Rekor bir fiyatla 49 yıllığına işletme hakkı devredilen İstanbul Limanı, Galataport Projesi tamamlandığında şehre gelen turist sayısını da artıracak.
3,5 milyon turist ağırlayan İstanbul’un Galataport’un devreye girmesiyle bu sayıya en az 500 bin yabancı ziyaretçi eklenmesi bekleniyor. Lüks yolcu gemileri ile seyahati, ‘zengin turist’ diye nitelendirilen gelir seviyesi yüksek kişilerin tercih ettiği biliniyor. Bu kişiler, gemilerin mola verdiği liman şehirlerinde bir hafta gibi kısa süre içinde ortalama 2 bin dolar harcıyor. Turizmcilere göre, Galataport’un turizm gelirlerine yıllık katkısı ilk aşamada 1 milyar doları bulacak. İlerleyen yıllarda söz konusu rakam katlanarak büyüyecek. İstanbul Karaköy Salıpazarı Ticaret Kompleksi projesinin sadece turistlere değil halka faydalı olacağı belirtiliyor. Proje ilk kez 1989 yılında gündeme gelmişti. Türkiye Denizcilik İşletmeleri’nin dönemin yetkilileri, ‘Bu liman İstanbul’a yakışmıyor’ diyerek yeni bir limanın yapılması için ihale açtı. Ancak ortada limanla ilgili hiçbir mali ve teknik altyapı dikkate alınarak hazırlanmış proje olmadığı için ihaleye başvuran şirket olmadı. Altı yıl sonra limanın düzenlenmesi yeniden gündeme geldi. Bu kez kiralama yöntemi ile ihaleye çıkıldı. Bir teklif geldiği için yine gerçekleşmedi. Erkan Arıkan’ın Denizcilik İşletmeleri Genel Müdürlüğü döneminde limanın yetersizliği ele alınan konular içinde ilk sırada yer aldı. 2000 yılının yazında Galata için uzun soluklu bir proje hazırlandı. Teknik, mali ve idari olarak üç boyutta hazırlanan çalışmada, yerli ve yabancı özel şirketlerden teknik destek alındı. Proje hazırlanırken İspanya’nın Barcelona, ABD’nin Miami ve Japonya’nın Osaka limanları dikkate alındı. Bölgenin sit alanı olması sebebiyle Bakanlar Kurulu’ndan özel bir karar çıkarıldı. DSP-MHP-ANAP koalisyonu projenin mevzuat eksikliklerini önemli ölçüde tamamlamıştı.
AK Parti hükümeti, İstanbul’u turizm başkenti yapmaya aday projeye tam destek verdi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ihale sürecine kadar geçen her safhada Denizcilik İşletmeleri bürokratlarından bilgi alırken, “Galataport ve Haydarpaşa projeleriyle İstanbul’un çehresini değiştireceğiz.” mesajı verdi. Projeyle Galata’nın tarihi dokusu bozulmadan bir dönüşüm yapılması kararlaştırıldı. Galataport’ta inşa edilecek binaların silüeti bozmayacak şekilde yapılacak. Halen büyük bir kısmı halka kapalı olan 1200 metre uzunluğundaki sahilin yüzde 86’sı halkın kullanımına açılacak. İki sene kadar süren ön hazırlık aşamasından sonra ihale şartnamesinin hazırlanacağı dönemde yönetimde görev değişikliği yapıldı. Galataport projesinin, İstanbul’un denize açılan kapısı olması itibarıyla çok önemli olduğu belirtiliyor. Dev turistik gemilerle gelen yolcular, başta Amerika ve Avrupa Birliği üyesi ülkelerden olmak üzere gelir seviyesi yüksek insanlar. Limanın yeniden inşası tamamlandığında İstanbul’a 500 binden fazla ilave turistin gelmesi bekleniyor. Her turistin yaklaşık bin dolar bırakması göz önüde alındığında 1 milyar dolara yakın gelir elde edileceği ifade ediliyor.
İsrailli Ofer ailesinden 4,3 milyar dolarlık teklif
Yap-işlet-devret modeliyle 49 yıllığına işletme hakkı devredilen Galataport Projesi'ne önderliğini Royal Carribbean Cruises’in yaptığı konsorsiyum 3,5 milyar Euro, yaklaşık 4,3 milyar dolar teklif verdi. Teklifler önceki gün TDİ'nin Genel Müdürlük binasında Genel Müdür Yardımcısı Tevfik Küçük tarafından açıklandı. Konsorsiyumda Türkiye'den İbrahim Çeçen'e ait IC Holding ile Nihat Özdemir'in Limak şirketi de yer alıyor. Royal Carribbean, dünyanın ikinci büyük denizcilik seyahati işletmecisi olarak biliniyor. Firmanın sahibinin Yuni Offer kardeşler olduğu belirtiliyor. Aynı konsorsiyumda yer alan Global Yatırım Ortaklığı ise Mehmet Kutman'a ait. Konsorsiyumun diğer ortaklarından Rause Tri-Party Miscellenenous LCC, ABD'li en büyük alışveriş merkezi yatırımcılarından. Sasso Holding, Monaco'lu bir yatırım şirketi, Antalya Belek Turizm Yatırım ise işadamı İbrahim Çeçen'in IC Holding'ine bağlı. Limak İnşaat'ın sahibi ise Nihat Özdemir. İstanbul Limanı ihalesinde ikinci en yüksek teklifi 1,37 milyar Euro ile Tepe Grubu verdi. En düşük rakam ise aralarında Hüsnü Özyeğin'e ait Fiba Holding'in de bulunduğu gruptan geldi. 1,004 milyar Euro teklif veren grubun liderliğini Finans Gayrimenkul yapıyor.
Karaköy mezbelelik olmaktan çıkarılıyor
Turizm Yatırımcıları Derneği Başkanı Oktay Varlıer, kruvaziyer gemilerinin sayısı artması durumunda söz konusu limanın ihtiyacı karşılayamayacağını belirtiyor. Karaköy-Beşiktaş arasındaki trafik yoğunluğunun çözülmesi gerektiğini kaydeden Varlıer, ikinci bir liman yapılmasını istedi. Varlıer, Galaport’a verilen fiyatı makul buldu. Kruvaziyer tipi gemilerin sabah gelip akşam gittiğini ifade eden Varlıer, bunların en az bir gece limanda kalmasının sağlanması gerektiğini belirtti. Turizm Operatörleri Birliği Başkanı Timur Bayındır ise projenin gelir artırıcı etki yapacağını ifade ediyor. İstanbul’a gemiyle gelenlerin ilk intibalarının önemine işaret eden Bayındır, “Eczacıbaşı tarafından yaptırılan İstanbul Modern Müzesi’nin korunması olumlu. Ancak bölge panayıra dönmemeli.” dedi. Deniz Ticaret Odası Başkanı Metin Kalkavan da limanın bulunduğu bölge için ‘mezbelelik’ nitelemesi yaptı. Kalkavan, “Buranın temizlenmesi ve düzenlenmesi İstanbul’un vitrinini layık olduğu yere taşıyacak. Gelen turist hayal kırıklığına uğramayacak.” şeklinde konuştu.
Takip