Limanın özelleştirilmesi ihalesinde ikinci olan Çelebi Holding'e verilen süre bugün doluyor. Holding limanı almayacağını açıkladığı için ihalenin 3 yıl aradan sonra iptal edilmesi bekleniyor.

İzmirli işadamları, "Liman, zaman kaybetmeden ya bize verilsin ya da yatırım yapılsın" diye seslendi. İTO Başkanı Demirtaş, "Otonom bir yönetim ile hizmetler iyileştirmeli" diye konuştu.

Türkiye'nin en büyük 3. konteyner limanı, Ege'nin dünyaya açılan kapısı olan İzmir Alsancak Limanı'nda özelleştirme süreci 35.5 ayı geride bırakırken, ihalede ikinci olan Çelebi Holding'e verilen süre bugün doluyor. Yaklaşık 10 gün önce Çelebi Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Canan Çelebioğlu Tokgöz'ün limanı almayacaklarını açıklamasının ardından, süre bitiminde, limanın işletme hakkının 49 yıllığına özelleştirilmesi için düzenlenen ihalenin 3 yıl aradan sonra iptal olması bekleniyor. Çelebi Holding'e verilen sürenin dolduğunu hatırlatan Egeli işadamları, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'a, "Zaman kaybetmeden ya bize verilsin ya da yatırım yapılsın" diye seslendi.

Ege iş dünyası, önce Kamu İşletmeciliğini Geliştirme Merkezi ve Liman İş Sendikası İzmir Şubesi'nin açtığı davalar, ardından küresel kriz nedeniyle ihalenin 3 yıllık süreçte sonuçlanmaması nedeniyle Alsancak Limanı'nın sahipsiz kalmamasını istiyor. Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'ın, ihalenin iptal olması halinde limana gerekli yatırımları yapacakları sözünü hatırlatan iş dünyası temsilcileri, hükümetin limana yaklaşık 300 milyon dolarlık yatırıma bir an önce başlaması veya limanı bir süreliğine işletip yatırımları tamamlayacak bir oluşuma devretmesini bekliyor.

Kaderini yenemedi
İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş, İzmir Limanı'nın olumsuz kaderini bir türlü yenemediğini belirterek, "İzmir'in körfezi aslında bir doğal liman. Yükleme ve boşaltmaların kıyıdan yapılmaya başlanmasıyla birlikte Pasaport'taki iskeleler 1950 yılına kadar kullanıldı. 1950'den sonra Alsancak Limanı yapımına başlandı ama 1950'de başlanan yapım 2010'da hala bitirilemedi. İzmir Limanı 60 yıldan bu yana kaderini yenemedi" dedi.

Bu süreç içerisinde teknolojinin geliştiğini, konteyner gemilerinin dev gemiler haline geldiğini dile getiren Demirtaş, şöyle konuştu: "3. kuşak gemiler 15 metre su derinliği olan limanlara girebilmeye başladı. Bunun üzerine Gediz'in alüvyonlarının taşındığı, 250 metre genişliğinde 11 kilometre uzunluğundaki Yenikale-Liman arası bölümde kanal açılması için tarama ihalesi yapıldı. Ama çevreciler karşı çıkınca ve çıkacak çamurun nereye döküleceğine karar verilemeyince bu tarama o zaman yapılamadı. 20 yıldan bu yana da tarama yapılamıyor. Oysa dünyanın büyük limanlarında tarama işlemi sürekli yapılıyor. Sürekli olarak taramalar devam eder. Liman kullanıma açık tutulur."

TCDD'ye gitmesin
İzmir Limanı'nın talihsizliğinin bununla da kalmadığını dile getiren Demirtaş, devletin İzmir Limanı'nı TCDD'ye vermesinin de ayrı bir kadersizlik olduğunu vurguladı. Demiryolları tarafından işletilen limanın, para üreten ama daha iyi çalışması için yatırım yapılmayan bir liman haline geldiğini kaydeden Demirtaş, "Özelleştirme sürecine girince de yatırım unutuldu. Emeklilerin yerine eleman alınamadı ve ekipman yatırımı yapılmadı. Bu hazin görüntüsüne rağmen İzmir Limanı, Türkiye'nin en önemli limanlarından birisi olmaya devam etti" diye konuştu.

Bakan'a davet gitti
Özelleştirmenin, kadersizliğin son halkası olduğuna dikkat çeken Demirtaş, şöyle konuştu: "Şimdi yeni bir süreç başlıyor. Şimdi herkes 'ne olacak bu limanın hali' diye düşünüyor. Bize göre yol haritası belli. Nihai hedef özelleştirme olmak üzere otonom bir yönetim ile hizmetler iyileştirmeli. Limanın ürettiği karı artık TCDD almamalı. Bu kar ile iyileştirme ve ekipman yatırımı yapılmalı. Bu konuda en yetkili kişi, en bilgili kişi Ulaştırma Bakanımız Sayın Binali Yıldırım'dır. Ankara'nın, anayasa görüşmelerinin yoğun programından fırsat bulduğunda ilk iş olarak İzmir'e gelmesini bekliyoruz. Bu davetimizi de kendisine ilettik. Sayın Bakan ile birlikte limanı birlikte gezelim, yönlendirelim. Gecikmeden karar vererek İzmir Limanı'nın talihsizliğine son vermeliyiz."

Oda ve birlik başkanları ile girişimciler ne dedi?

Yatırım kararı verilsin
Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, hükümetin liman konusunda bir an önce yatırım kararı vermesi gerektiğini söyledi. Limanın tam kapasite çalışması gerektiğini ifade eden Yorgancılar, "Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım limanda gerekli yatırımların yapılacağı sözünü verdi. Kim yaparsa yapsın, önemli olan limanın tam kapasiteye ulaştırılmasıdır" diye konuştu.

Sistem değişmeli
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Mustafa Türkmenoğlu, limanda yatırım yapılıp modernizasyon gerçekleştirilmesinin önemli olduğunu, ancak sistem anlamında da değişikliğe ihtiyaç bulunduğunu söyledi. Türkmenoğlu, "Şu anki yönetimsel biçimiyle ne kadar yatırım yapılırsa yapılsın rantabl olamaz. Sistem anlamında yenilik olmalı. Liman hizmetlerini bilen, optimum şekilde çalıştıracak bir firmaya limanın işletmesi verilmeli" dedi.

Otonom yönetim olsun
Deniz Ticaret Odası İzmir Şube Başkanı Geza Dologh, "Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, 'Artık bu liman bizim' demişti. Bizim olduğunu ispat edip, limanda yatırımlara başlamalıyız. 2003'te de hükümete ilettiğim gibi herkesin içinde olacağı bir otonom yönetim oluşturulmalı. Kuzey Avrupa limanlarında bu model başarıyla yürüyor. Ulaştırma Bakanlığı bu konuda bir çalışma grubu kurmalı" diye konuştu.

Önümüzde engel kalmadı
Arkas Holding Başkanı Önder Türkkanı, özelleştirme sürecinin tamamlanmasıyla beraber yatırım yapılmasının önünde hukuki bir engelin kalmadığını söyledi. Türkkanı, "Artık limandaki acil ihtiyaçlar giderilmeli. Ulaştırma Bakanımız yatırımların yapılacağını söylüyor. Nasıl bir yöntemle olursa olsun, yeter ki yatırım yapılsın. Arkas olarak üzerimize düşeni yapmaya hazırız" dedi.

Yatırımlar bekliyor
İzmir iş dünyasının İzmir Alsancak Limanı'nda yapılmasını beklediği yatırımlar arasında liman su yolu derinliğinin 15 metreye çıkarılması, rıhtımların uzatılması ve yeni rıhtım yapılması, başta vinçler olmak üzere teknik ekipmanın yenilenmesi, limanda yeni çalışma sahası ve depolama alanları yaratılması, viyadük ayaklarının limana indirilmesi, kruvaziyer gemilerinin yanaştığı yolcu rıhtımının modern hale getirilmesi yer alıyor. Yatırımların tutarının 300 milyon doların üzerinde olması bekleniyor.

Üçüncülüğe geriledi
Yaklaşık 800 bin TEU'luk kapasitesi ile Türkiye'nin 3. büyük konteyner limanı olan İzmir Alsancak Limanı'nın yaklaşık 3 yıldır devam eden özelleştirme sürecinde dünya küresel krizle çalkalandı, hükümetler değişti. Hatta liman gerekli yatırım yapılamadığı için Türkiye'nin en büyük konteyner limanı statüsünden 3. sıraya geriledi.

Nereden nereye gelindi?
- Özelleştirme ihalesi 3 Mayıs 2007'de yapıldı.
- İhaleyi 1.275 milyon dolar ile Global Holding-Hutchison-EİB kazandı.
- Özelleştirme Yüksek Kurulu 3 Temmuz 2007'de ihaleyi onayladı.
- Alman Deutsche Bank da konsorsiyumda yer almaya karar verdi.
- Sendika ve KİGEM özelleştirma aleyhine dava açtı.
- Danıştay 2 yıldan uzun sürede davaları karara bağladı.
- Eylül 2009'da Danıştay imtiyaz sözleşmesini onayladı.
- Ardından özelleştirmeden konsorsiyuma davet gitti.
- Deutsche Bank konsorsiyumdan çekildi.
- 9 Kasım'da 2009'da konsorsiyum ek süre istedi.
- 45 günlük sürenin bitiminde konsorsiyum limanı alamadı.
- Ocak 2010'da Çelebi Holding'e davet yazısı gitti.
- Çelebi Mart'ta 45 gün ek süre aldı.
- Çelebi süre dolmadan önce limanı almayacağını açıkladı.