Bir avuç Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi mensubu, eğitim elemanı... Mardin'e indiklerinde şair Murathan Mungan'ın "Gökyüzüne Komşu Bir Kalenin Eteklerine Kurulan Bir Taşkent" sözleri karşılıyor onları... "Taş ustalarının sabırla, ruhlarını katarak işledikleri taşlar; kimi zaman ev, kimi zaman cami, kimi zaman manastır, kimi zaman mezar olduğunu" anlarlar.
Yurdun çok yerine gitmiş, saha çalışmalarında bulunmuş Mimar Sinanlı görevliler; ama Mardin'in sihri bir başka. Görüntüsü bir deli sevda Mardin'i sevmenin onlar için tek bir yolu, daha yakın durmaktı. Oysa, Mardin taşkentinin bir koruma imar planı bile yoktu, rölöve çalışmaları dağınıktı, sağa-sola saçılmıştı. Mardin'in UNESCO "Dünya Tarihi Mirası Listesi" ne girmesi konusu askıda da olsa, kentin geleceğini turizm sektörünün biçimleyeceğine ilişkin bir oydaşma vardı! Kentin Mimar Sinan'ı olarak bilinen Mimar Lole ve onun gibi el ve göz hünerlisi mimarların sivil mimari örneklerinin rölöveleri çıkarılacaktı. Sağlarına baktılar, Türkiye'de en anlamlı hemşehri dayanışma örgütlerinden biri olan İstanbul'daki Mardinliler Eğitim Vakfı'nı (MAREV) buldular. Sollarına baktılar, Mardin Belediye Başkanı Metin Pamukçu'yu gördüler. Çekül Vakfı Başkanı Prof. DR. Metin Sözen ve Prof. Dr Kenan Mortan yanı başlarında "yola çıkın, arkanızda biz varız" dedi. Mardin Kent Konseyi ile Tarihi Kentler Birliği onları yüreklendirdi.
2007'den bu yana Mardin yollarındalar! 15 Haziran - 15 Eylül arasında "Taşın Belleği" ni ozalitlere işliyorlar. 15 günlük dönemlerde, seçilmiş 20 'ye yakın restoratör-mimar adayı, dantel mimarisi evlerin rölövelerini çıkarıyor. Bu sürdürüledursun, Mardin Belediyesi "Koruma İmar Planı" nın yenilenmesinde şartnameyi hazırladı, teklif alma aşamasına geldi. Çekül Vakfı Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen'in olağanüstü gayretleri işi bu noktaya getirdi. Bütün bunlar, Mardin'e UNESCO Dosyası'nı hazırlama zeminini yaratacak. Kentin turizm yolunda yürüdüğünün belgesi, UNESCO tesciliyle sağlanacak. Dahası turizm sektörü, Türkiye'nin güneydoğusunda, belki de ilk kez, sosyo-ekonomik gelişmenin yapıtaşı haline gelecek. Bugüne dek şairin deyimlendirmesiyle "Mardin, tarihin elle tutulduğu kent" idi. Bundan sonra restorasyon çalışmalarına verdiği önemle anılan Mardin'in yeni Valisi Hasan Duruer, MAREV, yerel aktörlerin imece usulü çalışması ve hep birlikte, elle tutulan bu tarih, el birliğiyle ayağa kaldırılıyor. Elbette buna ilk harcı sağlam koyan eski Mardin Valisi Temel Koçaklar ve Mehmet Kılıçlar'ı unutmak mümkün değil. Mimar Sinan Üniversitesi mimar adayı genç Mardin Gönüllüleri, Mardin türküsündeki "Mardin'i Hak saklasın / Sevdiğim içindedir" sözlerini soluyanlardan!
Mardin'i görmek ve tarihi solumak isteyenler için ideal zaman nisan ve mayıs ayları. Sergiyi görmek isteyenler ise, Ataşehir kavşağındaki MAREV binasına...