İklim değişikliği belirli bir bölgede sınırlı bir süre zaman içinde olup  biten bir şey değil .Yeryüzü bir uçtan  bir uca bir çılgınlık sonrasını yaşar gibi.  Pakistan'da sellere kurban verilen  binlerce insan yetmezmiş gibi, açlık,  susuzluk, elektrik kesintisi bildiğimiz  (standart) hayatı bir düş haline getirdi. Kolera tehdidi kapıda. Yetmezmiş gibi vadilerin yapısı değişiyor. Daha yazın başında tropikal yağmurlarla perişan olan Avrupa'nın güneyinde klima satışı çoktan tavana vurdu. Sıcaktanbunalmakla klima hastalıkları arasında sıkışan insanlar çaresiz. Eski kıtanın orta ve batısında ise çok serin ve yağışlı bir yaz bitmek üzere. İklim değişikliği doğanın işi değil, insanınmarifeti.

Amsterdam küçük kanalların üzerindesessiz ve güleryüzlü bisikletle kayıp giden insanların şehri. İnsanlar ağutos ortasında, gündüz vakti yün hırka, yağmurlukla dolaşıyorlar. Kent nüfusu yarıdan fazla azalmış gibi. Tatildönüşüne kadar her şey yaz takvimineayarlanmış. Başta iklim, her şeyin ayarının kaçtığı bir dönemde tatil vazgeçilmezler arasında yerini koruyor. Kuralları sorgulayan yok. Krizin geçmeyeceği çoktan beli oldu. Yine de Amsterdam'da akşam saat 6 oldu mu tüm dükkanlar aynı düğmeye basılmış gibi kapanıyor. Koca caddelerde tenha tramvaylarla, bisiklet lambalarından başka Allahın kulu yok. Yine de pahalı restoranlarda işler fena sayılmaz. Maişeti idare eden genç ve sağlıklı bir elit esnafın durumu az çok kurtarmasına imkân veriyor. Kafelerde iş saatlerinde bile dünyanın dört bir bucağından toplanan türlü çeşitli kahveye ya da resmi içki pembe şaraba (nasıl olup da bu statüye eriştiğinin bir bileni olmalı) her daim bir avuç müşteri çıkıyor. Çekik gözlü, koyu tenli köpek gezdiriciler seri adımlarla görevlerini tamamlamaya çalışıyor. Krizin hayatı derinden etkilediğini söylemek şimdilik zor.

Aynı zamanda biraz daha güneyde, Fransa'da, önce çadırları sökülen, sonra polisçe coplanan Romanlar'ın onlarcası ait oldukları ülkeye, Fransa'nın kurucusu
olduğu AB'nin yeni ve yoksul üyeleri Romanya ve Bulgaristan'a doğru uçağa bindiriliyor. Epeydir faaliyette olan Göç ve Entegrasyon Dairesi'nin karşı-göç ve
sınırdışı etmeye dayanan gerçek yüzü ortaya çıkıyor. Yıllarca yüce gönüllü bir sığınma ülkesi olmakla övünen Fransa'nın yabancı düşmanlığının ve en kaba ırkçılığın şampiyonu olduğu hatırlanıyor. Üstelik sınırdışı edilen insanların hepsi AB pasaportu taşıyorlar. Yani kendilerini kovan ülkenin vatandaşı sıfatıyla sahip oldukları haklar var. Hak dediğin safsatadan ibaret. Roman Yurttaşların Avrupa Düzeyinde Entegrasyonu politikasında tüm Avrupalı ortakların onayı ya da parmağı olduğu açık. Ne idüğü belirsiz ‘dünya kamuoyu'ndan çıkan sesi duyabilene aşkolsun. Vaktiyle komünistlerle başlayıp Yahudilerle süren temizliktekine benzer bir sessizlik...

Aynı sessizlik, bacaları onyıllardır tütmeyen endüstrinin ardında bıraktığı sakin bir emekli bölgesine dönüşmüş Ruhr havzasında da hüküm sürüyor. Herkes aynı anda bırakıp gitmiş gibi. Kültür başkenti Essen'in arada yanan ışıkları, tek tük kutlamalar olmasa çıt çıkmayacak. Koca caddede açık iki yemek yerinden birinde kebap menüsü var. Diğerinde piyanist şantörün berbat ‘besame mucho'su eşliğinde o gün damat olan Sicilyalı garsonun taze gelini ellerini una daldırıp eşe dosta uğur getirsin diye madeni sent arıyor. İtalyan olduğu aceleyle söylendiğine Sicilyalı olduğunu derhal hatırlatan restoran sahibi çıkarken ‘biz hep buradayız' diyor. Tam o sırada başında buruşuk geniş kenarlı kadın şapkasıyla Afrikalı bir Alman yurttaşı karenin içinden usulca geçip gidiyor. Daha saat 11, kültür başkentin bakımlı caddeleri insansız.

Konjonktürel olmadığı çoktan anlaşılan krizin neleri değiştireceğini bilen yok. Şimdilik sessizlik kural gibi. Geçen yüzyılı birlik, refah ve özgürlük çığlıklarıyla kapatan Avrupa'nın serin ve sessiz yeni yüzyılı şimdi başlıyor.

Umut ve umutsuzluk sözlüklerde kaldı.

Devir eğikbaşlı dinginlik devri.