Samsun Valiliği'nin hazırladığı kitapçıkta yer alan yukarıdaki ifadeler çok mu abartılı? Samsun'u görüp inceleyenlere, bilenlere bunlar abartılı gelmez.
Yemyeşil bitki örtüsü, uzun deniz sahili, içlerinden Yeşilırmak, Kızılırmak akan çok verimli Çarşamba, Bafra ovaları, stratejik konumu ve diğer avantajlarıyla bölgenin ekonomik, sosyal, toplumsal merkezi. Vali Hasan Basri Güzeloğlu'nun ifadesiyle, çevreyi belirleyen, etkileyen; civarındaki illerin de gelişmesini tetikleyen bir il. Bölge kalkınma merkezi. Zaten Kalkınma Ajansı, Tokat, Amasya ve Çorum'u bu çerçevede değerlendiriyor. Rusya ve Ukrayna başta olmak üzere, kuzeydeki ülkelerle ticarette çok avantajlı olan Samsun, bir lojistik üs olma özelliğini gittikçe pekiştiriyor. Mavi Akım ve diğer enerji projeleri, Samsunun önemini daha da artıyor.
Lojistik merkez
Samsun Valisi Hasan Basri Güzeloğlu, Amerika ve Atlantik'in kan kaybettiğini, yeni ticaret merkezlerinin bölgemize kaydığını ve Karadeniz'in öneminin daha da artacağını belirtiyor. Kara, deniz, hava ve demiryolu ulaşımının kesiştiği tek Karadeniz ilinin Samsun olduğunu anlatan Vali Güzeloğlu, bu özelliğin de Samsun'un lojistik merkez olmasını, sağladığını söylüyor. Mal-hizmet akışı, ticaret bağlantıları Samsun'u ithalat ve ihracatın merkezi yapıyor.
Devlet Demir Yolları'nın, mal ve hizmetler için tasarladığı lojistik köylerden biri Samsun'da. Uluslararası havaalanı ile Karadeniz Sahil Yolu'nun Ankara'ya kadar duble olması, demiryolunun yenilenmesi ve kısalması; Ankara başta olmak özere, İç Anadolu'daki malların da bu ilimize akmasını sağlayacak. Samsun; Mersin ve Kocaeli limanlarına alternatif olacaktır. Bütün kurumların ve kesimlerin uyumlu çalışmasıyla Samsun, gelişmesini gerçekçi ve sağlıklı bir şekilde sürdürmektedir. Samsun Valiliği'nin Yatırım Kalkınma ve Proje Ofisi, bütün Türkiye'ye örnek gösterilmiştir.
Karadeniz Çanağının eğitim ve sağlık merkezi olma yolunda hızla ilerleyen Samsun'a Ukrayna ve Rusya'dan hasta akışı da başlamıştır. 19 Mayıs Üniversitesi günden güne gelişirken, civar illerdeki üniversiteleri de doğuran, geliştiren, destekleyen bir üniversite konumunda.
İlk 10 şehirden biri
Vali Güzeloğlu'nun şu ifadeleri, Karadeniz'in incisi Samsun'un yakında alacağı çehreyi ortaya koymaktadır: "Samsun, 2023 hedefi ile buluşan 10 şehirden biridir. Coğrafi, tarihi birikimleri, insan gücü, stratejik üstünlüğü, ticari ve ekonomik derinliği, hayat kalitesi ve dinamikleri açısından ilk 10 şehirden biridir. Turizm, ticaret, eğitim, sağlık için bu çanağın çekim merkezidir. Termal, doğa turizmi için gayret gösteriyor, Karadeniz'in tek kayak merkezini (Akdağ'da) canlandırıyoruz. Çarşamba ve Bafra ovalarını organik tarıma hazırlıyoruz. Samsun'u, gelişmiş bir şehir, lojistik bir üs olarak geleceğe taşıyoruz."
Denizle buluşturduk
Samsun'un 50 kilometrelik, denize girilebilecek çok güzel kıyıları bulunmakta. Ancak yakın zamana kadar şehir denizden adeta ayrılmış, bu nimetten yeterince istifade edemiyordu. Kıyı boyunca mezbelelikler, hurdalıklar, suç ve suçluların yuvası haline gelmiş harap binalar, batakhaneler bulunmakta idi. Eskiden Samsun kıyı şeridi kokudan geçilmiyor, Samsunlu vatandaş deniz nimetini yeterince değerlendiremiyordu. Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz, Samsun'a yakışmayan bütün bu mezbelelikleri temizlemiş, kendi tabiriyle, şehri denizle buluşturmuş. Sahil boyunca parklar, hayvanat bahçesi, yürüyüş yolları, protokol yolu yapılarak, yepyeni bir çehre kazandırılmış. "Bu sahil eski Haliç gibi idi" diyen Başkan Yılmaz, bunu başarmak için kararlılıkla çalışmış, bütün engelleri aşmış. Samsunlu da buna karşılık başkanını çok sevmiş, adaylığı açıklandıktan sonra Ankara'dan dönüşte, kilometrelerce uzunlukta kuyruklarla karşılamış, bağrına basmış.
Mavi bayrak mücadelesi
Samsun, 1980'li yıllara kadar kamu yatırımlarının birçoğunu almış; sigara, gübre, bakır fabrikaları kurulmuş; baraj, liman, havaalanı, demiryolu yapılmış. Sonra devletin yatırımlardan el çekmesiyle durum değişmiş, özel sektör yeni döneme yeterince ayak uyduramamış, Samsun'un yıldızı biraz söner gibi olmuş, çok sayıda göç verilmiş, kan kaybedilmiş. Devlete dayalı yatırım alışkanlığı sebebiyle ekonomi yavaşlamaya başlamış. Yöre için çok önemli bir ürün olan tütünün öneminin azalmasıyla birlikte bir darbe daha gelmiş. Samsun, yükselen trendli şehirlerin klasmanından kopmuş. Ama Başkan Yılmaz kararlı: "Şehrin çehresini değiştirmeye çalışıyoruz, kaybedilmiş nüfusu geri getirmek için ekonomiyi düzeltmek, sanayi ve ticareti geliştirmek, önlerindeki engelleri kaldırmak için çalışıyoruz. Altyapı için elimizden geleni yapıyoruz. Spor, sergi ve kongre turizmini geliştirmek için çalışıyoruz. Otelcilere şehrin cazibesini anlatıyoruz. Modern bir arıtma tesisi yaparak, mavi sahillerimize mavi bayrak kazandırmak için gayret gösteriyoruz. Kültürel faaliyetlerimizi kesintisiz sürdürüyoruz." Samsun'un, çok az bir hizmetle çehresi kolay değiştirilebilen bir şehir olduğunu söyleyen Başkan Yılmaz, denizin, yeşil dokunun ve diğer güzelliklerin az bir özenle fark edilebilir hale gelebildiğini belirtiyor. "İstanbul ve Ankara'da ne varsa, Samsun'da da o olacak" diyerek kararlılığını gösteren Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz, kaybedilmiş nüfusun tekrar kazanılacağını, başka illerdeki insanlarımızın da para harcayacağı bir il olacağını belirtiyor.
Balıkçılar dertli
Karadeniz'deki balıkların gittikçe azalmakta olduklarını, adeta tükenmeye yüz tuttuğunu anlatan balıkçılar, biran önce gerekli tedbirlerin alınması gerektiğini söyledi. Barajlar sebebiyle ekolojik dengenin bozulması, kıyıların doldurulması, yanlış avlanma, kirlilik, ve küresel ısınma gibi sebeplerle, balık avlamakta zorlandıklarını belirten balıkçılar, problemleriyle ilgilenecek bir tek muhatabın belirlenmesini istediler. Kendileri için yapılmakta olan balıkçı barınağının bir türlü bitirilemediğini söyleyen balıkçılar, Tarım ve Köyişleri, Ulaştırma ve Maliye Bakanlıkları gibi birçok muhatapla karşı karşıya kaldıklarını, bunun da işlerini zorlaştırdığın ifade ettiler.
Yabancılar pazarı
Samsun sahilinde bir de yabancılar pazarı bulunuyor. Gürcistan, Azerbaycan ve diğer komşu ülke vatandaşları, tuttukları dükkanlarda çeşitli malları satıyor. Aynı yerde dükkanı bulunan Samsunlu Faruk Bey, hiç ayrım yapmadıklarını, her ülkeden gelmiş esnaf arkadaşlarıyla çok iyi ilişkiler içinde olduklarını, onların da kendilerinden çok memnun olduklarını söyledi. Ağırlıklı olarak Gürcistan vatandaşlarının bulunduğu Yabancılar Pazarı'nda, yöresel kıyafetlerle satış yapan bazı tezgahtarlar ilginç görüntüler oluşturuyor. Yabancı ülke vatandaşlarının, pazar dışında da zaman zaman satış yaptıkları görülüyor.
Bir zamanlar yıldızdı
"Samsun 1970'li yıllarda Türk yıldızlarından biri idi" diye söze başlayan Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Sakoğlu, ilin tekrar bu konuma kavuşması için büyük gayret gösteren gönüllülerden biri. Coğrafi özelliğinden dolayı Samsun'un uzun yıllar Karadeniz, Doğu ve Güneydoğu ile yapılan ticaretin odak noktası olduğunu, her ürünün önce Samsun'a, sonra diğer illere gittiğini söyleyen Sakoğlu, haberleşme ve ulaşım zorluklarının o zamanlar bunu sağladığını; haberleşme ve ulaşımın gelişmesiyle, Samsun'un bu avantajının bittiğini ifade etti. Adnan Sakoğlu, Samsun'la ilgili şu ilginç tespitlerde bulundu: "Bölgenin ürünü tütün, sanayinin altyapısını oluşturmuştu. Tütün işleme atölyeleri ile birlikte çok sayıda kişiye istihdam bu ürün sayesinde sağlanmıştı. Azot, bakır sanayi kuruluşları da bulununca, Samsun'da işsizlik problemi yaşanmıyordu. Sanayiyi kamu sırtlayınca, Samsunlular da ticareti öğrenmişti. Haberleşme ve ulaşımdaki müthiş gelişmeler Samsun'un ticaret merkezi olma özelliğini bitirdi. Samsunlular bunu geç fark etti. Zamanında hareket edilseydi belki bu kayıplar kapatılabilirdi, ama ticarete alışanlarda sanayiye dönüş kolay olmuyor."
2010 hedefi: 1 milyar Dolar
3 özel limanın ve diğer ulaşım imkanlarının bulunduğu Samsun'un çok avantajlı olduğunu, karşısında dev pazarlar bulunduğunu, iki tane küçük Çukurova'ya (Çarşamba ve Bafra ovaları) sahip olduğunu, sulama ve enerji için akarsuları mevcut olduğunu anlatan Sakoğlu, bu gibi avantajların başka bir ilde bulunmadığını, bunun kıymetini iyi anlayarak değerlendirmeleri gerektiğini söyledi. Samsunluların kendilerine güvenmelerini, tarım ürülerini ambalajlayacak sanayinin biran önce kurularak, en seri şekilde dünya pazarlarına ulaşabilecek rekabet şartlarının oluşturulmasını isteyen Sakoğlu, dövünmek yerine çok çalışmayı tavsiye etti. 4 sene önce 30 milyon dolar olan ihracatın 350 milyona çıktığını, bunun yüzde 90'ının sanayi ürünü olduğunu belirten Adnan Sakoğlu, 116 ülkeye ihracat yaptıklarını, 2010 yılı ihracat hedeflerinin de 1 milyar dolar olduğunu hatırlattı.