Ayazağa Kültür Merkezi'nin bitmek bilmeyen sancılı sürecini geçmişten günümüze özetlemek gerekirse:
1987 yılında Ayazağa Kültür Merkezi'nin arazisi Kültür Bakanlığı'na geçti. Daha sonra 1990'ların başında İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) ile bu alana bir kültür merkezi yapılması konusunda anlaşıldı. Bu süreç ile İKSV tarafından bir davetli yarışma projesi ile bu alana yapılacak bir kültür merkezi projesinin oluşumuna karar verildi. Bu yarışma uluslararası ölçekte bir yarışma olup, New York'tan Skidmore Owings & Merill, Londra'dan Arup Associates, İstanbul'dan Atelye "T", Paris'ten APRAH, Troy'dan da Minoru Yamasaki Associates gibi mimarlık ofisleri davet edildi. O zamanlar düzenlenen bu yarışmanın seçici kurul üyeleri arasında Hayati Tabanlıoğlu, Tuluğ Baytın, Doğan Tekeli gibi önemli isimler de yer alıyordu.
Som Mimarlık Ofisi'nin Birinci Seçilen Projesi, Kaynak: Arkitekt Dergisi, 1991.
Yarışma sonucu birinci seçilen Skidmore Owings & Merill (SOM) mimarlık ofisinin projesi şu hedefleri içeriyordu: "Davet edici bir bina arazi ilişkisi yaratmak ("Osmanlı Külliyesi"ni anımsatacak şekilde bir model), arazideki mevcut yapılardaki tarihsel havayı korumak, geniş kapsamlı kullanımı teşvik edecek bir planlamaya gitmek, lokal malzeme ve tasarım dilini taklide kaçmadan tasarıma dahil etmek, hiyerarşik konumları ve kullanımları içerisinde iç ve dış mekanlar yaratmak, halka açık ve kapalı mekanların ayrılmaları, maksimum kullanım zenginliği ve fleksibilitesi yaratmak, en yeni akustik prensiplerin uygulanması."
Som Mimarlık Ofisi'nin Birinci Seçilen Projesinin Vaziyet Planı, Kaynak: Arkitekt Dergisi, 1991.
Som Mimarlık Ofisi'nin Birinci Seçilen Projesinden Görünüşler, Kaynak: Arkitekt Dergisi, 1991.
Bu proje 1995 yılında uygulama aşamasına geçti fakat 2000'li yıllarda yaşanan ekonomik kriz nedeni ile inşaat durduruldu. Buna ek olarak da arazinin bulunduğu askeri alanda Çinili Köşk, Süvari Köşkü ve Ayazağa Kasrı'nın bulunmasının da ekonomik krizin yanı sıra projeyi durduran etkenler arasında olduğu biliniyor. Yeni projenin mimarı Ertun Hızıroğlu'nun verdiği bilgiye ve yıkım kararına göre İKSV'nin yürüttüğü inşaat, 65 bin metrekarelik projeyi 14 bin metrekare aşınca ve konser salonunun kotu Süvari Köşkü'nün saçak kotunu geçince belediye inşaatı 1998 yılında durdurmuş.
Era Mimarlık Ofisi'nin Yeni Projesi
Daha sonra 2006'da arazinin tahsisi İKSV'den geri alındı ve 2008'de Multi Turkmall firması ile anlaşma sağlandı. Halen daha devam eden proje sürecini Multi Turkmall şirketi tarafından seçilen Era Mimarlık Ofisi gerçekleştiriyor. Proje kapsamında yapılacak olan merkezin birçok aktiviteyi gerçekleştirecek mekâna sahip olacağı söyleniyor. İçinde klasik müzik konserleri, tiyatro, opera ve bale gibi sosyal aktivitelerin gerçekleşeceği salonların olacağı, kongre ve kültür ağırlıklı olarak kullanılacak yeni binanın içinde restoranlar ve toplantı salonlarında yer alacağı biliniyor. Tüm bunların yanında dans ve yoga salonları, müzik aletleri satıcıları, kitapçılar, galeriler ve ofisler de yer alacak.
Yeni Proje Vaziyet Planı
Yeni Projeden Görünüşler
Kültür Bakanı Ertuğrul Günay, yaptığı bir açıklamada projenin 2010'da biterek halkın hizmetine açılacağını belirtmişti. Era Mimarlık Ofisi Ayazağa Kültür Merkezi Projesi'ne yönelik çalışmalarına devam ediyor. Sonucu bekleyip göreceğiz...