Marmaray ve Metro Proje kazıları ilk başladığı zamanlarda kent arkeolojisine zarar verebileceği düşünüldüğü için olumsuz eleştiriler almıştı. Her kazıda yeni bir tarihi eser ortaya çıkarılıyordu. Şimdiye kadar ise kazılarda yaklaşık 2300 eser ortaya çıkarıldığı belirtiliyor. Bunların yanısıra bulunan tarihi izlerin takip edilmesi başka buluntuları da beraberinde getiriyor.
Geçtiğimiz hafta Yenikapı İstasyonu için yapılan kazılarda ortaya çıkan liman kalıntıları yöneticileri bu eserlerin sergilenebilmesi için yeni projeler yapmak üzere harekete geçirdi. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, Arkeoloji Müzesi Müdürü İsmail Karamut ve metro inşaat yüklenici firması Yüksel Proje A.Ş.’nin sorumlusu Sadri Yazgan’dan çalışmalar hakkında bilgi aldı.
Roma-Bizans döneminden kalma Theodosios Liman kalıntılarının bulunduğu Yenikapı İstasyonu Metro ve Marmaray’ın birleştiği ana istasyon merkezi. Bu merkezde tasarlanacak bir “Müze İstasyon”da liman kalıntıları ile önceden çıkarılan tarihi eserlerin birarada sergilenmesi düşünülüyor.
Başkan Kadir Topbaş yaptığı açıklamada bu zenginliği tarihe ve turizme kazandırmak istediklerini ve bu amaçla “Müze İstasyon” projesini hazırladıklarını belirtti. Anıtlar Kurulu’nun kararına sunulan projenin onaylanması durumunda kazılardan çıkarılan tarihi eserler metro ve marmaray istasyonlarının birleştiği noktada inşa edilecek müzede sergilenecek.
Marmaray ve metro projeleri gün geçtikçe İstanbullular için daha da büyük bir sorun haline gelen kent içi ulaşımını büyük ölçüde rahatlatacak. Projenin kent için ulaşımına sağlayacağı faydaların yanısıra yapılan kazılarda ortaya çıkarılan tarihi kalıntılar ve eserlerin kent arkeolojisi açısından önemi tartışılmaz.
Metro istasyonu ve müzenin birlikte düşünüldüğü örneklere farklı ülkelerde rastlamak mümkün. Bunlar arasında en iyi örneklerden biri Atina Metrosu’nda tasarlanan istasyonlar.
Atina Metro inşaatı sırasında yapılan büyük ölçekli kazılarda birçok tarihi eser ortaya çıkarıldı. Bu eserlerin sergilenebilmesi için Syntagma İstasyonu müze istasyon olarak tasarlandı. İstasyonda alt kotlara inerken zeminin kesitinde kentin geçmişine ait izler görülebiliyor. Bunun yanısıra aynı zamanda başka kazılardan çıkan tarihi eserlerde camekanlar içerisine sergileniyor. Bu mekanlar özellikle turistler tarafından yoğun ilgi görüyor.
Marmaray ve Metro Projeleri İstanbul trafiğine çözüm olacak. Aynı zamanda çıkarılan eserlerin hem kentin tarihine ışık tutması hem de turizm açısından bir fırsat olarak değerlendirilmesi gerekiyor. Belki kent yönetiminin özellikle bütçe ayırarak yapamayacağı bu tip büyük ölçekli kazılar ile kentin geçmişi gün yüzüne çıkarılıyor.
Syntagma İstasyonu, Atina
Fotoğraflar: Werner Huber
![]() | ![]() | ![]() |

