Fotoğraf: Belgin Çöleri

2003 yılından itibaren farklı coğrafyalardan birçok mimarı ağırlayan ARKIMEET konferanslarının 23.'sü 09 Şubat Salı günü Buildist'in desteğiyle Bahçeşehir Üniversitesi'nde gerçekleştirildi. 2010 yılı içerisinde yakın coğrafyalardan mimarları ağırlamayı hedefleyen ARKIMEET konferanslarının bu yılki ilk konuğu Hırvatistanlı ekip 3LHD Architects'in kurucu ortaklarından Sasa Begovic'ti.

3LHD, Zagreb Hırvatistan'da 1994 yılında Sasa Begovic, Marko Dabrovic, Tatjana Grozdanic ve Silvije Novak tarafından kurulmuş bir mimarlık ofisi. Kurucu ortakların hepsi Zagreb Üniversitesi Mimarlık Fakültesi mezunu ve hepsi de Zagreb'de çalışıp yaşıyorlar.


Fotoğraf: Belgin Çöleri

Sasa Begovic konuşmasına çalışmalarından ve ülkelerinde neler olduğundan bahsedeceğini söyleyerek başladı. Bir koşul olarak dönüşümü ofislerinin kuruluş öyküsü, Avrupa'da ve dünyadaki sınırların değişimini ve jeopolitik konumun önemini vurgulayan Begovic ülkelerinde Batı'nın yanı sıra Doğu'nun da etkilerini hissettiklerini belirtti. Begovic, Hırvatistan'ın geçmişte de günümüzde de şehirsel bir ülke olduğunu söyledi. Hırvatistan'ın uzun yıllar Osmanlı İmparatorluğu'nun sınırları içerisinde yer almasının da etkisiyle, kültürel etkileşimlerin büyük bir kısmını oluşturan dil konusunda bile Türkçe ve Hırvatça'nın birbirilerine olan benzerliğinden bahsetti. Türkiye'yle bağlarının ekipleri için çok önemli olduğunu, Batı'nın etkisinde bir ülke olsalarda Doğu'larında yer alan Türkiye'den de etkilendiklerini belirtti. Bu küçük analizlerin ardından ofislerinin kuruluş öyküsünden bahseden Begovic, ülkelerinde sistemin çöküşünü gördükleri bu süreçte onları ayakta tutan en önemli şeyin ekip çalışması olduğunu vurguladı.

Daha sonra çalışmalarından örnekler kısmına geçen Begovic, ilk işlerinin çoğunun konut yapıları olduğunu belirtti. Begovic sözlerine şöyle devam etti: "Ofisimiz yeni kurulduğunda konut ve iç mekan projeleriyle çalışmalarımıza başladık. Kentlerimizde konutlarla ilgili büyük bir boşluk vardı. Yaklaşık 20 adet konut tasarladık ve uyguladık. Bu süreçte malzemeyi ve alanı nasıl kullanacağımızı ve müşteri ilişkilerini öğrendik."

EXPO 2005 Hırvatistan Pavyonu
Begovic ilk uluslararası çalışmaları olan Aichi - Japonya'da düzenlenen EXPO 2005 için tasarladıkları Hırvatistan Pavyonu'nu izleyicilerle paylaştı. Bu çalışmada ilk kez sanatçılarla birlikte bir çalışma gerçekleştirdiklerini söyleyen Begovic bu ilk uluslararası deneyimi şöyle özetledi: "Yarışma sonucu kazandığımız bu projeyi önümüzde duran çok önemli bir iş olarak gördük. Japonlar arazinin kullanımı konusunda çok hassas davranıyorlardı ve çağdaş yaklaşımlar istiyorlardı. Ülkeminizin bize verdiği kültürünün yanı sıra EXPO'nun ruhunu da yansıtmalıydık. Birçok sanatçıyla işbirliği yaptık. Pavyona giren ziyaretçilere 15 dakika içinde ülkemizdeki her şeyi göstermeliydik. "Kaustik" adı verilen grafik tasarımla ziyaretçilere Hırvatistan'ın üzerinden uçuyormuş gibi bir his verdik. Pavyonu altı ay içinde iki milyon kişi ziyaret etti. Aynı projeyi 2008 EXPO Zaragoza'da da kullanmamız istendi. Bu sefer ise Hırvatistan'da bir bahçenin içindeymiş hissini vermeye çalıştık."


Memorial Bridge

Memorial Bridge
1999'da tamamlanan Begovic'in, en önemli projelerinden biri olarak nitelediği Memorial Bridge projesinde ise değişik bir yöntem izlediklerini söyledi ve sözlerine şöyle devam etti: "Eski kent merkezine çok yakın olan bu alanda anıtla eski kenti birleştirmemiz gerekiyordu. Biz de önce yapıp sonra getirip buraya monte etmeye karar verdik. 2,5 yıl boyunca uğraştık ve 2-3 ay içerisinde yapıp kurulumunu yaptık. Öncelikle dijital ortamda tasarladık, sonrasında bir tersanede üretimini gerçekleştirdik. Üstün teknoloji kullandığımız bu projede malzemeler de çok önemliydi. Malzemelerle hem yataylığı hem de dikeyliği yakalamaya çalıştık. LED aydınlatmalar kullandık. Bu proje bizim için rüya gibi bir işti".


Riva Split Sahil Düzenlemesi

Riva Split Sahil Düzenlemesi
Hırvatistan'ın ikinci büyük kenti ve Batı Roma İmparatorluğu'nun da önemli kentlerinden birisi olan Split'deki sahil düzenleme projesinde ise tam anlamıyla bir medya savaşının ortasında kaldıklarını belirten Begovic, proje alanını ise kentin yatak odası olarak tanımladı. Kutlamalarda da, dini törenlerde de kullanılan halka açık bu büyük alanı düzene sokmaları gerektiğini söyleyen Begovic, konseptlerinin alanın sosyal özelliğini bozmadan Eski Saray'ın önündeki yüzeyi tek bir yüzey haline getirmek olduğunu söyledi. Begovic projenin getirdiği yankıları ve projenin teknik özelliklerini şöyle özetledi: "Bu proje medyaya yansıdı, siyasi açıdan güzel tepkiler aldığı gibi protestolarla da karşılaştı. Alanda yer alan Roma kalıntılarını da korumaya çalıştık. Fakat bu medya deliliği UNESCO'ya kadar sıçradı ve Paris'e gidip UNESCO Başkanı'na durumu anlatmam gerekti. Bu projede birçok uzmanla beraber çalıştık. 6 - 7 ay boyunca inşaat çalışmaları devam etti. Bu medya deliliği içinde bile bu işi bitirmeyi başardık. Sonuçta ise basın bile bu projeyi beğendi. Projede ilk defa LED ışığını halka açık alanda kullandık. Burası insanların yatak odası gibi olduğu için temiz tutmaya çalışıyorlar. Bu proje bizim için çok önemli, topluma hizmet etmek çok mutlu edici."


Zagreb'de Dans Merkezi

Zagreb'de Dans Merkezi
Zagreb Belediyesi'nin eski bir sinema binasını dans merkezine dönüştürmek istmesiyle ortaya çıkan projede Zagreb'de yer alan yaklaşık 40 adet dans şirketinin fikirlerini alarak projeye başladıklarını belirten Begovic, bu proje üzerinden öğrencilere bir şeylerin olması için uzun seneler uğraşmaları gerektiğini söyledi. Çelik konstrüksiyonla binanın yapısını korumaya çalıştıklarını, eski olan her şeyi kendi rengiyle bıraktıklarını yeni olanları ise boyayla ayrıştırdıklarını belirten Begovic, dansçılar için temel merkez haline gelecek olan bu projede de grafik tasarımcılarla ve sanatçılarla çalıştıklarını söyledi.

Bu proje seçkilerinin ardından üç büyük kentte yer alan halka açık büyük projelerini izleyenlerle paylaştı: Bale kentindeki 150 kişilk Spor Salonu, Rijeka'daki 2.300 kişilik Zamet Centre, 12.000 kişilik Split'deki Spaladium Center.


Bale'de Spor Salonu

Bale'de Spor Salonu
Topluma hizmet eden projeleri çok sevdiklerini söyleyen Begovic, bu küçük şehirdeki projeyi şu sözlerle anlattı: "Bale, binaları alçı ve taştan oluşan çok küçük bir şehir. Kısa zamada, kısıtlı bir bütçeyle basit detaylarla ve prefabrikasyon yöntemine uygun bir tasarım yapmamız gerekiyordu. Dış cephesi şehrin özelliğini yansıtsın istedik. Fabrikada işçilerle beraber çalışarak istediğimiz gibi bir desen yarattık ve bunu prefabrik panellere işledik. Bu alan şu anda bütün şehrin kullandığı bir alan haline geldi."


Zamet Centre

Zamet Centre
Böylesi halka açık bir mekan için kent sakinlerinin 30 yıl beklediğini belirten Begovic, bu projenin en ilginç inşaat çalışmalarından birisi olduğunu söyledi ve sözlerine şöyle devam etti: "Kentte kullanılan gelenesel taş örgüsünü modernize ederek bir desen yarattık. Seramiği hem yatayda hem de dikeyde kullandık. Bu desenleri kullanarak üstten bakıldığında "Zamet Center" yazısı ile görsel bir gürültü oluşturduk. Halk da heyecanla bekledikleri bu merkeze büyük ilgi gösterdi."


Spaladium Center

Spaladium Center
Ekibin en büyük projelerinden birisi olan ve Akdeniz kenti Split'de konumlanan proje hentbol turnuvası için tasarlanmış. Begovic konseptlerini şöyle özetledi: "Dünya hentbol şampiyonasına 450 gün kala istenen bu proje için çok hızlı olmalıydık ve konseptimiz basit olmalıydı. Şefaflık her projede olduğu gibi yine bizim için çok önemliydi, en alt katta tamamen cam, üst kısımlarda ise gün ışığına göre renk değiştiren sandviç paneller kullandık."

Begovic sözlerine son verirken Rijeka'da tasarladıkları henüz inşa edilmeyen otobüs terminalinin görüntülerini izleyicilerle paylaştı. Begovic, salondan gelen, malzeme kullanımı ve yerellikle ilgili sorulara cevap vererek sunumunu tamamladı.

Konferansın Videosu