Haberler

Avrupa ve Türkiye kentleri

Tarih: 3 Şubat 2009 Kaynak: Akşam Yazan: Deniz Gökçe
Avrupa Birliği İstatistik Kurumu (Eurostat) AB kentleri konusunda ilk pilot çalışmayı 1999 yılında gerçekleştirdi. Geniş çaplı ilk veriler 2003/2004 yılında toplanıp yayınlandıktan sonra, son çalışmalarda 2006/2007 yılı verileri esas olarak hazırlandı. Bu çalışmada AB-27'nin (AB üyesi 27 ülke) 50.000 ile 10 milyon arasında nüfuslu 321 kenti yanında, Türkiye'nin 26, Norveç'in 4 ve İsviçre'nin 4 kenti olmak üzere 357 kent incelendi.

AB-27 ülkeleri nüfusunun % 74'ü 5.000 üzerinde nüfusa sahip kentlerde yaşamakta. Dolayısıyla gerek Avrupa gerekse ulusal veya bölgesel ve yerel düzeyde çalışan her politikacı veya bilim adamı için Avrupa'nın kent ve kasabalarında olup bitenleri bilmek gereklidir. Kentlerde iyi bir yaşam kalitesinin mevcudiyeti kaliteli iş gücü, öğrenci, turist ve yatırımcıların kente çekilebilmesi için yaşamsal öneme sahiptir.

İncelenen 357 kent arasında 2004 yılında 26 adedi bir milyonun üzerinde nüfusa sahipti. Bunlardan 21 tanesi AB, 5 tanesi de Türkiye'de bulunmaktadır. Bu 26 kentin nüfusu incelenen ülke nüfusunun % 11'ini oluşturmaktadır. İstanbul 9.898.000 nüfusu ile birinci sırada bulunmaktadır. En fazla nüfusu olan ilk 10 kent arasında üç tanesi Türkiye'dedir. (İstanbul, Ankara ve İzmir).

1999-2004 yıllarında en fazla büyüyen 10 kentin beş tanesi Türkiye'dedir. Bunlar sırasıyla: Van % 18,4, Antalya %14,3, İstanbul % 12,4, Erzurum % 12,3 ve Bursa % 11,8'dir. En fazla büyüyen kent % 25,4 ile Hollanda'nın Almere (% 25,4) kentidir. Almere 1994 yılında Amsterdam'ın nüfus artışını yavaşlatmak için kurulmuş bir uydu kenttir. Van ikinci en hızlı nüfus artışı olan kenttir. Nüfusu en hızla azalan 10 kentin beş tanesi Romanya'dadır. Birincilik % 14,1 azalma ile Slovenya'da bulunan Maribor kentindedir.

Nüfus yapısı konusunda Eurostat Türkiye'de bulunan kentleri tabloların dışında tutmuştur. Aksi halde en genç nüfusu olan 10 kent de Türkiye'deki kentler olacaktı. Eurostat verilerine göre 0-14 yaş grubunda en yüksek oranda nüfusa sahip kent gene Hollanda'nın Almere (23.8) kentidir. İlk 10 içerisinde 4 İngiltere ve 4 Norveç kenti bulunmaktadır. En yaşlı nüfusa (65 yaş üzeri) on kentten 9 tanesi İtalya'da bulunmaktadır. Trieste % 27.0 ile birincidir. Burada bir parantez açmak gerekirse 2004 yılı kayıtlarına göre 0-14 yaş arasındaki Türkiye nüfusu % 29 oranındadır. AB-27 ortalaması ile karşılaştırırsak bu yaş diliminin % 16,4 olduğunu görürüz. Aynı şekilde 65 yaş ve üstü nüfusun oranı 2004 yılı için Türkiye'de % 5,7 iken, AB-27 ortalaması % 16,4'dür.

Kentlerdeki işsizlik oranına gelince: En fazla işsiz nüfusa sahip on kent arasında 7 tane Polonya kenti bulunmakta, birinci % 30.8 oranla Polonya'nın Radom kentidir. İşsizliğin en az olduğu kent % 0.8 ile Luxemburg'dur. İş özelliklerine bakarsak, orta ve batı Avrupa kentlerinde hizmet sektörünün ağır bastığı görülmektedir. Güney Avrupa kentlerindeyse ferdi işletmeler çoğunluktadır. Ferdi işletmeleri gösteren tabloda ilk 8 kent Yunanistan'da bulunmaktadır. Diğer iki kentse İtalya'dadır.

Suçluluk oranları da ilginç sonuçlar vermektedir. Hırsızlığın en fazla olduğu 10 kent sıralamasında 1000 kişide % 11.2 oranla Brüksel birincidir. Araç hırsızlığında ise İtalyan kentleri ilk 8 sırayı işgal etmektedir. İtalya'nın arkasından da İngiliz kentleri gelmektedir. Birincilik 1000 kişide 15.3 ile İtalya'nın Caserta kentindedir.

Kentlerin çekiciliği bakımından iklim koşulları da önemli bir yer tutmaktadır. Güneşli saatler ne kadar olumlu ise yağmurlu gün sayısının çokluğu da o kadar olumsuz etki uyandırmaktadır. İngiltere ve İrlanda kentleri yağmurlu ilk 10 kenti gösteren tabloda 7 sırayı almakla beraber en yağışlı kentler yılda sırasıyla 266 ve 263 günle Almanya'nın Halle ve Köln kentleridir. En az yağış alan on kent arasında 6 kent Türkiye'de bulunmaktadır. Yılda ancak 60 gün yağış alan Portekiz'in Faro kentinden sonra ikincilik 63 gün ile İzmir'dedir. Diğer az yağış alan Türkiye kentleri; Manisa (68 gün), Adana (69 gün), Antalya (70 gün), Konya (72 gün) ve Gaziantep (73 gün).

Sıraladığımız bu rakamlar Türkiye'nin büyük kentlerinin olumlu ve olumsuz yönlerini göz önüne sermektedir.

Takvim
<<Haziran 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30      
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.