Londra metrosu 1863 yılında seferler başladığında, Dünya'daki ilk metroydu. Ondan sonra yer altı ulaşım sistemi New York, Paris, Hong Kong gibi dünyanın büyük kentlerinde inşa edilmeye başladı. Böylece, metrolar şehirlerde kamu ulaşımı için önemli bir araç haline geldi. Bu sistem içinde mimarlık ve tasarım disiplinleri metro ve çevresini, hatta kenti tanımlamak adına önemli rol oynadı. İşte Dünya'dan en ilginç mimariye sahip metro istasyonları...
Moskova
Moskova'da özellikle Komsomolskaya istasyonu en özenilerek tasarlanmış istasyon... 1930'da tasarlanan istasyon dönemin özelliklerini de yansıtıyor. Büyük avizeler, tonozlu alçı tavanlar ve kemerli geçitler... Mekanın klasik tasarımı başka metro istasyonlarında göremeyeceğiniz bir görkem hissi veriyor. Ayrıca neredeyse metronun her yüzeyinde elle boyanmış fresklerler bulunuyor.
Münih
1972'de çalışmaya başlayan Münih metro istasyonu, kısa zamanda 98 istasyonuyla tüm şehri kaplayan büyük bir ulaşım ağı haline geldi. Şehir yönetimi daha önce yapılan hatalardan ders almasını bildi ve böylece kentteki metro kültürü, diğer Avrupa kentlerine göre daha çok gelişti. İlk inşa edilen istasyonların tasarımı ne kadar sıradansa, yeni inşa edilenlerin tasarımı da bir o kadar cesur. Bazı istasyonlar, Peter Lanz ve Jurgen Rauch tarafından tasarlanan Dulferstrasse istasyonu kadar renkli olabiliyor...
Bilbao
Bilbao metro sistemi, bir bütün olarak inşa edildiğinden beri normalin çok dışında bir çizgide bulunuyor. İstasyonların hepsi, Foster&Partners tarafından tasarlandı. Tasarım ekibi, şehrin ulaşım altyapısı için sanki bir imza izlenimi veren, dramatik görünümlü eğri formlar kullandılar. İstasyonların içi, yeraltı tünellerinin genişlik ve yüksekliklerinde, mekan olabildiğince açık bırakıldı. Yukarrıda, zeminde ise, her istasyon bükülmüş formda, bir kabuğu andıran cam girişlere sahip.
Dubai
Dubai'deki metro istasyonları, şehir ve çevresinden gelen, tarihi ve geleneksel kimliği yansıtan kent mirasından esinlenerek tasarlandı.
Birleşik Arap Emirlikleri Şeyhi de, bu tasarımdan etkilenerek, tüm ülkenin bu ve benzeri metro ulaşım sistemi ile çevrelenmesini istedi.
Dubai metro istasyon tasarımlarının hepsi, ülkedeki inci avcılığından esinlenerek, deniz kabuğu şeklinde yapıldı. Mekanın iç tasarımı ise, doğanın 4 elementi olan, su, hava, toprak ve ateşten ilham alınarak tasarlandı. Böylece Dubai metro istasyonları, hem geleneksel hem de moderni birleştiren bir yapıya sahip oldu.
Stokholm
Stokholm'de bir metro istasyonunjda bekliyorsanız, etrafınıza bir bakın... Dünyanın en büyük ve etkileyici müzelerinden birinin içindesiniz!
Stokholm metrosu, dünyadaki en uzun süren sergi olarak da adlandırılan dekorasyonlarıyla bilinir. Özellikle mavi renkli hatta bulunan duraklarda, büyük, kaya parçalarının tasarımın bir parçası olarak sergilendiğini görürsünüz.
Bir Stokholm metrosu bileti fiyatına, 1950 yılından 2000'e kadar yapılmış heykeller, mozaikler, resimler ve yerleştirmeler görebilirsiniz. 110 kilometre uzunluğunda, bir çok sanatçının yer aldığı bir sergi sistemi...
Stokholm'de uzun bir zaman, yöneticiler sokağa, insanlara sanatı getirmeye çalıştı. Metronun inşasından sonra, bu durum gelişmeye başladı. 100'den fazla istasyonu ile, Stokholm metrosu, çevreyle de uyum açısından çok etkileyici özellikte ve büyük ölçeklerde yapıtlara sahip...
Solna Centrum istasyonu, mağarayı andıran, parlak ve kırmızı tavanı ile insanları kendine çekiyor. Bu arada istasyonun duvarları da, 1 kilometre boyunca uzanan bir ladin ormanını andırıyor.
"Güzellik, seyircinin gözünde değişir," derler, fakat bu metro sistemi, bir başkasına benzemiyor.
Barselona
İlki 1968'de inşa edilen Barselona metro istasyonu, mimar Eduardo Gutierrez Munne ve mimar Jordi Fernandez'ın tasarımları ile yenilendi. Metro ulaşım sistemini 21. yüzyıla taşıyabilmek için, iç mekanlardaki yüzeyleri, reçine ve beyaz cam içerikli beton ile yeniden kapladılar.
Metro istasyonlarındaki, parlak ve açık renkler, yeniliği ve ferahlığı simgeliyor. Bu, normalde eski bir metro istasyonu için söylenmeyecek şeyler. Ama Barcelona'da metro istasyonları açık ve şeffaf.
Londra
Londra metrosu, (Tube) sadece Dünya'nın ilk yeraltı ulaşım sistemi değil, ayrıca, Frank Pick ve Edward Johnston'ın tasarladığı ilk ortak sistem. Bu tasarım, hala günümüzde kullanılıyor ve neredeyse hiç yenilenmedi. Böyle bir tasarım, tabii ki Dünya'daki pekçok metro istasyonuna da ilham verdi.
Seul
Seul'da, metro, şehir içi ulaşımı sağlamak adına en uygun araç. Çünkü, şehirde herhangi bir metro girişi bulmak çok kolay. Birçok açıklama ve işaretin Korece olduğu sistem, şehrin havaalanları, konutları ve daha birçok önemli fonksiyonuna uzanan bir ağda konumlanıyor.
Trenlerin içi, gayet açık ve geniş. Ayrıca LED aydınlanma sistemi kullanılıyor. İlginç olarak, metro duraklarında, yeraltı outlet mağazaları da bulabilirsiniz.
Hong Kong
Hong Kong metrosu, "metro sanatı" açısından son zamanlarda gelişme kaydediyor. 1998'den beri, istasyonların çoğunda, sergiler, canlı performanslar, gösteriler ve yaratıcı resimler görebilirsiniz.
Los Angeles
Kentteki, metro sistemi, değişik sanatsal çalışmaların bulunduğu bir mekan olarak karşımıza çıkıyor. Yaklaşık 250 sanatçının katılımının gerçekleştiği bu işler, neredeyse her durakta görülebilir.