Krizin ABD’de konut sektöründe başladığını bilen IMF heyeti, ilk kez hükümetin konut politikası uygulamasından sorumlu olan TOKİ’de inceleme yaptı. Projelerin finansmanı ile fiyat politikası hakkında bilgi verildiği ifade edildi.
ABD’de finansal kriz, mortgage sistemi ile konut sektöründe kredilerin ödenememesi ve firmaların iflasıyla başladı ve dünyaya yayıldı. Bu kriz gerçeğini bilen Uluslararası Para Fonu (IMF) heyeti, ilk kez Türkiye’de hükümetin konut politikalarının uygulanmasından sorumlu olan Toplu Konut İdaresi’nde (TOKİ) inceleme yaptı. Görüşmede finansmanda bir sorunun olup olmadığı ve fiyat politikası hakkında bilgi verildi.
Program Sonrası İzleme çalışmaları çerçevesinde Ankara’da bulunan IMF heyetinin pazartesi günü TOKİ’yi ziyaret ettiği, Başkan Erdoğan Bayraktar ve diğer TOKİ yetkililerinden yaklaşık 1.5 saat bilgi aldığı öğrenildi. “Türkiye’de konut finansmanında bir sorun olup olmadığını’’ ve “konut alıcılarının borçlarını ödeyip ödemediğini’’ soran IMF heyeti, “bu uygulamanın başka ülkelere örnek alınıp alınmadığını’’ da öğrenmek istedi.
Hazine İletti
IMF Türkiye Masası Şefliği görevini yakın zamanda devralacak olan Rachel Van Elkan ve IMF yetkilisi Davide Lombardo’nun katıldığı toplantıya ilişkin görüşme talebi, Hazine Müsteşarlığı tarafından TOKİ’ye iletilirken, IMF yetkililerinin, “TOKİ faaliyetleri, finans yapısı ve kredilendirme yöntemleri hakkında bilgilendirilmesi’’ istendi.
Toplantıda, IMF yetkililerine TOKİ’nin kurumsal yapısı ve faaliyetleri hakkında kısaca bilgi verilerek, TOKİ uygulamaları ve çalışma alanları, projeler görsel bilgiler sunularak anlatıldı.
Modeller Anlatıldı
IMF yetkililerinin “TOKİ’nin bütçe ve finansman yapısı çerçevesinde tüm bu faaliyetlerin finansmanını nasıl sağladığı, TOKİ’nin merkezi bütçeden pay almadan bu faaliyetleri nasıl gerçekleştirdiği, TOKİ’nin kaynak yaratma mekanizmasını ve hasılat paylaşım modelinin etkinliği, TOKİ’nin belediyeler ve özel sektörle yaptığı işbirliğinin boyutları, TOKİ’den konut alan özellikle alt gelir grubu vatandaşların taksitlerini geri ödememede sorun yaşayıp yaşamadığı, TOKİ modelinin başka ülkelerde örnek alınıp alınmadığı’’ yönünde sorular sorduğu belirtildi.
Gelir Yaratıldı
Hazine’den para almadan bu kadar büyük boyutlu konut projelerinin nasıl uygulandığını soran IMF yetkililerine, gelir paylaşımı modeli hakkında ayrıntılı bilgi verilirken, bu kapsamda kamu arazilerinin de değerlendirildiği ifade edildi. Konuyla ilgili bilgi veren bir TOKİ yetkilisi, TOKİ’nin gerçekleştirdiği projeleri ile devletin atıl durumdaki arsaları nasıl değerlendirdiklerini anlatıklarını söyledi. Konutların zararına satılmadığı ve bir kazancın sağlandığı da anlatıldı.
Mali Sorun Yok
IMF heyetinin “Sizde konut finansmanında nasıl sorun yaşanmıyor, konutlar hiç iade edilmiyor mu?’’ sorusu üzerinde çok durduğunu belirten yetkili, “Biz konutları gerçek değeri üzerinden sattığımız için vatandaş ödemekte çok zorlanmıyor. Devletten para almayan TOKİ’nin gerektiğinde piyasadan kredi bulduğunu, ancak şu anda bir mali sorun yaşamadığını, anlattık’’ dedi.
Rusya’yı İnceledik
IMF heyetinin “başka ülkelerin bu modeli örnek alıp almadığını’’ da sorduğunu belirten yetkili, “Rusya, Ukrayna, Romanya, Kuzey Afrika ve Orta Asya ülkelerinden bazılarının bu model hakkında TOKİ’de incelemeler yaptığını’’ aktardıklarını söyledi.
Maliyetine Satış
TOKİ’nin hedef kitlelere, maliyet üzerinden konut sattığını, geri dönüşlerde de taksitlerin piyasa faizi baskısı yaratmayacak şekilde memur maaş artış oranı düzeyinde artırıldığını belirten yetkili, “TOKİ, inşaat sektörüne yaptığı aylık 600 milyon YTL’lik ödemeler ile de sektöre önemli destek vermektedir’’ ifadesini kullandı.
Mali Kural Yasallaşacak
IMF ile Program Sonrası Gözden Geçirme çalışmaları devam ederken, IMF çıpası yerine, daha çok Türkiye’nin kendi mali disiplinini kurallar çerçevesinde belirleyeceği ‘Mali Kural’ çıpasının benimseneceği belirtildi. Bununla ilgili yasal düzenlemenin yapılması bekleniyor. IMF mali işler bölümü uzmanlarından oluşan bir heyetin de katılacağı, kasımda Türkiye’de toplanacak çalıştayda, uluslararası düzeyde başarılı olmuş uygulamalar tartışılacak. Daha sonra, ‘’Kurumsal Mali Sorumluluk’’ şeklinde yasalaştırılması bekleniyor.
Dünya Bankası 6.2 Milyar Dolar
Dünya Bankası’nın Türkiye’nin de içinde bulunduğu bölgeden sorumlu Başkan Yardımcısı Shigeo Katsu, Türkiye ile Banka arasındaki ‘’Ülke İşbirliği Strateji’’ çerçevesinde görüşmelerde bulunacak.
‘Devlet Bakanı Mehmet Şimşek ile hafta sonunda, Gaziantep’e geçmesi beklenen Katsu’nun, burada, GAP Projesi ve Banka destekli diğer projeleri görmesi bekleniyor. Dünya Bankasından toplam 6,2 milyar dolar kredi sağlayan Türkiye, bu yıl da 2,7 milyar dolarlık bir program kredisi almayı planlıyor.
Erdoğan IMF ile Görüşecek
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, IMF heyetiyle görüşmelerin sürdüğünü, ama yatırımı ve harcamaları kısmaya yönelik istemleri ümüğü sıkmak olarak değerlendirmiş, kabul etmeyeceklerini açıklamıştı. IMF üst düzey yetkilileriyle görüşmelerin, gerek Devlet Bakanı Mehmet Şimşek’in Brezilya, gerekse Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Washington’da katılacağı G20-Başbakanlar ve Devlet Başkanları zirvesinde de devam edeceği kaydediliyor.
Takip
Bütün yorumları forumda okuyun!Bütün yorumları forumda okuyun!