Ankara Ticaret Odası'nın hazırladığı rapora göre, ekonominin küçülmesi nedeniyle 2009 yılında elektrikte sorun yaşamayan Türkiye'nin, ekonominin canlanmaya başlamasıyla birlikte önümüzdeki yıllarda yeni bir darboğazla karşılaşacağı hesaplanıyor. Raporda, Türkiye'nin elektrik sorununu uzun vadede çözebilmek için şimdiden birden fazla nükleer santralin yapımına başlaması gerektiği ifade edildi.
ATO'nun, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) ve Türkiye Elektrik İletim AŞ'nin Türkiye'nin 10 yıllık üretim kapasite projeksiyonuna yönelik çalışmalarını dikkate alarak hazırladığı rapora göre, Türkiye'nin 2008 yılında 198 milyar kilovat saat olan elektrik tüketimi, 2009 yılında yüzde 2 oranında azalarak 194 milyar kilovat saate kadar geriledi. Ancak ekonominin yeniden büyümeye başlayacağı bu yılla birlikte Türkiye'nin elektrik talebinin de artmaya başlayacağı öngörülüyor.
2010'da elektrik talebi 202.7 milyar KW saate yükselecek
Yapılan tahminlere göre, Türkiye'nin 2010 yılındaki elektrik talebi 202.7 milyar kilovat saate yükselecek. Ekonominin yüksek oranda büyüyeceği, diğer bir ifadeyle talebin yüksek oranda artacağı varsayımıyla yapılan tahminlere göre, Türkiye'nin enerji talebi 2011 yılında yüzde 6.5 ve izleyen yıllarda da yüzde 7.5 artarak 2018 yılında 357.2 milyar kilovat saate ulaşacak. Düşük talep artışı tahminine göre ise, 2011 yılında yüzde 5.5, diğer yıllarda da yüzde 6.5 oranında artacağı öngörülen elektrik talebi 2018 yılında 335.8 milyar kilovat saate çıkacak.
Talep tahminleri ve işletmede olan üretim tesislerinden oluşan mevcut elektrik üretim sistemi ve 2013 yılına kadar işletmeye gireceği öngörülen yeni üretim tesislerinin üretimi de dikkate alınarak yapılan hesaplamalara göre Türkiye, 2016-2017 yıllarında proje üretim kapasitesine göre, 2014-2015 yılından itibaren ise güvenilir üretim kapasitesine göre elektrik enerjisi talebini karşılayamayacak.
"Risklerin oluşması halinde 2011'den önce de elektrik kaçağı yaşanabilir"
Talebin tahminlerden daha yüksek artması, hidrolik santrallere gelen su miktarının azalması, yakıt temininde sıkıntılar yaşanması, santrallerde uzun süreli arıza olması ve inşa halindeki santrallerin öngörülen tarihlerde işletmeye alınamaması gibi risklerin gerçekleşmesi halinde Türkiye'nin 2011 yılından önce de elektrik açığıyla karşı karşıya kalabileceğine dikkat çekiyorlar. Önceki yıllarda nükleer santral inşaatına başlayamayan Türkiye'nin oluşacak açığı giderebilmek için yapımı kısa süren ancak üretim maliyeti yüksek ve neredeyse tümüyle dışa bağımlı doğalgaz çevrim santrallerine yönelmek zorunda kalacağı ifade ediliyor. Bunun da kısa vadede çözüm olabileceği, Türkiye'nin uzun vadede elektrik ihtiyacının güvenli ve ucuz bir şekilde temin edebilmesi için nükleer santral kurmak zorunda bulunduğu belirtiliyor.
"30 ülkede nükleer santral var"
Dünya Nükleer Birliği'nin (World Nuclear Associated), Nükleer Enerji Enstitüsü (Nuclear Energy Institute) ve benzeri kuruluşların verilerine göre, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin önemli bir bölümü elektrik sorununu nükleer enerjiye ağırlık vererek çözmüş gözüküyor. Ocak 2010 itibariyle dünyada, Tayvan dahil 30 ülkede toplam 439 nükleer santral faaliyette bulunuyor. Aralarında İran'ın da bulunduğu 15 ülkede ise toplam 56 santralin de yapımı sürüyor. Türkiye'nin de yer aldığı 27 ülke ise toplam 142 adet nükleer elektrik santrali kurmayı planlıyor. Nükleer Enerji Enstitüsü'nün verilerine göre, Türkiye henüz tek bir nükleer elektrik santraline sahip bulunmazken çoğunluğunu Avrupa ülkelerinin oluşturduğu birçok ülke elektrik üretiminin önemli bir bölümünü nükleer enerjiden sağlıyor.
"Dünya elektrik üretiminin yüzde 14'ü nükleer enerjiye dayanıyor"
Dünya genelinde elektrik üretiminin yüzde 14'ü nükleer enerjiye dayanıyor. 104 santralle dünyanın en fazla nükleer santraline sahip bulunan ABD, elektrik üretiminin yüzde 19.7'sini nükleer enerjiden elde ediyor. 31 santralin üretim yaptığı, 9 santralin de inşa halinde bulunduğu Rusya ise yüzde 16.9'unu, 20 santrali bulunan Kore üretiminin yüzde 35.6'sını, 54 nükleer santralin üretim yaptığı Japonya üretiminin yüzde 24.9'unu nükleer santrallardan elde ediyor.
Aygün: Nükleer santral şart
ATO Başkanı Sinan Aygün, elektriğe olan talebinin, ekonominin büyüme hızından daha yüksek oranda arttığına dikkat çekerek, Türkiye'nin elektrik üretimini her yıl yüzde 9-10 oranında artırmak zorunda bulunduğunu ifade etti. Devletin resmi senaryolarında bile bugünkü üretim ve yatırım seviyesine göre en geç 2014 yılında elektrik üretiminin tüketimi karşılamayacağının öngörüldüğünü ifade eden Aygün, şöyle devam etti: "Bu tahminler Türkiye'nin nükleer santral yatırımlarına başlamakta ne kadar geç kaldığını gösteriyor. Eğer 10 yıl önce nükleer santral yapmaya başlamış olsaydık bugün elektrik açığından söz etmiyor olacaktık. 2014 yılında elektriksiz kalmamak için, kısa sürede inşa edilen ancak üretim masrafları bir hayli yüksek doğalgaz santralleri yapmak zorunda kalacağız. Doğalgaza bu kadar bağımlı olmanın ne kadar doğru bir karar olduğu tartışmalıdır. Türkiye'nin elektrik talebini uzun vadede daha güvenli bir şekilde karşılayabilmesi için bir değil birkaç nükleer santralin inşaatına bugünlerde başlaması gerekiyor. Eğer biraz daha geç kalırsak, Cumhuriyetin 100'üncü yılını karanlıkta kalmış bir ülke olarak kutlamak zorunda kalabiliriz."