Çin'de daire sahibi olmak mütevazi bir ölçüde refaha ulaşmak demek. Fakat hangi değeri paranla edinebilirsin?
Modern Çin kentinde ağırlıklı olarak tek aile evleri tipolojisi görülüyor. Bunlar, hizalanmış toprak parçaları üzerinde peyzaj düzenlemesi yapılmış, bir çitle veya duvarla çevrili bahçeleri ile konumlanan apartman kulelerinden oluşuyor. Bu çitler veya duvarlar dışarıyla bütünleşmeyi engelleyen, ciddi bir sınır. Üniformalı yeni yetme bekçiler ise bu sınırları belirginleştiriyor.
Yağmurlu bir pazar gününde Holiday Garden'ın park alanına potansiyel daire alıcılarını getiren iki araç giriyor. Soufun Emlak Ajansı tarafından kiralanan otobüste neşeli bir atmosfer hakim. Çin'de bir evin veya dairenin alımı dünyanın başka yerlerinde olduğu gibi burada da bir özgürleşme eylemi. Bir satış senedi imzalayarak mülk sahibi sınıfına ve Komünist Parti'nin tüm Çin vatandaşlarına benimsettiği mütevazi bir refah düzeyine erişilebiliyor.
Holiday Garden Soufun turunun gezdiği üçüncü küçük mahalle. Turları City Garden ve Sun City ile başladı ve akşam Leisure Garden ve High Tech Maple Forest Luxuous Garden turu ile sona erecek.
Holiday Garden projesi 500 m² yerleşimden ve 10, 14, 19, 26 katlı 40 binadan oluşuyor. Tipolojik olarak Holiday Garden, Sun City ve High Tech Maple Forest Luxuous Garden, duvarlarla sınırlı bahçeleri içinde yükselen konutlarıyla birbirlerine benziyor. Mimari benzerlik, düzenli hizalamayı, tüm kulelerin güneye bakmasını öngören feng shui ve gün ışığına erişim kurallarıyla destekleniyor.
Projeler sakinleri kent atmosferiyle bütünleşmesini sağlamıyor. Holiday Garden yerleşmesi, insanların istilasına uğrayan, trafiği ve gürültüsü hiçbir zaman sona ermeyen hareketli megakentlere karşılık bir antitez olarak kimsenin çalışmak zorunda olmadığı ve apartman sakinlerinin tüm gün yeşillikler içinde rahatlayabileceği ideal bir yaşam öneriyor.
Bu anti kentsel koşullar da emlak geliştiricisi Jintai'nin satış merkezinde dağıttığı reklam malzemesi olarak ortaya çıkıyor. Mahalle merkezi konumda bulunmasına rağmen Holiday Garden müşterilere güvenli ve sakin bir yaşam öneriyor sloganları ise şu: "Bahçenizde eğlenceli vakit geçirirken gelişen bir kentte yaşayın."
Çin standartlarına göre bu kontrollü bir pazarlama stratejisi. Sayısız proje kendini "uluslararası", "başarılı" ve "seçkin sınıf" olarak ortaya çıkardıkları projelerini övüyor. Örneğin Sun City Kuzey Amerika atmosferini ortaya koydukları iddiasında: "Obama tarih yazıyor, Gates dünya çapında genç insanlar için önemli bir rol model. Göz alıcı Kuzey Amerika güneşi altında bir ulus genç liderler yetiştiriyor... Sun City yaşamayı seven ve alışverişten keyif alan genç liderler için bir cennet."
Çin Halkı Güvenli Çevreleri Sever
Bu uygulamalar, gelecek yüzyılda Amerika ve Avrupa ailelerinin banliyölere yaptıkları muameleyle güçlü benzerlikler taşıyacak. Gerekçe aynı: orta sınıf huzurlu, güvenli yerlerde yaşamak için kalabalığın keşmekeşinden, güvensiz kentten kaçıyor. Ortada yalnızca tek fark var, o da yeni Çin sitelerinin kentin ortasında yer alması ve 100 m yükseklikte olması.
Holiday Garden'ın özelleştirilmiş dünyasında sokaklar, parklar ve diğer dış mekanlar yapsatçının işi. Yeşil alan ise yöneticinin görevi. Yerleşimlerde basketbol, tenis kortları, fitness salonları ve yüzme havuzları gibi spor aktivitelerinini gerçekleştirileceği alanlar mevcut. Alışveriş alanında kuaför, masaj salonu, süpermarketler ve daha da fazlası bulunuyor. Holiday Garden gibi büyük bir banliyöde bir okul ve özel bir klinik bile bulunabilir.
Holiday Garden'ın 30 yaşlarında bir iç mekan tasarımcısı olan sakini yeni dairesinde çok mutlu olduğunu ve "güvenli çevre"de yaşadığını söylüyor. Akşamları işinden Holiday Garden'daki dairesine dönmek onda inzivaya çekilmek hissini yaratıyor. Bir alışveriş caddesi üzerinden Holiday Garden'a giriş yapıyor ve yolun yarısında sınırı geçerek yarı kamusal yeşil alana varıyor. Bekçiler girişi önlemek üzere burada konuşlanıyor.
Duvarla ayrılmış bölümde sadece orada yaşayanların erişebileceği sekiz bölge var. 5 dakika yürüdükten sonra semt sakini Garden of Affluence'e ulaşıyor. Akılı kartını bir kart okuyucudan geçirerek 500 apartman sakini ile paylaştığı bir bahçeye giriyor. Orada kızı komşularının çocuklarıyla güven içinde oynuyor. Dolambaçlı bir patika onu bir asansöre götürüyor, bir tarayıcıya elini dokundurarak otomatik olarak açılan asansöre biniyor ve Holiday Garden'ın benzersiz satış noktasına doğru yola çıkıyor: 4 m² balkonda özel bir bahçe. Paketinden anahtarlarını alıyor ve öndeki kapıyı açıyor. Sonunda evine ulaştı.
Holiday Garden'ın satış merkezinin köşesinde yalnızca önemli alıcıların girebileceği camlı bir VIP oda bulunuyor. İçeride kırmızı koltıkta oturan Jintai'nin yöneticisi Ma Yapeng görünüyor.
Ma 1980'lerde mimarlık eğitimi aldı. Emlak sektöründeki yerini bütünüyle sağlamlaştırmış olsa bile eskizlerle anlatım yapmaktan vazgeçemiyor. Bir girişimci olarak iki tane ana ilgi alanı var: Dışarıdaki dünyadan sitelere hava bile girmeyecek (Çin halkı güvenli ortamları sever) ve tüm yüksek binalar kuzey-güney yönünde olmalı (Pazar doğu-batı yönündeki binalar için %30'dan az ödüyor)
Ma, Xİ'da konut dokusundaki mimari benzerlik sitenin hegemonyasını ifade ettiğini söylüyor ve ekliyor: "İyi tasarımlar pahalı. Yerel pazar için çok fazla para. Çin'de zenginlerin kıyı sahasında daha fazla çeşitliliğe rastlayabilirsiniz."
Ma kendini gayrimenkul geliştiricisi olarak niteliyor. Onun tek kurtarıcısı ise tasarımcı. "Mimarlar müthis bir özgürlük dşüncesine sahip, önerileri her zaman bana hoş gelmiştir. Fakat yeni fikirlerle ortaya çıkmıyorlar."
Northwest Design'ın baş mimarı ve yöneticisi Zhao Yuanchao Çin'deki konut dokusunu şöyle tanımlıyor: "Gayrimenkul geliştiricileri para kazanmanın peşinde, devlet hızlı gelişim istiyor ve mimarlar şaheserler inşa etmek istiyor." Zhao, öğrencileri Zheng Zhenhong ve Qu Peiqing uzun bir konferans masasında oturdu. Bu üçlü, 900 müşterisiyle Çin'in en büyük tasarım enstitisünün yönetim kadrosunu oluşturuyor ve Xi'daki konut yapılaşmasının %40'ında görevli. Söylentiye göre Kuzeybatı'nın kent imajında inanılmaz bir etkiye sahip.
Zheng, Holiday Garden'ın baş mimarı. Sakin bir ses tonuyla sonuçta etkisinini neden sınırlandırıldığını açıladı. Yönetim konut alanı için yeni parseller tahsis ettiğinde geliştiriciler 2 şey sorar: İnşa edilebilecek maksimum ünite miktarı nedir?İnşaatın maliyeti nedir? Bir kapasite çalışması bu soruların yanıtlarını ortaya koyar.
Teklifin kazanmasından sonra geliştirici bir tasarım yarışması düzenledi. Kapasite çalışmasının bulguları binaların yükseklikleri, ara ölçüleri ve pozisyonları gibi değişkenleri de barındırıyor. "Hatta geliştirici potansiyel müşterinin profili üzerine kat planları temin ediyor."
Mimarın görevi bir "konsept" ortaya koymak adına azaltıldı. Bu kapsamlı bir plan değil fakat bir bahçenin ve cephe giydirme araçlarının tasarımının tanımlanmasına yardımcı olacak bir ana fikir. 'Her zaman eğitim, müzik, tatil gibi yeni şeyler istiyorlar. Fakat bunlar nasıl kullanılacağı üzerine bir gelişme. 1980'lerde ve 90'larda 'dört çevreleyen bahçe ortasında bir bahçe' şeklinde bir konsept geliştirildi. Biz buna 'dört saha ve bir kase çorba', dedik.
Zhao Çin konut mimarisinin hala başlangıç evresinde olduğunu söylüyor ve ekliyor: "Durumu başından sonuna kontrol edemiyoruz. Eğer gayrimenkul geliştiricileriyle anlaşmaya varamazsanız başkasıyla görüşmeye başlarlar."
Zhao yeni gelişmelerle komünizmin altın çağını simgeleyen konut ünitelerini karşılaştırıyor: "Onlar yönetimin yarattığı küçük, özerk toplumlardı. Bugün ise küçük topluluklar yaratan ve küçük semtler oluşturan gayrimenkul geliştiricileri devreye girdi. Tasarıma yönelik araştırmaların yapılıyor olsa da hepsi oldukça yüzeysel. Derin çalışmalar yapmak için vaktimiz yok. Mimarlar gayrimenkul firmaları tarafından rehin tutuluyor. Söylediklerim sadece bizim hakkımızda değil, yönetimi de kapsıyor." Ara verdi ve uzun uzun düşündü, sözüne devam etti:
"Bugünlerde 80'lerin ve 90'ların binalarını bertaraf ediyoruz. Geriye kalan eski çeliklerden başka bir şey olmayan birçok enkaz." Zhao, birçok yerleşimin de aynı kadere mahkum olmasından korkuyor ve ekliyor: "Hala saçma sapan binalar inşa ediyoruz."
Holiday Garden gibi yerleşimler nedeniyle modern Çin kenti bir takımada gibi görünüyor diğer bir deyişle hapishane gibi kapalı bir site görünümünde. Yerleşimin dışındaki kamusal alan bir kenara itilmiş durumda. Batı'dan gelen ağır eleştiriler ise buranın bir "hapis kent" olduğu yönünde. Amerika'daki etrafı çevrili kapalı siteler hakkındaki yazısında Amerikan otoritesi Mike Davis "demokratik kentsel alanın yıkımı" söylemini kullanıyor.
Böylelikle konut üniteleri Çin'in otoriter politik sistemine uyum sağlıyor. Kendi içinde demokratik olmayan bir tümör gibi yerleşmenin reddini gösteriyor. Şu anki inşaat hızı ile Çin'in metropoller topluluğunun çoğunluğu ileride yalnızca otomobil ile erişilebilen fakirleşmiş kamusal alanlar ile ayrılan duvarlarla çevrili mahallelerden oluşacak.