Kadir Has Üniversitesi'ndeki Europan 11 Sergisi

Mimari ve kentsel ölçekteki projelere yönelik yarışmalar düzenleyen Avrupalı federasyon Europan Europe, 11. buluşmasını yarışma alanlarına yönelik düzenlemiş oldukları forum kapsamında 3-4 Aralık tarihleri arasında İstanbul'da gerçekleştirdi. Ev sahipliğini Kadir Has Üniversitesi'nin yaptığı buluşmaya Avrupa'nın birçok ülkesinden profesyonel mimarlar ve şehir plancıları katıldı.

Ataköy Konut Alanına yapılan alan gezisi

Buluşma ilk olarak İstanbul'un 3 ayrı bölgesine yapılan alan gezileri ile başladı. Katılımcılar tercihleri doğrultusunda İstanbul'un iş alanı bölgesi, tersaneler ve santralistanbul, ilk planlı gelişen toplu konut alanı (Ataköy bölgesi) olmak üzere üç bölgede gözlem yaptılar. Alan gezileri bazı aksaklıklar nedeni ile tam anlamıyla, verimli bir şekilde gerçekleşemese de katılımcıların kafalarında İstanbul'a yönelik ilgilendikleri konularla ilgili bir fikir oluştuğunu umuyorum.

Soldan sağa: Ömer Kanıpak, Zuhal Ulusoy, Thomas Sieverts

Alan gezisinin ardından İKSV'de yenen güzel ve keyifli bir yemekten sonra Kadir Has Üniversitesi'nde toplanan EUROPAN ekibine açılış konuşmasını ilk olarak Arkitera Mimarlık Merkezi koordinatörlerinden Ömer Kanıpak, daha sonra ise Kadir Has Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dekanı Zuhal Ulusoy yaptı.

Açılış konuşmalarından sonra sözü Europan Europe Başkanı Thomas Sieverts aldı. Sieverts kentlerin gelişiminden ve geçirdikleri evrelerden bahsederek, tarım kentinden sanayi kentine dönüşen kentlerin gelecekte ne olacaklarının henüz bilinmediğini, kentlerin gelişimi ile nüfus artışının da kaçınılmaz olduğunu belirtti. Kentler üzerinden örneklerle açıklayan Sieverts, İstanbul'un nüfusunun oldukça fazla olduğundan ve bunun önemli bir sorun teşkil edebileceğinden bahsetti. Yarışmaların kentlerin yaratıcılığını ortaya çıkarmada, kentler arası yeni dengelerin oluşumunda ve mimari-kentsel ölçekteki bilgilerin küresel anlamda paylaşımında katkı sağladığını ifade etti.

Konuşmaların ardından tartışmalara geçilen programda ilk olarak "ölçekler" konusu ele alındı. Bu temada şu sorulara yanıt aranmak amaçlandı: Kentlerin küresel anlamdaki sürdürülebilirlik stratejileri ile yerel ölçekteki kentsel tasarım gelişimleri arasındaki ilişkiler nelerdir? Alanlar her iki ölçeğe de girdi sağlayacak şekilde nasıl dönüştürülmeli? Bu konulara yönelik Belçikalı mimar Kristiaan Borret'ın moderatörlüğünde İspanyol, Danimarkalı, Hollandalı, Fransız, Alman, Hırvat, İsveçli mimarlar ve şehir plancıları kendi ülkelerinde Europan yarışmasında konu olan alanları hakkında fikirlerini belirttiler. Katılımcılar projeleri açıklarken "kimlik" ve "bağlantı" kavramları üzerinde proje tasarımlarının nasıl yerel ölçekten küresel ölçeğe entegre olabileceğini vurguladılar.

Panelin 2. gününde ise yarışma alanlarına yönelik çalışma gruplarının "kimlik, bağlantı ve kullanım" ana başlıklarında eş zamanlı sunumları gerçekleşti.

Kimlik: Bir Sorudan Yeni Bir Karaktere



Moderatörlüğünü Danimarkalı mimar Jens Metz'in yaptığı "Kimlik: Bir Sorudan Yeni Bir Karaktere" başlıklı tartışmada Hollanda, Hırvatistan, Almanya, Danimarka ve İspanya'dan seçilen yarışma alanları hakkında temel sorunsala ve çözüm önerilerine yönelik fikir paylaşımları gerçekleşti. Tüm bu düşünceler kentlerin yerel kimliklerini kaybetmeden nasıl olabileceğine yönelikti. Çünkü kentler küresel ortamda daha fazla kimlik kazandığı zaman yerel kimliklerini kaybetme riskine sahipler. O nedenle Avrupa'nın çağdaş kentsel resmini ortaya koyarken ne tür araçlar ve yöntemlerin kullanılması gerektiği önem taşıyor. Yarışma alanlarına yönelik yapılan çalışmalar "görüntü, hafıza ve strateji" kavramları olmak üzere 3 ana başlık çerçevesinde ele alınmış.

Amsterdam, Hollanda



16 hektar büyüklüğündeki ofis alanı bölgesinin güçlü bir kentsel kimlik ile gerçekleşmesi planlanan dönüşüm projesi. Alanın büyük bir bölümünün mülkiyeti Amsterdam hükümetine ait fakat 2 tane daha farklı mülk sahibi var ve bu nedenle alan parçalanmış durumda. Alanda 300'e yakın ofis kullanılmadığı için boş. Alana yönelik daha öncede yarışma düzenlenmiş. Yarışmanın sonucunda alanın tamamen kamusal alana dönüştürülerek yeraltında da bir otopark alanı yaratmak fikri kabul edilmiş fakat mülk sahipleri arasında anlaşmazlıktan ötürü uygulanamamış.


Proje Alanı

Europan yarışmasına konu olması ile bu alanın karma kullanımlı (konut, ofis, ticari, yeşil alan) bir alan olarak gelişimi ve yerel kimliğin korunarak bir dönüşümü planlanıyor. Amsterdamlı mimarlar ve şehir plancıları bu çalışmayı gerçekleştirirken "Ofis alanında konut alanını nasıl cazip kılabiliriz?" sorusu ile hareket ettiklerini belirttiler.

Cordoba, İspanya



Ana otoyol üzerinde konumlanan 15 hektarlık yeşil alanın, mevcut yapılaşma bölgesi, maden sanayi alanı ve Cerro Muriano Bölgesi arasında bir köprü oluşturabilecek yeni konut alanı geliştirmeye yönelik bir proje.

Yeni bir kentsel hareketlilik, sosyal hayat ve ekoloji kazandırmayı amaçlayan proje ile bu bölgelerarası bağlantıların yayalar açısından da daha sağlıklı bir şekilde olması hedefleniyor.

Sestao, İspanya



Bilbao kentindeki 18,5 hektarlık bu alan Eduardo Arroyo'nın stadyumuna yakın bir yerde konumlanıyor. Sanayi alanının dönüşüm projesi olarak geliştirilen proje ile konut alanı ve iş alanları arasında kuvvetli ulaşım (raylı sistem ve yaya ulaşımı) bağlantısı kuruyor. Alanın kaybetmiş olduğu kimliğin bölgeler arası yeni bağlantılar ile tekrar kazandırılması planlanıyor.

Dubrovnik, Hırvatistan





Tarihi merkezde turistlere yönelik yeraltı otopark alanı yaratarak, alanı kamusal alana yönelik startejilerle geliştirerek UNESCO Kültür Mirası ünvanını koruyan bir kimlik ile gelişim planlanıyor.

Ibbenbüren, Almanya



Proje alanına yönelik geliştirilen proje kapsamında şunlar amaçlanıyor: Mimari açıdan kuvvetli yeni konut alanları yaratmak, tek benchmark yerel kimliği kuvvetlendirmek, spor ve rekreasyon alanları ile desteklemek, kent merkezi ve rekreasyon alanları arasında yaya ve bisiklet yolları düzenlemek.

Ibbenbüren kenti şehir planlama departmanı başkanı, "Ibbenbüren daha görünür olmalı!" sloganı ile yeşil alan girişleri ile kent merkezi arasındaki ilişkiyi hangi spesifik kararlar ile sağlayacaklarına cevap aradıklarını belirttiler.

Wittstock, Almanya



Proje de amaç, terkedilmiş sanayi yapılarını yeniden canlandırarak, alanı kuvvetlendirmek ve alanın doğu-batı aksı boyunca bağlantıları kuvvetlendirerek (her iki yönde bulunan istasyon alanı ve girişler arasında) kent merkezi ile entegre bir yapı oluşturmak.

Wittstock Belediye Başkanı Jörg Gehrmann projede yapılmak isteneni modernleştirme ve kentin dinamiklerini ortaya çıkarma olarak tanımladı.