Fotoğraf: Mithat İnandım
DAM Direktörü Peter Cachola Schmal’ın Garanti Galeri Direktörü Mimar Pelin Derviş’e, Türk mimarisi ve kentleri hakkındaki güncel yayınları sergileme isteğini iletmesiyle başlayan süreç, Bülent Tanju ve Uğur Tanyeli’nin Derviş’le bir araya gelmesiyle devam etti. Küratörler, 1800’lü yılların kartpostallarından Orhan Pamuk’un “İstanbul: Hatıralar ve Şehir” adlı kitabına kadar uzanan bir dizi ilham kaynağıyla ilerleyen fikir alışverişleri sonucunda üst üste konumlanan, çoğu zaman da birbirlerine zıt özellikler taşıyan tarihsel katmanları ve hiçbir zaman tam olarak tanımlanamasa da bir arada var olan yüzeyleriyle İstanbul’un homojen bir yapı olmadığı kararına vardılar. Derviş, Tanju, Tanyeli ve Schmal’ın “İstanbul’u ‘İstanbul’ olarak anlatma” kararı, serginin adının “Becoming İstanbul” konmasıyla sonuçlandı. Bülent Erkmen’in “Becoming İstanbul” sözcüklerini eğrilmiş bir labirent görünümünde kurguladığı sergi logosu da bu belirsizlik hissini ve karşıtlıkları simgeliyor. Logo, aynı zamanda “dışarıdan bakıldığında” bir klişe haline gelen “oryantalist” bakış açısını değişime uğratmayı ve bu kavrama farklı anlamlar yüklemeyi de amaçlıyor.
Fotoğraf: Oğuz Meriç
Sergi bağlamında, “Becoming İstanbul Ansiklopedisi” (Becoming İstanbul. An Encyclopedia) adını taşıyan ve küratörler Pelin Derviş, Bülent Tanju ile Uğur Tanyeli tarafından hazırlanan bir kitap da yayınlandı. Kitap, sergiyle aynı ismi taşısa da açıklayıcı bir katalog değil, sergiye eşlik eden bir yayın olma özelliğini taşıyor. Akbil, ATM, Arabesk, Bağdat Caddesi, Bakkal, Park Alanları, Merkez, Simit, Simit Sarayı, Silüet, Alışveriş Merkezi gibi “İstanbullaşma” ile bağdaşan kavramların alanlarında uzman birçok akademisyen tarafından hazırlanan açıklamalarının yer aldığı bir sözlük niteliğindeki kitapta, sergide izleyiciye sunulan ögeler detaylandırılmıyor, ancak serginin bittiği yerde kitabın işlevi başlıyor. Tüm dünyanın aşina olduğu bir gerçeği, “bir kenti tek başına okumanın zorluğunu” yansıtması amacıyla tasarlanan kitabın tasarımı da Garanti Galeri için uzun süredir çalışmakta olan Erkmen’e ait.
Fotoğraf: Laleper Aytek
Küratörler Derviş, Tanju ve Tanyeli’ye göre de sergi, İstanbul’u, İstanbul’un tarihini, çağdaş mimari ortamını, karmaşık toplumsal ve ekonomik yapısını anlatmıyor; yaşlı metropolün İstanbul haline gelme sürecinin hemen sonrasını, yani bugününü görselleştirme amacı taşıyor.