Özellikle İstanbul'dan başlayarak diğer büyük şehirlerde ve yazlık bölgelerde lüks konutlar metrekare fiyatın ile balon yapmaya başladı.

Önce lüks konutların metrekaresi 5 bin dolara satılmaya başladı. Derken metrekaresi 5-10 bin dolar ve 15 bin dolara satılan konutlar kapışılır oldu.

Pazarlamacıların söyledikleri, bu fiyatların düşük olduğu, Londra'da New York'ta metrekare fiyatlarında 25 bin doların taban teşkil edeceği idi.

Bu havaya kapılan yap-satçılar arsa fiyatlarını da şişiriyorlardır. Yüksek arsa fiyatı, üzerine yapılacak konutun metrekaresinin 15 bin dolara kolaylıkla satılabileceği hesabına dayandırılıyordu.

Bu fırtınada metrekaresi 15 bin dolara ev alanlar oldu. Bu fırtınada 'yap-sat'çılar arsalara 500-800 milyon dolarlar ödemeye kalktı.

Ev alınmlarında da arsa alımlarında da ucuz ve kolay bulunabilir dolar kredisine güveniliyordu.

Krizin etkisiyle doların fiyatı yükselmeye başladı. Kredi bulmak güçleşti. Kredi maliyetleri arttı. Konut ve işyeri talebi geriledi.

Balon yapmış fiyatlara güvenerek yatırım yapanlar, riske girenler önümüzdeki günlerde üzülecek.

Garanti Yatırım İcra Kurulu Başkanı Metin Ar geçen hafta Sabah'ta yayınlanan söyleşisinde, olan biteni şöyle anlattı: "O dönemin etkisiyle varlıkların fiyatı 100 liradan 200 liraya çıkmıştı.

Şu arsayı (Metin Ar'ın ofisi Zorlu'nun inşa etmeye başladığı eski Karayolları arazisindeki projeye bakıyor) 800 milyon dolara çıkaran değer, yanında o sırada bitmekte olan Kempinski'nin binasındaki metrekarelerin 12 bin dolara çıkmasıydı. 12 bin dolardan niye satılıyor? Alan adama banka sistemi, 12 bin doların 10 bin dolarını kredi veriyor da ondan. O da şimdi havadan gelen bir on bin dolarla aldığı için onun fiyatını yükseltiyor.

Bu arsayı alacak olan kişiler -ki 10'a yakındı- benim bu odamda oturdular ayrı ayrı zamanlarda. Ve hepsi de bu arsanın bedelinin yüzde 80'ini krediyle alacağına emindi, o zamanki psikolojiyle. Niye?

Diyorlardı ki baksanıza New York'ta, Londra'da metrekaresi 50 bin dolara satılıyor. Bizim neyimiz eksik diye diye bu fiyatlar yukarı çıktı. Bu dünyadaki balonun Türkiye'ye yansımasıydı.

Şimdi bakın karşıda gördüğünüz dairenin metrekaresi 12 bin dolara değil, 6 bin dolara gidecektir. Borsa gibi değil ama bugün çıkartsanız satışa yüzde 50 mertebesinde fiyatların gerilediğini göreceksiniz.

Bugün mesela o arsayı satışa çıkartsanız belki 800 değil, 400 milyon dolar olacaktı. O gün, biz arsa için bir fiyat söylemedik. Neticede açık artırma olacaktı. Hepsi bedel için 400-450 milyon dolar civarı demişti. Ama o gün geldiğinde, bir bir arttırmaya başladılar ve neticede 800 milyon doları buldu.

Metin Ar'ın anlattıkları önümüzdeki günlerde gayrimenkule balon fiyatlarla yatırım yapanların karşılaşacakları sorunlar hakkında önemli işaretler veriyor.