Atlanta
Şikago
Uluslararası Havalimanı Konseyi'nin her sene açıklamış olduğu yolcu sayısına göre en büyük 100 havalimanı sıralamasına giren Atlanta, Amsterdam, Şikago, Washington, Tokyo Narita havaalanlarının kent mekânındaki konumlarına bakıldığında kısmen de olsa kentin dışında kalabilmeyi başarmış alanlar olduğunu görüyoruz. Dünya'nın en büyük havalimanlarından biri olan Atlanta ve Şikago Havalimanları kısmen de olsa kentin dışında konumlanıyor ve çevresini az yoğunluklu bir yerleşim lekesi sarıyor. Amsterdam ve Washington Havalimanları, kentin dışında tarım alanları ile birlikte kentin eşiğini oluşturuyor. Konumu ve çevresinde yer alan tarım alanları sebebi ile kentin gelişiminin alanın çevresine yayılması olanaksız. Bu şekilde kentin büyümesi de kontrollü bir şekilde gerçekleşiyor. Tokyo'nun uluslararası ölçekteki Narita Havalanı ise kentin oldukça dışında konumlanıyor.
Amsterdam
Washington
Tokyo
Bir de kent dışında yer alması planlanan fakat zamanla kent içine dâhil olan havalimanlarına örnek olarak Barselona, Toronto ve İstanbul gibi önemli kentlerin havalimanlarını vermek mümkün. Barselona'nın uluslararası ulaşım açısından önemli bir fonksiyona sahip olan havaalanı kentin içinde ve hatta kıyı kesiminde yer alıyor. Tarihi merkezinden her ne kadar uzak bir bölgede konumlansa da zamanla kente dahil olmuş bir alan. Toronto örneğinde de kent merkezinden uzak bir bölge de konumlansa da o da zamanla kente dahil olmuş bir alan. Çevresinde kentin merkezine göre daha düşük yoğunluklu yerleşim lekesinin kapladığı görülüyor.
Barselona
Toronto 
İstanbul
İstanbul kentine baktığımızda ise durum oldukça karmaşık ve kontrolsüz. Kentin ilk ve önemli havaalanı olan Atatürk Havalimanı, Yeşilköy'de yer seçtikten sonra zamanla çevresinin de gelişimi söz konusu oldu. Bu gelişimin bir kısmı planlı olurken, büyük bir kısmı da plansız şekilde gelişti. Etrafında yer seçen uluslararası ölçekteki fuar alanları, ticaret alanları, oteller, vs. gibi fonksiyonlar bu bölgenin kaçınılmaz gelişimini tetikledi. Sonraki senelerde yapılan Sabiha Gökçen Havalimanı'nın da aynı kaçınılmaz sona sahip oldu. Yapıldıktan sonra Kurtköy taraflarında yeni gelişme konut alanları, büyük alışveriş merkezleri ve oteller kentin gelişimini doğu yönünde kontrolsüz bir şekilde devam ettirdi.
Tüm bu kontrolsüz gelişimlerin nedeni havaalanları değil, plansız açılan imar alanları aslında... Havaalanı çevresindeki yer alan konut alanlarının plansız şekilde oralarda yer seçmesi, havaalanlarının yakınında olmaması gerekli yerleşim lekelerini ortaya çıkartıyor. Havaalanlarının kentin içinde kalması ile de fonksiyonel anlamda yeterli faaliyet gösterememelerine neden oluyor.
Atatürk Havalimanı
Sabiha Gökçen Havaalanı
Şu an bu iki havaalanı da uluslararası ölçekte önemli ulaşım odakları. Günde binlerce insan bu mekânları kullanıyor ya da sadece gelip-geçiyor. Bu havaalanları barındırdıkları fonksiyon nedeni ile neredeyse "Küçük İstanbul" olma potansiyelindeler. İçlerinde yeme-içme, alışveriş (her ölçekte ticari birimler: mağaza ve dükkanlar) mekanlarından tutun da konaklama, dinlenme birimleri, VIP odaları, banka, postane, acentalar, sağlık birimleri gibi birçok ihtiyaçların karşılanabileceği alanlar mevcut.
Sabiha Gökçen Havaalanı fonksiyon şeması
Tüm bunlardan yararlanan kesim ise oldukça kısıtlı. Sadece yolculuk yapan, belki de sadece oraya bir iş için kısa zamanlı uğrayan bir kesim. Bu nedenle bu alanlar "küçük kent" olmanın dışında kamusallık açısından tartışma konusu oluşturabilecek mekânlar...
Şimdileri ise İstanbul 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı'nın da alınan karar doğrultusunda İstanbul'a yeni bir havalimanı daha kazandırılmaya çalışılıyor. Silivri Bölgesi'ne yapılması önerilen havaalanının da zamanla çevresinde yeni gelişme yerleşim alanları açacağı şüphesiz. Kamusallık konusunda tartışılan bu fonksiyonlar önemli hesaplamalar (fizibilite çalışmaları) doğrultusunda karar verilerek yapılmalı gerekli alanlar. Tabii ki İstanbul gibi büyük bir metropolün uluslararası bir ölçekte havaalanına ihtiyacı var. Ama ihtiyaç duyulandan fazla olduğu takdirde kontrolsüz bir kent gelişimine teslim oluyorsun demek... Çünkü maalesef yukarıda adı geçen kentler gibi İstanbul kentinde bilinçli ve olması gereken bir planlama modeli uygulanamıyor. Bu nedenle yapılacak olan her büyük ölçekli yatırımların konumu, kentin gelişme yönünü belirliyor.