Emlakçıların burada yaşayacak olanları, birbirleriyle alakaları olmayan komşularıyla, toplumsal bir kusura başvurmadan aynı çatıyı ve birkaç duvarı paylaşmalarına ikna etmek amacıyla 19. yüzyıl tarzı pazarlama yapması gerekiyordu. Bina isimlendirme işi hala devam etmekle beraber, daha homojen olan nümerik adres tanımlayıcıların gerisinde kalıyor. Yardımcı tektonomastisyenler Haruka Horichi ve Frank Hebbert, kent ölçeğindeki isimlendirilmiş binalar haritalarına yaptıkları eklemelerle New York binalarına daha kişisel bir suret veriyorlar. Burada ikisi, Conflux Festivali'nin ve East Village'ın isimlendirilen binaları hakkındaki psiko-coğrafik turun öncesinde neler yapabileceklerini açıklıyorlar.
Tektonomastik: Bina İsimleri Projesi, New York ve ötesinde isimlendirilmiş konut işlevli binaları haritalamak amaçlı ortaklaşa gerçekleştirilen bir çaba. Ama öncelikle, tektonomastik ne demek ki?
Tektonomastik, Yunanca inşa etmek anlamına gelen "tekto" ve özel isimlerin kökenlerini ve tarihçelerini inceleyen araştırma dalı olan "onomastik" kelimelerinin kombinasyonundan uydurulan bir kelime. Onomatolojinin daha oturmuş dalları, toponomastiği (yer isimleri inceleme) ve antropomonastiği (kişi isimleri inceleme) içeriyor. Biz ise yeni bir dala başlıyoruz, tektonomastik ya da bina isimleri inceleme.
Launcelot ve Elaine, talihsiz bir çift aşığın ardından adları verilen Crown Height, Brooklyn'deki komşu binalar. Hikayeyi fazla bilmeyenler için, Elaine Launcelot'u (genellikle Lancelot olarak geçer) hayatı boyunca, hatta Launcelot Kral Artur'un karısı Guinivere'e düşkünken bile sevdi. Sonuçta Elaine çektiği aşk acısıyla öldü, ama burada Eastern Parkway'de birisi saygılı bir hareketle bir kere daha aşığını onun yanına getirdi. Bu iki bina neredeyse 100 yıl önce inşa edildi. Launcelot ismi 2006'da eklendi, Elaine ise 1908'den beri orada.
New York'a taşındıktan sonra, yaşadığımız Brooklyn ve çevresindeki merak uyandırıcı bina isimleri dikkatimizi çekmeye başladı. Bazıları özgün "güzel yerler"in isimleriyken (Majestic Court, Park Central, The Lakeview) birçok isim de tanınmış kişilere (Martha Washington, Woodrow Wilson, Abraham Lincoln) atfediliyor. Ama bazıları düpedüz garip, (Mattowaks, muhtemelen Long Island için çok eskilerde kullanılan bir isim) bazıları ise daha gizemli ve şiirsel (Ada, Launcelot, Lillianette). Niye birileri bu binalar için böyle özellikli isimler seçti? Niçin artık binalardan bahsederken özel isimlerini kullanmıyoruz? Arkadaşların birbirlerine "saat 6'da Martinique'de buluşalım" dediği bir dönem yaşandı mı? Ya da aşıkların birbirlerine yazdıkları mektupların üzerine adres olarak "17. Cadde, Monbijou" yazdıkları bir dönem?
Monbijou'da buluşalım? Ya da Patrician Court'ta?
İsimli binaların her yerde olduklarını farketmeye başladık, Astoria'da, Inwood'da, Chelsea'de ve daha fazlası, ve gördük ki New York'un her yerindeler. Tasarımcıları, müteahhitleri ya da sahipleri binalarını bir karakter ve mizah anlayışıyla beraber tanımladıklarında, bu eklektik takma isimler eski çağları çağrıştırıyor.
Tektonomastik veritabanındaki isimlere ait bir sınıflandırılma
Bu binalara ait fotoğrafların bulunduğu koleksiyonumuz büyüyor. Ama şehir çok geniş. Kalabalığa katılın: harita ve bina envanterleri, herkesin isimlendirilen binaları koyabildiği internet sitemiz, tektonomastics.org'da. Binaların fotoğraflarını çekerek ve bulunduğu yerleri işaretleyerek, bu unutulmuş alanların bir haritasını hazırlıyoruz ve ihmal edilen bu isimlerin hayata dönmelerine yardımcı oluyoruz. Mahallenizde isimlendirilmiş bir bina mı var? Eğer öyleyse haritaya eklemek için buraya tıklayın.
Tektonomastics.org tarafından hazırlanan yapı isimleri envanteri
Adlandırılmış bir yapıyı nitelendiren şeyler neler?
1. Binanın adı, mimarisiyle bütünleşmeli. Yapının adı görünür olmalı ve bunu tanımlayan fiziksel işaret ise, basitçe sonradan eklenmiş gibi hissettirmeden binanın bir parçası haline gelmeli. Çoğunlukla, bu isim taştan oyulmuş olacağını ya da binaya eklenen ahşap veya metal harflerden yapılacağı anlamına geliyor. Kanopiler ve konsollar üzerine basılmış isimler, cama yapıştırılmış çıkartmalar veya yeni eklenmiş pazarlama işaretleri bu tiplerden sayılmaz, kalıcı kimliklerin yansıdığı isimler ise bir hevesle değiştirilebilir değil, tersine ilginç olmalı.
2. Bina öncelikle konut tipinde olmalı. Kamu binaları, kurumlar, oteller, vb çoğunlukla kendilerine verilen adlarıyla biliniyor. Normal şartlarda sadece sakinleri ve komşuları tarafından bilinen daha mütevazı binaların isimlerini öğrenmek için çalışıyoruz. Ayrıca, bazen bu bahsi geçen mütevazi ve sıradan binaların alışılmadık isimleri olabiliyor.
Kadın adlarına sahip bir grup bina
Mayıs ayından bu yana yükselişe geçen envanter yaklaşık bir düzine kadar gözlemcinin katkılarıyla şu anda 125'de duruyor. Envanterdeki her adlandırılmış yapı coğrafi bir harita üzerinde işaretleniyor ve her binanın fotoğrafları Tektonomastics'ın Flickr sayfasında depolanıyor. Muhbir aracılığıyla NYC Belediyesi'ne bağlı (Department of Buildings) Bina Departmanı'ndan alınan bilgileri (mahalle, yapım yılı, birim sayısı, bölgeleme ve daha fazlası) ekledik. Bütün konumları ve bilgileri çevirimiçi bir veritabanına koyarak kolaylıkla anında güncellenen Tektonomastics web sitesinin veri sayfasından görüntülenebilen güncel bina istatistiklerinin oluşturduğu bir seçim sayesinde grafikler ile haritalar üretebiliyoruz..
New York şehrindeki adlandırılmış binalar hakkında öğrendik? Çoğunluğu Crown Heights ve yakın mahallelerde bulunuyor, ancak bu durum bu binaların mevcut kent çapında bir temsili resmi yerine coğrafi yanlılığımızı mı yansıtıyor? Tüm mahalleler tuvale yansıtılana kadar en yoğun konsantrasyonun nerede olduğunu bilemeyeceğiz.
İsim verilmiş binaların ön coğrafi dağılımı
Neden bu binaların isimleri var? Bu isimler orta sınıf yerleşimlerinde yeni bir tür olarak apartman saygınlığını gösteren merkezler olduğu görülüyor. İlk olarak 1857 yılında Amerikan mimar Calvert Vaux tarafından savunulan "Fransız daireleri" kentli orta sınıf için tek aile evinden daha uygun fiyatlı, ekonomik ve saygın bir konut formu olarak ideal çözüm olarak ortaya kondu. Cambridge ve Oxford gibi sağlam İngiliz adlarıyla bu saygınlık göstermek için daha iyi bir yol var mı?
New York'taki ilk orta sınıf çok aileli ikamet alanı Stuyvesant Apartments oldu. Mimar Richard Morris Hunt tarafından tasarlanan, Rutherford Stuyvesant'ın görevlendirildiği ve 1869 yılında tamamlanan bu çok aileli yaşam "Fransız daireleri"nden doğrudan esinlendi. Eğer "Stuyvesant Apartments" adı giriş yolu üzerine oyulmuş olmasaydı, fazla sayıdaki yeni apartmanların adlandırması için bir örnek oluşturmayacaktı. Envanterdeki binaların zirve dönemi 1920'ler gibi görünüyor.
Apartmanlar daha tanıdık hale geldikçe, yapıların isimleri ayırt etmek ve birimlerin kiralanması için yardım ediyor . Eğer sokak adresi önemli değilse, binanın isimi bir anlam ifade edebilyor. Erken döneme ait binaların isimleri, Stuyvesant daireler gibi, genelde sadece sahiplerinin adlarından geliyordu, ama the Knickerbocker, the Spanish flats, the Rembrandt, the Dakota, the Albany gibi daha eklektik olanlara da rastlanıyor. Bu erken adlandırılan binaların bazıları yıkıldı, ama isimleri şimdiye kadar benzer bir çeşitlilik görülmeyen şekilde bu proje ile toplandı.
Tektonomastics veritabanındaki binaların inşa yılları
1984 yılında Thomas Norton ve Jerry Patterson Manhattan'daki isimlendirilmiş binaları için bir rehber yayınladı. (Haritalamaya başladıktan birkaç ay sonra keşfettik ve şimdiye kadar çapraz kontrol sonuçlarına karşı koyduk). "Şehrin kendisi gibi Manhattan'ın apartman isimleri, şaşırtıcı, tutarsız ve bazen de esrarengiz" diye yazmışlar. Onların hazırladıkları rehber yaklaşık iki bin binayı kapsıyor, bu yüzden biraz daha çok işimiz var. tektonomastics.org'da bu sıradışı kentsel hazine avında istediğiniz zaman bize katılın ya da bir sonraki hafta sonu Conflux Festivali kapsamında o gün için bir tektonomatologist olabilir ve East Village'deki her adlandırılan yapıyı araştırabilir ve konumlandırabilirsin. Monbijou'da buluşalım mı?