İstanbul Metropoliten Planlama ve Kentsel Tasarım Merkezi’nin davetiyle, Zürih’ten ETH İsviçre Federal Teknik Üniversitesi ve HGKZ Üniversitesi Uygulamalı Bilimler ve Sanatlar, Sanat ve Tasarım Okulu ile İstanbul Bilgi ve Sabancı Üniversiteleri’nden akademisyen ve öğrencilerin katılımlarıyla gerçekleştirilen 2005/06 İstanbul Projesi: Galata/Karaköy etkinliği kapsamında “Kıyılar” konulu bir toplantı gerçekleştirildi. 9 Kasım 2005 tarihinde, İMP’nin ev sahipliğinde gerçekleşen toplantıya Korhan Gümüş, Melkan Gürsel Tabanlıoğlu, Ersen Gürsel ve Ali Kılıç konuşmacı olarak katıldı.
İnsan Yerleşimleri Derneği'nden Korhan Gümüş, proje alanının tarihsel süreç içindeki yeri hakkında bilgi verdi. Konuşmasında, bölgenin liman olarak düzenlenmesi, yurtdışından gelen işçilerin çalıştırıldığı bir kurum haline gelişi ve ilerleyen dönemlerde millileştirme hareketlerinin sonucunda devlet eline geçmesi, ardından kurulan ve yıkılan otomobil fabrikasını, 1958’de bugün varolan antrepo binalarının yapılışını ve işlevini yitirişini kapsayan, günümüze kadar gelen süreçten bahsetti.
Konuşmasının ikinci yarısında özetle, günümüzde bir çok tartışmaya yol açan Galaport gibi büyük projelerin tek bir öneri ile gerçekleşemeyeceğinden, kentin bu gibi alanlara ne yapmak istediğine karar vermesinin ve kentsel dönüşümlerin profesyonellerin yalnızca uygulama değil sermaye ve yönetimden bağımsız bir fikir üretim aşamasına da katılımıyla, şeffaf ve nesnel ortamlarda, gerçekleşmesinin gerekliliğinden söz etti.
Mimar Melkan Gürsel Tabanlıoğlu, ofis olarak, Sedad Hakkı Eldem tarafından yapılmış olan binaları, yeni işlevler yükleyerek dönüştürmek üzere üzerinde 2000 yılından beri çalışmakta oldukları projeyi dinleyicilere tanıttı ve ihaleyi alan kişinin ya da grubun belli olmasının ardından projenin yapımına geçilmesini beklediğini belirtti. 1.2 km sahil şeridine sahip, 100.000 m² alanı kapsayan projenin bugün Denizcilik İşletmeleri, Yolcu Limanı ve Gümrük Muhafaza Müdürlüğü’nü kapsayan bölümü için butik otel, lokanta gibi işlevlerin belirlendiğini, yapılara ait giriş katlarının ise, kamuya açık mekanlar olarak kullanılacağını ve bu sayede bugün kullanılamayan 600 m uzunluğundaki sahil şeridi boyunca rıhtımın ulaşılabilir hale getirilmesinin amaçlandığını açıkladı. Antrepolara ise, ofis, dükkan, galeri gibi fonksiyonların kazandırılacağını ve bulundukları alanı Tophane Meydanı ile ilişkilendirilerek bugün meydan olarak çalışmayan bir alanı daha kente kazandırmayı hedeflediklerini belirtti.
Mimar Ersen Gürsel de konuşmasına yakın İstanbul tarihi ile başladı. Yakın geçmişte Karaköy’de ve Tarihi Yarımada’da yönetim tarafından yapılan Karaköy Perşembe Pazarı ve eskiden basın bölgesi olan Eminönü’ndeki düzenlemeler gibi kentsel değişiklerden söz etti. İstanbul’un bir liman kenti olarak sahip olduğu değerlere ve kentlilerin bu değerleri anlamalarının nasıl sağlanabileceği gibi sorulara dikkat çekmek isteyen Gürsel, bugün Eminönü’nden Fındıklı’ya kadar uzanan yol üzerinde, denize ulaşmanın mümkün olmadığını, Beyoğlu’ndan gelip denize açılan sokakların, denizle buluşan meydanların varolmadığını dile getirdi.
Son olarak Yıldız Teknik Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Öğretim Görevlisi Dr. Ali Kılıç, bugün, İstanbul kentinde denizle kurmakta olduğumuz ilişkinin şekillenmesinde önemli rol oynamış olan belediye başkanları Menderes ve Dalan dönemlerinde yapılmış olan değişikliklerden bahsederek konuşmasına başladı. Kılıç daha sonra, önceki konuşmalarda yer verilmiş olan, bir alana ait önceki verilerin yalnızca kronolojik bir liste olarak kullanılmaması gerektiğinden, denizle daha önce kurulmuş olan farklı ilişkilere, bu ilişkilerin izlerine bakmanın ve bunları sorgulamanın gerekliliğinden bahsetti. Konuşmasına, kentsel dönüşüm projelerinin orada yaşayan hakla birlikte oluşrurulmasının önemini vurgulayarak bitiren Kılıç, İstanbul’un üst ölçekli bir planı yapılmadan gerçekleştirilecek olan tüm projelerin durdurulması gerektiğini de sözlerine ekledi.
Korhan Gümüş, Melkan Gürsel Tabanlıoğlu, Ersen Gürsel ve Ali Kılıç gibi isimleri bir araya getiren toplantıda, sürenin aşılması konusunda bile uzlaşma sağlanırken, konuşmacıların çoğu kentsel dönüşüm projelerinin ele alınış biçimleri ve Galataport örneğindeki yaklaşım farklılığına işaret ettiler.
Herkesin görüşbirliği içerisinde ayrıldığı toplantının sonunda, hala salonda bulunan az sayıda dinleyicinin soracak sorusunun olmayışı dikkat çekiciydi.
Takip