Yılın ilk altı ayında yüzde 19,7 büyüyen inşaat, istihdama önemli bir alternatif oluşturdu. Firmalar talebi karşılayacak işçi bulmakta zorlandıklarını belirtiyor.

Ekonomideki istikrarla birlikte uzun süredir sessizliğini koruyan konut yapımında başlayan hareketlilik en fazla inşaat sektörüne yaradı. Büyüme rekoru kıran inşaat, işsizlerin umudu oldu. 2005 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 22,2’lik büyüme gerçekleştiren inşaatçılar, istihdam sorununun çözümüne de büyük katkı sağlıyor. Bu yılın şubat ayında inşaatta 924 bin kişi çalışırken bu rakam haziranda bir milyon 300 bine çıktı. Toplu Konut İdaresi’nin inşaatlarında, doğrudan veya dolaylı 550 bin kişi ekmek yiyor. Turan Hazinedaroğlu firmasının proje müdürü Ahmet Emre Başar, aynı anda üç yerde şantiye kurduklarını belirtiyor. Son dönemde işçi bulmakta güçlük çektiklerini vurgulayan Başar, “Getir-götür işini yapacak düz işçi bulmakta bile zorlanıyoruz.” diyor. Yüzlerce yan sektörü etkileyen inşaattaki büyüme, Anadolu’nun kalkınmasının da motoru durumunda.

2005’in ikinci çeyreğinde ekonomideki büyüme geçen yıla göre hızını yavaşlattı. Devlet İstatistik Enstitüsü’nün açıkladığı yılın ikinci çeyreğine ilişkin rakamlara göre, sektörel bazda en yüksek büyüme yüzde 22,2 ile inşaat sektöründe oldu. Sektörde yılın ilk altı ayındaki büyüme oranı ise yüzde 19,7 oldu. Bu büyüme, inşaatın yanı sıra yan sanayi ile birlikte yaklaşık 4 bin kalemde üretim yapan 380 sektörü de hareketlendirdi. Bu yıl yapı ruhsatı verilen bina sayısı ocak-haziran döneminde yüzde 39 arttı. Yükselişin olumlu etkilerinin hissedildiği konuların başında ise istihdam geliyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu, geçen yıl gerçekleşen istihdam artışında inşaatın önemli etkisi olduğunu belirtiyor.

İstanbul'da lüks konutların bulunduğu Kentplus'ı inşa eden Emay-İpek Ortak Girişim Grubu Yönetim Kurulu Üyesi Hakan Çağlar, büyümenin işsiz sayısının azalmasında önemli etki yaptığına işaret ederek, “Kayıt dışı gibi görünen birçok kişi inşaat sayesinde iş bulmuş durumda.” şeklinde konuşuyor. Çağlar, inşaatla birlikte diğer alanların kalkınmasının Anadolu'ya da etkisini şu örnekle açıklıyor: “Biz bitkileri İzmir'in Ödemiş ilçesinden, onların gübresini de Çanakkale'den getirtiyoruz.”

İnşaat sayılarındaki artış, işçiye talebi artırdı ve yevmiyeler yükseldi. 2001'de 5 yeni liraya kadar düşen amele ücretleri, 30 yeni liraya kadar çıktı. Kalifiye işçilerin ücretleri ise 60 YTL'yi buluyor. İstanbul'da Başakşehir Konutları'nın yapımını üstlenen şirketlerden Turan Hazinedaroğlu'nun proje müdürü Ahmet Emre Başar, iki yıl daha inşaattaki gelişmenin süreceğini kaydediyor. İnşaat mühendisi Yasin Korkmaz, sektörün büyümesi ile kendi mesleğini yapmaya başlayanlardan. Bir süredir işsiz kalan Korkmaz, geçen nisanda Turan Hazinedaroğlu firmasında çalışmaya başlamış. Korkmaz, kendi işini yapmaktan duyduğu mutluluğu dile getiriyor. Düzce'de fındık tarlalarında çalışırken İstanbul'a gelerek inşaatlarda çalışan Ahmet Aksu da, sigortalı bir işte çalışma fırsatı bulduğu için oldukça mutlu. Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği İnşaat Komitesi Başkanı İbrahim Güder, inşaattaki büyümenin ilerleyen dönemde de devam edeceğini belirtiyor. Güder, konut talebinin yüksek olmasına rağmen arzın yetersiz kaldığına işaret ederek, bankalar tarafından konut kredilerindeki faiz oranlarının düşürülmesi ve vadelerin uzatılması ile Toplu Konut İdaresi'nin (TOKİ) çalışmalarının büyümeyi etkilediğini ifade ediyor. İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği Genel Sekreteri Selda Başbuğoğlu, konut ile birlikte yan sanayi üretiminin de geliştiğine dikkat çekiyor. İnşaat malzemeleri alanında yurtiçi pazarın doygunluğa ulaştığını aktaran Başbuğoğlu, “Hareketlilikle birlikte üreticiler verimli günler geçiriyor. Ancak, üretilen konut ve büyüme sektör için yeterli değil.” şeklinde konuşuyor. Vardi Mobilya'nın sahibi Murat Gültekin, insanların yeni evlerine taşınmasıyla mobilya satışlarının da artacağını belirtiyor. Plastik baca, banyo ve tuvalet üretimi yapan Güloğlu Plastik'in yetkilisi Gülçin Güloğlu, bireysel inşaatlara ürün sattıkları halde büyümeden olumlu etkilendiklerini vurguluyor. İnşaat yapımında kullanılan teknik malzemeleri üreten Aksa Endüstri Makine Sanayi Müdürü Muammer Ünal, Çin malı ürünlerin kullanılmaması durumunda gelişmenin daha da artacağını kaydediyor.

Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası Başkanı Şükrü Koçoğlu ise inşaattaki büyümenin dönemsel olduğu görüşünde. İkinci çeyrekteki büyümenin devam etmeyeceğini söyleyen Koçoğlu, “Toplu Konut İdaresi, bu sene yoğun çalışıyor; ama açıklamalar gösteriyor ki inşaatlar belli bir rakamdan sonra duracak. Sektör beklentimizden fazla büyüdü.” diyor. Devlet İstatistik Enstitüsü'nün verilerine göre geçen yıla göre yapı ruhsatı verilen bina sayısı yüzde 39,4 arttı. 2004'ün 6 aylık döneminde değeri 9,6 milyar YTL’yi bulan toplam 30 bin 971 bina ile 130 bin 256 daireye yapı ruhsatı verildi. Bu yılın aynı döneminde ise değeri 14,6 milyar yeni lirayı bulan 43 bin 174 bina ile 204 bin 565 daire için yapı ruhsatı alınarak inşaata başlandı.

Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği Başkanı Haluk Sur, uzun bir aradan sonra konutun yeniden yatırım aracı haline geldiğine işaret ediyor. Konut kredilerinin payının artan bir grafik sergilediğini vurgulayan Sur, Merkez Bankası verilerine göre 2005'in başından bu yana kredi toplamında yüzde 202'lik artış yaşandığını hatırlatıyor. 2 milyar 641 milyon 244 bin YTL olan krediler toplamı yaklaşık 8 milyar yeni lirayı buldu. Sur, halen büyük bir potansiyel olduğunu, çünkü şimdiye kadar kredileri kullananların orta üstü ve üst gelir grubuna dahil vatandaşlar olduğunu bildiriyor. İnşaat sektöründeki büyüme ile arsa fiyatlarının yükseldiğini de hatırlatan Sur, İstanbul'da Beylikdüzü, Bahçeşehir, Başakşehir, Halkalı gibi yerlerin geçen yıla göre yüzde 30 ile yüzde 100 arasında zamlandığını açıklıyor.