Haberler

St. Petersburg'dan Mektup

Tarih: 30 Haziran 2009 Kaynak: Domus Çeviren: Betül Tuncer
Erich Mendelsohn tarafından 1926 yılında tasarlanan Red Flag Fabrikası'nın kaderi yıkım ile sanat ve iş merkezine dönüşüm arasında sıkışıp kaldı. Bu durum modern başyapıtların kentsel uyum ve ideolojik tekrar programlama sorusunu genişletiyor.



Geçen yıl basın, Bay Burdinsky adında bir müteahhitin 20.yy mimari cevherlerinden biri olan, dünyaca ünlü ekspresyonist (dışavurumcu) Alman Erich Mendelshohn tarafından tasarlanan eski tekstil fabrikasını yeniden keşif imkanı sunmasıyla sevince boğuldu. Rusya'da ayakta kalan tek tasarımı olan Leningrad Red Banner Fabrikası, sanat ve ticaret merkezine dönüştürülmke üzereydi. Bugünlerde, Bay Burdinsky'nin eski destekçilerini huzursuz eden, yıkımın sihirli bir ilaç olduğuna yönelik sözleri sunum modellerine kazınıyor. Leningrad Tekstil Fabrikası üç büyük hol, atölye binası ve son derece güçlü enerj santrali ile dört hektarlık endüstriyel bir üs. Luckenwalde Şapka Fabrikasının stil varislerinden olan bu imza yapı, ideolojik ön saflarda bulunuyor. Zayıf bakım ve esas tasarım özelliklerinin resmi inkarı sadece modern tehditlerle yüz yüze kalıp, koruma bahanesi ve dönüştürülmesine neden oldu. 2 Nisan'da St. Petersburg Valilik Miras Konseyi, David Chipperfield tarafından tasarlanan "onun fikirleri ne olurdu?" adlı tasarım önerisini dikkate aldı. Haberlere göre önerilen yeni tasarım, fabrikanın değerinin inkarından farksız değildi. Enerji santralı nezaketen korunmuş, Mendelsohn'un olmadığı, yapısal anlamda güvensiz ve betonarme olmasından dolayı zaten geri dönüştürülemez olduğu gerekçeleriyle holler ve atölyeler yeni bir kutular aranjmanına yer olarak görülmüştü. Bay Burdinsky, enerji santralını ve fabrikaları miras listelerinden hepten silinmesi için Miras Konseyi'ni aradı ve çevrenin geri kalanında serbestlik tanındığında, enerji evini koruyacağı sözünü vererek, Konsey'in kendi tarafını tutmadığı taktirde yasal anlamda harekete geçeceği şeklinde tehditte bulundu. Konsey, tartışmayı erteledi. Yerel girişimciler, Rus Miras Koruma Grubu, VOOPIK tarafından önayak olunan, fabrikanın değerinin geri kazandırılması için çalışan yoğun bir kampanya başlattı. O günlerde Almanlar'ın Luckerwalde Fabrikası'nı eski ihtişamına kavuşturmak için restore ediyor, imza niteliği taşıyan şapka çatıyı tekrar inşa ediyor ve betonarmenin özelliklerini yüceltiyor olması, Leningrad tarafında ise yıkılmasa da büyük ölçüde değiştirilme tehdidi ile karşı karşıya olması bir ironi oluşturdu.

Red Banner'ın Erich Mendelsohn Gesamtkunstwerk'in değil de, enerji santralinin bir Mendelsohn kompozisyonu olup, diğerlerinin yerel mimarlar tarafından tasarlanan bir seri benzer tasarım olduğuna dair makalelerin yerel mimari basında yer almasının arkasında kim vardı? Mandelsohn'un, sonradan inşa edilen binaların müellifliğini reddettiği ve öncekini onurlu bir istisna olarak sakladığı (Bruno Zevi'nin incelemesinde ya da başka bir araştırmacı tarafından bahsedilmeyen) hikayesini kim başlattı? Projenin müteahhiti ve mimarı, basın yayınlarının "hepsinin yanlış" olduğunu idda ederken ve "hiçbir binanın yıkıma uğramayacağı"nı savunurken neden uygulanacak tasarımı halkla paylaşmayı reddediyor? Haziran başında Konsey, üçüncü kez toplantısını Red Banner sorununa adadı. Kutlanacak bir zafer mi? Şaşılacak olsa da, sayısız palası eski ihtişamıyla tekrar kavuşturan Rus restorasyon okullarının antikalarla baş etmekte hala bazı basit eksiklikleri var. İtalyan restorasyon çalışması kapsamında St. Peter's Gate ve St. Petersburg'da Paul Fortress ve zamanla aşınmış taş ve tuğla yapıya gösterilen duyarlılık, benzer yerel profesyoneller ve otoritelerde büsbütün karışıklığa neden oldu: neden hiç kimse kalıntıya taş taş, parça parça özen göstersin? Neden yıkıp daha iyi ve yeni bir bina yapmayalım? 2007'de St. Petersburg restoratörleri ve İtalyan meslektaşları arasında bir anlaşmaya ulaşılmıştı. 2009'da görülüyor ki bu anlaşma hem temasal anlamda hem coğrafi anlamda genişletilmeli. Einstein Kulesi'nden De La Warr Pavyonu'na birçok erken modernist deneme yakın zamanda orjinal ihtişamına kavuşturulup yeni bir hayat verilmedi mi? Eldeki bilgiyi toparlamanın zamanı değil mi? Aksi halde, korkaklık ve ihmal ya da ihmalkarlık ve önyargı ortak tarihimizin değerli taşlarını çalmaya devam edecek.
Takvim
<<Haziran 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30      
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.