2001 yılından beri konuşulan Haydarpaşa Bölgesi'nin dönüşümü halen daha netlik kazanmış değil. Bir yandan 2004 yılından beri bu dönüşüme yönelik çıkan torba yasalar, bir yandan da bölgeye yönelik Manhattan uyarlamaları... Yaklaşık 10 senedir devam eden süreç, 2009 yılının sonlarına doğru İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin onaylamış olduğu “taslak planı” ile gündemde tekrar tartışma konusu oldu. Bu tartışmalardan biri de TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi'nin düzenlemiş olduğu, 12 Ocak Salı günü gerçekleşen “Haydarpaşa için Sen de Bir Söz Söyle” temalı toplantısı.

TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Başkanı Erhan Demirdizen, açılış konuşmasında Haydarpaşa'nın “Emlak Geliştirme Projesi” olarak gündeme geldiğini ve bazı çevrelerin kamuyu da yönlendirerek projeler gündeme getirdiğini vurguladı. Alanın İstanbul açısından önemini ve sahip olduğu fonksiyonunun anlaşılması gerektiğinin önemli olduğunu söyledi.

Daha sonra TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube 2. Başkanı Pelin Pınar Özden, Haydarpaşa Projesi'nin ilk ortaya çıkışından günümüze dek olan süreci anlattı. Özden, bu sürecin 2001 yılında başlayarak 2004 yılında Marmaray Projesi'nin temellerinin atılması ile bu alanın Manhattan'a benzemesinin hedeflediğinden bahsetti. Yine aynı sene 5234 sayılı Haydarpaşa Geceyarısı Yasası ile bu alana yönelik ilk çalışmaların başladığını, 2005 yılında da yine çıkarılan torba yasa ile bu alana plan yapma yetkisinin TCDD'ye verildiğini söyledi. 2005 yılında çıkan 5398 sayılı yasa ile de “Kruvaziyer Liman” tanımının ortaya çıktığı ve bu kanun ile de imar kanununda da değişiklikler olduğunu vurguladı. Özden daha sonra konuşmasına şu şekilde devam etti: “2006 yılında bu alan sit alanı olarak kabul edildi. 2007 yılında da TCDD ile Büyükşehir Belediyesi bir protokol imzalayarak, plan yapma yetkisini İMP'ye verdi. 2008'de yine 5793 sayılı torba bir yasa çıktı ve ardından İBB'nin düzenlemiş olduğu 1. Arama Toplantısı ile Haydarpaşa Bölgesi'ne yönelik önemli ve yapıcı ilkeler elde edildi. Fakat 2009 yılının Mayıs ayında 2. Arama Toplantısı, ilki kadar verimli olmadı ve sonucunda bir taslak plan ortaya çıktı. Bu taslak planda senenin sonuna doğru son meclis toplantısında onaylandı.”

Yıldız Teknik Üniversitesi'nden Doç.Dr. Zeynep Enlil, Dünya'dan liman bölgelerindeki dönüşümler ile ilgili örnekler vererek Haydarpaşa Bölgesi'ndeki dönüşümün ortaya çıkmasının olabileceğini fakat bilimsel yollarla incelenerek ve değerlendirilerek doğru sonuçlar elde edilebileceğinden bahsetti. Enlil, bu dönüşümün “nasıl?” ve “kim için?” yapılacağının da altını çizdi.


Soldan sağa: Doç.Dr. Can Binan, Yard.Doç.Dr. Yonca Kösebay Erkan, Doç.Dr. Zeynep Enlil, Yard.Doç.Dr. Gülsün Tanyeli, Prof. Dr. Zekai Görgülü

İlk oturum Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Zekai Görgülü'nün konuşması ile başladı. Görgülü, İBB'in önceki senelerde Haydarpaşa Bölgesi için yarışmalar düzenlediğini ve dereceye giren projeleri unuttuğunu vurguladı. Bu projelerin halen daha yapılabileceğinin altını çizdi.

Yıldız Teknik Üniversitesi'nden Doç.Dr. Can Binan da, demiryolunun tarihi ve kültürel miras olduğundan söz etti. Dünya'da "demiryolu mirası" denilen bir kavramın olduğunu fakat ülkemizde buna önem verilmediğini vurguladı. Binan, Haydarpaşa Gar Bölgesi'nde yer alan binaların da müze olması gerektiğini ekledi.

Kadir Has Üniversitesi'nden Yard.Doç.Dr. Yonca Kösebay Erkan konuşmasında Haydarpaşa Bölgesi'nin demiryolu mirası niteliklerine sahip bir yer olduğunu ve sit alanı olarak korunması gerektiğini ifade etti.

İlk oturum, İstanbul Teknik Üniversitesi'nden Yard.Doç.Dr. Gülsün Tanyeli'nin konuşması ile sona erdi. Tanyeli, İstanbul'da son 20 yıldır kültür endüstrileri mekanlarındaki değişimlerden bahsetti.

Soldan Sağa: Prof.Dr. Nuran Zeren Ersoy, Erol Özyurt, Ahmet Turgut, Pelin Pınar Özden, Uğur İnan, Erhan Demirdizen

Son oturumda ise İBB'den ve Kadıköy Belediyesi'nden İmar ve Planlama Müdürlüklerinin yetkililerinin Haydarpaşa Bölgesi için onaylanan "Taslak Planı" hakkındaki görüşlerini beyan etmeleri ile tartışmalar devam etti. Kadıköy Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürü Erol Özyurt, İBB'nin komisyon kararlarını eleştirerek, kurum görüşlerinin alınmadığını vurguladı. Kadıköy Belediyesi olarak kendilerinin bu süreçten haberdar edilmediğini söyledi.

Dinleyenlerin soruları ile devam eden tartışmada ele alınan Haydarpaşa Projesi daha çok konuşulacağa benziyor...