Ünlü mimar Richard Neutra’nın 1941 yılında tasarladığı Maxwell Evi’nin bir yük kamyonuna yüklenerek Kaliforniya’nın Sunset Bulvarı’nda taşınması, son günlerin görülmeye değer olaylarındandı. Ev, yeni arazisinde yenilendikten sonra satışa çıkarılacak.


Fotoğraflar: Brian Thomas Jones

Maxwell Evi’nin “seyahati”, bir karavan dolusu Neutra hayranı, bir gayrimenkul aracı kurumu çalışanları ve oldukça gergin olduğu dikkatlerden kaçmayan bir ev sahibinin tedirgin bakışları eşliğinde gece yarısı Brentwood’dan başladı.

İlk seferde üçte biri taşınan 1.700 m²’lik ahşap Maxwell Evi’nin kalan parçalarının da önümüzdeki günlerde taşınması planlanıyor. Pek de fazla tanınmayan fakat önemli bir mimari eser olan evin yeni adresi ise Los Angeles’ın merkezine yakında konumlanan ve boş bir arazi olan Angelino Heights.

Evin sahibi ve yatırımcısı, “Prenses Bovlana” takma adıyla ticaret yapan Barbara Behm. Bazı söylentilere göre evi olduğu gibi korumayı bir takıntı haline getiren Behm, onu satmadan önce her ayrıntısının olduğu gibi kalması için elinden geleni yapacağını söylemiş.

6.750 Dolar’a malolan Maxwell Evi, bir dönem koruma kurullarının yoğun ilgisiyle karşılaştı. Daha önceki sahipleri Jeffrey ve Karen Brandlin, 2002 yılında evle birlikte yaklaşık 1.226 m²’lik arazisini 1,6 milyon Dolar’a aldıklarında binanın önemini henüz kavramamışlardı. Çiftin evi yıkıp yerine 492 m²’lik bir konut inşa ettirmek istediğinin duyulması, koruma kurullarının devreye girip itiraz etmesiyle sonuçlandı. Los Angeles Koruma Kurulu’nun baskısıyla ev, 2005 yılında tarihi ve kültürel anıt kategorisinde listelendi.

Bunun üzerine Brandlin çifti, evi açık arttırmayla alışveriş sitesi EBay’de 1 Dolar’lık başlangıç fiyatıyla satılığa çıkardı. Barbara Behm, evin ikinci sahibi olarak bu aşamada devreye girdi. 2004 yılında evi satın alan fakat arsasını almayan Behm, gizli tuttuğu meblağ hakkında ise “1 Dolar’dan oldukça fazlaydı,” esprisini yapmakla yetindi.

Satın alma sürecinden sonraki yılları ve -detaylarını açıklamak istemese de- binlerce Dolar’ı aralarında Los Angeles Kültürel Miras Komisyonu’nun, komşularının ve hatta kentin ağaçlarına bakım yapan ekibin bile bulunduğu karma bir “yetkililer” grubunun onayını alabilmek için harcadı. Onaylanmasını istediği ise, tek katlı evin yerini değiştirme isteğiydi. Behm, evi taşıyacak kamyonun park edebilmesi için arazideki ağaçların budanması gerektiğini ve sadece bunun için 3 ay izin almayı beklediğini söyledi.



1892 - 1970 yılları arasında yaşayan Richard Neutra, Maxwell Evi’ni piyano öğretmenliği yapan Sybil Maxwell ve kocası Charles Maxwell için tasarlamıştı. Evin arka tarafında bulunan giriş holüne müzik dersliği işlevini yükleyen Neutra, çelik ve camı bir arada kullandığı, ahşabın metale benzeyecek şekilde boyandığı, şık, sıvalı konut projeleriyle tanınmasına rağmen Maxwell Evi’ni tamamen ahşap malzemeyle tasarlamıştı. Brentwood’daki bina yapım kuralları ahşap malzeme kullanılmasını gerektirdiği için bu şekilde tasarlanan Maxwell Evi, sonuçta Neutra’nın diğer birkaç ahşap tasarımı gibi eğik çatılı ve kutuya benzer konutlardan hoşlanan modernistlerin beğenisini kazanmıştı.



Neutra hakkında hazırlanan kitaba katkıda bulunan mimarlık tarihçisi Barbara Lamprecht, Behm’i evi taşıması için yüreklendirenlerden. Lamprecht, Maxwell Evi’nin mimarın tasarıma olan esnek yaklaşımını yansıttığını söylüyor ve ekliyor: “Birçok kişi Neutra’nın küçük evleri geniş mekanlar gibi göstermek için kullandığı teknikleri bilir, ancak onun ahşap ve camı bir araya getirdiği eğik çatılı evler hakkında çok az kişinin bilgisi var. Bu alışılmışın dışındaki tasarımlar, bize modernizmin malzemeyle ve çatı sistemleriyle yorumlanarak daha ulaşılabilir ve gerçekçi sonuçlara ulaşılabileceğini gösteriyor. Üstelik hiçbir detay atlanmadan ve iç ve dış mekanlar arasındaki bağlantılar gözden kaçırılmadan...”



Koruma kurullarına hiçbir taviz vermeyen ve evi önce satma, sonra da yıkma isteklerinde direnen Brandlin çifti, nasıl olduysa Barbara Behm ile tüm prosedürlerde anlaştı ve evi taşımak için gerekli olan tüm belgeleri imzaladı. Behm, süreci “Bu garip yolculukta hepimiz birlikteydik,” cümlesiyle özetliyor.



Maxwell Evi’nin taşınan parçaları yeni yerinde tekrar bir araya getirildiğinde ve ev yenilendiğinde satış temsilciliğini yapacak olan Deasy / Penner & Partners adlı gayrimenkul firmasının ortağı Brian Linder, Behm’in eve ve taşıma işlemine yaptığı yatırımdan çok etkilendiğini gizlemiyor: “Bu projeyi kurtarmak için kimsenin bu kadar ileri gideceğini düşünemezdim. Umarım bunları göze aldığına değer, çünkü sonuçta ne kadar kar elde edileceğini kestiremiyorum.”

Barbara Behm, her ne kadar bu süreç onu oldukça yormuş olsa da espritüel yaklaşımından birşey kaybetmiyor: “Sanki üç yıldır karnımda bir bebek taşıyor gibiyim...”