Sanayi kelimesi ile özdeşleşmiş İzmit'in artık yeni bir simgesi var: Seka Park. Bir sahil kenti olmasına rağmen yıllarca denize küs olarak yaşayan İzmit, Seka Park projesi ile belki de yeniden denize kavuştu. 19 Kasım 2006'da açılan Seka Park projesi eski sanayi yapılarının dönüşümü konusunda başarılı bir örnek teşkil ediyor.

Seka'dan Seka Park'a
Seka Kağıt Fabrikası'nın geçmişi Atatürk'e kadar uzanıyor. Atatürk'ün emriyle kağıt ve karton ihtiyacını karşılamak için kurulan fabrikanın temeli 1934 tarihinde atıldı. Yapımı 2 sene süren fabrikada ilk üretim 1936 yılında yapıldı. 1955'te ise Seka ismini alarak üretime devam etti. Daha sonra kötü yönetim sebebiyle zarar etmeye, özel şirketler ile rekabet edememeye başladı. 1997 yılında özelleştirme kapsamına alındı.

Zararın giderek artması üzerine dönemin hükümeti tarafından kapatılmasına karar verildi, Bakanlar Kurulu'nun 08.06.1998 tarih ve 98/11.163 sayılı kararı ile İzmit İşletmesi'ne ait fidanlık arazisinin 1 milyon 600 bin metrekarelik bölümü Ford Otomotiv San. AŞ´ye verildi. Bu karardan sonra işçilerin tepki göstermemesi için istihdam sorunu çözülene kadar kapatılma kararının durdurulmasına karar verildi.

Bu kararın ardından 7 sene sonra, 2005 senesinde AK Parti Hükümeti tarafından kapatılma kararı uygulamaya konuldu. İşçilerin ve ailelerin 2 aya yakın süren direnişleri Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'ne alınmaları ile son buldu. Fabrika arazisi, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'ne verildi ve 71 senelik bir hikayenin sonuna gelindi.

İstanbul'da olmadığı için belki de çok göze batmayan, ses getirmeyen bu park, ilk endüstriyel dönüşüm projesi olma özelliğini taşıyor. Türkiye'nin en önemli sanayi miraslarından birinin bulunduğu bu alan şu anda İzmitliler'in önemli kaçış noktalarından biri.


Fotoğraflar: Arkitera Mimarlık Merkezi

Proje Hakkında
1 milyon 156 bin metrekarelik arazi üç etaba ayrılarak projelendirildi. Şu an gezilebilen 530 dönümlük bölümü Bilkent Üniversitesi tarafından hazırlandı. Londra'daki "Hyde Park" örnek alınarak hazırlanan projede, arazi üzerindeki binaların %80'inin yıkılması, geri kalan tarihi binaların da yapısına uygun şekillerde kullanımını hedefleniyor.

Projenin en önemli çıkış noktalarından birisi kentte kişi başına düşen 1 metrekarelik yeşil alanı 4 kat artırmak ve denizden uzak yaşayan kent halkını denizle barıştırmaktı.



Bir Cumartesi Günü Seka Park
Seka Park'ı geçtiğimiz sene "Eski Sanayi Yapısından Yeşeren Kent Parkı" başlıklı haberde ele almış, hikayesine kısaca değinmiştik.

Cumartesi günü ziyaret etme şansı bulduğumuz parkın açık alanları, havanın soğuk ve rüzgarlı olması sebebiyle oldukça boştu. Yürüyüş yapan, deniz kenarında oturan birkaç kişi dışında neredeyse kimse yoktu. Ziyarete gelenlerin çoğu kapalı alanlarda oturmayı tercih etmişti.



Yumuşak ve sert peyzajın uyumu, denize doğru ilerleyen iskeleleri, yine denize doğru alçalan ahşap platformaları denizden maksimum derecede faydalanma imkanı sunuyor. Kent mobilyalarının tekdüzeliğe kaçmayan formları, aydınlatma elemanlarının özenle seçilmiş olması, uyarı levhalarının grafikleri göze çarpan başka başarılı detaylar.



Görüşlerini aldığımız İzmitliler, parkın sosyal anlamda önemli bir boşluğu doldurduğu konusunda hemfikir. Eskiden yine deniz kıyısındaki Marina'ya gitmek konusunda çekimser davrandıklarını, Seka Park'a gelen kitleden rahatsız olmadıklarını, hafta sonları ve yazın sıklıkla geldiklerini belirttiler.



Bu pozitif düşünceler yanında parkın eleştirilecek noktaları da yok değil.
• Projenin bütününe ve açılışına çok fazla para harcanmış olması.
• Yürüyüş yollarında kullanılan malzemenin döşeme detayındaki sorunlar ve şimdiden aşınmış olması.



• Araç yolunda tercih edilen parke taşların hem araç sahiplerine hem de içindeki yolculara zor anlar yaşatması.
• Arazi içinde sadece sanayi mirası yanında, alanda Roma'ya başkentlik yapmış bir kentin arkeolojik kalıntılarının çok göze alınmadan inşaat çalışmalarının yapılması.
• Parkın kenti kıyıdan ayıran ulaşım aksları sebebiyle, İzmitliler'in gündelik yaşantısından uzak olması.
• Parkın içine yapılan kültür evinin mimarisi.

Projede Başka Neler Var?
Bisiklet yolları, yapay çim tepeler, yaya köprüleri, spor alanları, Türkiye'nin en büyük Kay Kay Pisti, Avrupa'nın en büyük ve uzun 5. tırmanma duvarı, yapay kum plajı, performans platformu, sahilde yapılan ahşap amfi, çocuklar için oyun alanları, SEKA'nın 13 metre yüksekliğinde 16 metre çapında olan kafeye dönüştürülen iki adet eski silo tankı.

Sekaport, Sekaray ve TÜBİTAK ile ortaklaşa yürütülen Bilim Merkezi diğer etaplarda tamamlanması düşünülen projeler.

Seka Park ve santralistanbul gibi sanayi yapılarının başarılı dönüşümlerini gördükçe, Türkiye'deki diğer yapıların çok kullanılan tabirle "rant kurbanı" olmadan kamuya kazandırılması gerektiğini insan düşünmeden edemiyor.