAŞ’ın kalan 15 elektrik dağıtım bölgesinin büyük bir bölümünün özelleştirilmesinin 2009 yılında tamamlanması planlanıyor.