Adına şiirler yazılan, şarkılar bestelenen İstanbul bir dünya başkenti... 2010 Avrupa Başkenti ilan edilince bu bir bakıma tescillendi.

Seyyahların hayranlıkla bahsettiği İstanbul'la ilgili bugüne kadar binlerce yerli ve yabancı kitap hazırlandı. İstanbul'u anlatan kitaplar son yıllarda daha da bir çeşitlendi. Sadece sayısal olarak bir artış olmadı. İçerik ve görsel açıdan da bu kitaplar zenginleşti. İstanbul'un 2010 Avrupa Kültür Başkenti ilan edilmesinin İstanbul külliyatına ciddi bir katkısı oldu. Yayınevleri ve kurumlar İstanbul'la ilgili kaliteli kitaplara imza attılar. İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı kimi projelere destek oldu. Kültür AŞ ile birlikte gerçekleştirdikleri İstanbul'un Yüzleri serisi bu işbirliğinin bir meyvesi olarak ortaya çıktı. Yine İstanbul'um 40 kitap dizisi de dikkat çeken bir başka proje. 2010 çerçevesinde yayınlanan İstanbul kitaplarından bir seçki yaptık.

İstanbul'da Ölmeden Önce Yapmanız Gereken 101 Şey: Akdoğan Özkan'ın hazırladığı kitap, İnkılap Yayınları arasında 2008 yılında yayınlandı. Kitap şehrin kültürel rotalarının dışında lezzet duraklarını, doğa aktivitelerini, gece ve müzik etkinliklerini bir bütün olarak toparlıyor. Yazar, iyi bildiğimizi sandığımız şehrin şifresini kırıp sırlarını bize açıyor, bir dünya başkentinin pek bilinmeyen kıymet ve harikalarına çeviriyor dikkatlerimizi.

40 yazar 40 semti yazdı İstanbul'um-40 Kitap: İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı Edebiyat Yönetmenliği, Heyamola Yayınları'yla işbirliği içinde İstanbul'um dizisi altında 40 kitap yayınladı. İstanbul'un kırk semti, kırk farklı edebiyatçı-yazar tarafından kaleme alındı. Seride yer alan yazar ve semtlerdan bazıları şunlar: Abdullah Uçman-Fatih, Adnan Özer-Gaziosmanpaşa, Adnan Özyalçıner-Karagümrük, Ali Taygun-Kurtuluş, Alim Kahraman-Bağlarbaşı, Ari Çokona-Fener, Ataol Behramoğlu-Adalar, Ayşe Sarısayın-Beşiktaş, Beşir Ayvazoğlu-Beyazıt, Celal Özcan-Göztepe, Cüneyt Altunç-Suadiye, Haydar Ergülen-Cihangir, Ömer Erdem-Üsküdar.

İstanbul'un 100'lerini tanıyın! İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür AŞ Yayınları, İstanbul'un Yüzleri serisini başlattı. 2010 Ajansı'nın destek olduğu proje çerçevesinde İstanbul'un 100 Ressamı, İstanbul'un 100 Kaybolan Eseri, İstanbul'un 100 Fotoğrafçısı kitapları yayınlandı. Projenin sonunda İstanbul ile ilgili yüz mekan, kişi, tarihi ve kültürel eser ve fenomenlere ilişkin yüz ayrı kitap yayınlanmış olacak.

İstanbul'un masallarını biliyor musunuz? 2010 Ajansı'nın destek verdiği iki kitap önümüzdeki günlerde okurla buluşacak. Bu kitaplar İstanbul Masalları ve İstanbul'un Yeşilliği adını taşıyor. İstanbul Masalları, Türk folkloru uzmanı ve halk edebiyatı araştırmacısı Mehmet Halit Bayrı'nın arşivinde bulunan ve şimdiye kadar yayımlanmamış metinlerden oluşuyor. Kitaptaki masalları Sevengül Sönmez ve Uğur Aktaş Osmanlıca asıllarından çevirip yeniden düzenleyerek yayına hazırladı. Yine Sönmez ve Aktaş, bugün artık bir tür dinlenme ve eğlenme mekanı olarak kullanılan koruların, İstanbul halkının meyve ve sebze ihtiyacını karşılayan bahçe ve bostanların, bir kısmı tümüyle yok olmuş çayırların tarihini yeniden yazdı.

Adım adım İstanbul'u keşfedin
Boyut Yayınları İstanbul'la ilgili iki kitap hazırladı. Birinci kitap "İstanbul - Bölge Haritaları ile Adım Adım Gezi Rotaları" adını taşıyor. Kitap, kapsamlı bir rehber olmasının yanı sıra belirlediği gezi rotalarıyla da kenti keşfetmek için ideal bir başucu kitabı. İkinci kitap ise yabancı gezginler için düşünülmüş. İngilizce olarak basılan 'European Capital of Culture İstanbul', 2010'da kültür başkenti olmaya hazırlanan şehrin her köşesini keşfetmek isteyenler için kapsamlı bir rehber. Kitapta turistlerin en büyük sıkıntılarından ulaşımla ilgili ipuçları ve haritalar da yer alıyor.

Karaların ve Denizlerin Sultanı
YKY'nin şehir kitapları serisinin 17.si olan Karaların ve Denizlerin Sultanı İstanbul, İstanbul 2010-Avrupa Kültür Başkenti dolayısıyla öncekilerden daha hacimli ve Türkçe-İngilizce 3 cilt olarak hazırlandı. Prehistorik döneminden günümüze kadar şehri ele alan 40 yazının yer aldığı kitabın Türkçe versiyonu 2 ciltten oluşuyor. Kitabın 380 sayfalık tek ciltlik İngilizce versiyonunda ise Türkçe kitaptan seçilmiş 10 yazı var. Kitabı yayına Filiz Özdem hazırlamış.

İki usta bu kitapta buluştu
1969 yılının yaz aylarında, dönemin büyük gazetelerinden Akşam, gazeteci Çetin Altan ve foto muhabiri Ara Güler'in Al İşte İstanbul adlı yazı dizisini yayımladı. O İstanbul, Türk basın dünyasının duayenlerinden Çetin Altan'ın kaleminden ve usta fotoğrafçı Ara Güler'in vizöründen okurla buluştu. Al İşte İstanbul/Ara Güler-Çetin Altan, YKY.

Seyyahların aynasında İstanbul
Seyyahların Aynasında Şehirlerin Sultanı İstanbul; İstanbul ve İstanbullular hakkında, binlerce yıldan beri eser kaleme alan yabancı seyyahların yazdıkları sayfalardan kronolojik bir seçme yapıyor. Ümit Meriç'in yayına hazırladığı kitapta, XV. yüzyılın ortasından XX. yüzyılın sonuna kadar, İstanbul'un güzelliklerini keşfetmek için yola çıkan seyyahların izlenimleri, kronolojik olarak düzenlenmiş ayrıntılı metinlerle anlatılırken dönemi yansıtan görsellerle destekleniyor. Kitap, Albaraka ve Timaş işbirliği ile hazırlandı.

İstanbul'un Yokuş ve merdivenleri
Sel Yayınları, "İstanbul 2010-Avrupa Kültür Başkenti" etkinliğinin İstanbul kitaplarına olan ilgiyi artıracağını düşünerek yeni kitaplar yayınladı ve baskısı bitmiş kitapları yeniden yayına hazırladı. Geçen yıl yayımlanan Cahit Kayra'nın İstanbul'un Yokuş ve Merdivenleri kitabı okurdan büyük ilgi gördü. Orhan Türker'in Osmanlı İstanbul'undan Bir Köşe Tatavla, Nihori'den Yeniköy'e Bir Boğaziçi Köyünün Hikâyesi ve Fenari'den Fener'e Bir Haliç Hikâyesi kitapları 2010 yılı içinde yeniden basılacak. Yine Orhan Türker'in kaleminden Bir Samatya Kitabı yılın ilk aylarında okurla buluşacak.

İstanbul sırlarını kitaplarda açıyor
İş Bankası Kültür Yayınları İstanbul'la ilgili fotoğrafların öne çıktığı kitaplar yayımladı. Bu kitaplardan bazıları şunlar: İstanbul'un Surları, Selim Seval/ İstanbul'un Sokak Köpekleri, Arif Aşçı/İstanbul'un Sokak Kedileri, Arif Aşçı/İstanbul'un Kuşları, Arif Aşçı.

İstanbul Haritaları 1422-1922 kitabını yayına Ayşe Yetişkin Kubilay hazırladı. 486 haritalık koleksiyonu Denizler Kitabevi yayımladı.

% 100 İstanbul Kitabı'nda (İnkılap Y.) Erk Akerer okuru zaman tüneli içinde bir yolculuğa çıkarıyor.

Gündelik Hayatı'ndan Renklerle Eski İstanbul'u Mehmet Mazak hazırlamış. Kitabevi'nden çıkan eserde İstanbul'un yaşadığı değişimi adım adım izliyorsunuz.

İsmail Güzelsoy'un hazırladığı 2 Günde Tarihi Yarımada ve 2 Günde Pera ve Boğaz kitaplarıyla kimseden yardım almadan İstanbul'u adım adım gezebilecek hem de bilgileneceksiniz. Alfa'dan çıkan kitap yüzlerce fotoğrafla desteklenmiş.

YKY'den çıkan kitapta 101 yazar 100 sokakta İstanbul'u anlatıyor, okurunun elinden tutup kendi sokağında gezdiriyor. İstanbul sokak sokak, kıyı bucak sırlarını açıyor. İstanbul'un Sokakları'nı Murat Yalçın hazırladı.

İstanbul'un Sayfaları (Doğan Kitap) kitabında üç yüz elliyi aşkın renkli fotoğraf yer alıyor. Kitapta Murat Belge, okuru bir tarih ve kültür yolculuğuna çıkarıyor.

Kaynak Yayınları'ndan çıkan İstanbul Gezi rehberini Halil Ersin Avcı hazırlamış. Rehberde tarihî mekânlarla ilgili olarak önemli bilgilerin yanı sıra güvenerek yiyip içebileceğiniz özel mekân adresleri, önemli telefonlarına da yer verilmiş.

Yazarların İstanbulu'nda (Turkuvaz Kitap) on iki yazar, İstanbul'un on iki farklı köşesini, on iki farklı yüzünü anlatıyor. İnci Aral-Çengelköy, Kürşat Başar-Bebek, Naim Dilmener-Şarkıların İstanbul'u, Nazlı Eray-Şişhane'yi yazmış.