Bütün dünyada olduğu gibi Türkiye'de de konut balonunda büyüme durdu. Konut satın alacakların olan biteni iyi değerlendirmesi gerekir. Şimdilik konut fiyatlarındaki balonun patlama tehlikesi yok gibi ama, tekrarda yarar var: Balonun şişmesi durdu. Normali de budur... Konut fiyatında tırmanışın ucu açık değildir. Metrekaresi normal olarak bin dolar olan konutlar kâğıt üzerinde 4 bin dolardan kapışıldı. İki yıl sonra tamamlandıklarında 8 bin dolara tırmanmasını beklemek fazla iyimser bir bekleyiş olur. (Bir uyarı: Bu yazıyı bir iktisatçı yazıyor. Bu ülkede her şey olabilir. Metrekaresi bin dolarlık konutlar metrekaresi 8 bin dolardan da alıcı bulabilir. Bu yazı bir uyarı yazıdır. İnsanlar en doğru kararı kendileri verir.)
Konut sektöründeki talep patlaması ve fiyat balonunun nedenlerini hatırlayalım:
Dünyada nakit bolluğu gayrimenkule ilgiyi artırdı. Her ülkede "balon" oluştu. Türkiye'de de faizden ve dövizden para kazanma dönemi bitince, insanlar gayrimenkule yöneldi. Durumu değerlendiren müteahhitler, alelacele projeler ve reklam kampanyalarıyla talebi kışkırttı. Bankalar ellerindeki fonları değerlendirmek için tüketici kredilerine yöneldi. Eski konutların fiyatlarındaki balon ve de yeni konut projeleriyle ilgili ilanların cazibesi halkın konut talebini uyardı. Fiyatların tırmanması, konut yatırımının kazanç kapısı görülmesine yolaçtı. Bankaların kendi aralarındaki rekabet sonucu konut kredisi kullanımı kolaylaştı. Kredi kullananlar ödeme güçlerini dikkate almadı. Konutları kısa sürede değerleri yükselince satarak krediyi ödemek hem de kazanç sağlamak ümidiyle konut işine girdi. Talep, genelde spekülasyondan yararlanma arayışına dayalı talep şeklinde gelişti. Konut talebi ve konut sektöründeki canlılık aynı çizgide devam edebilir mi? Talep ve canlılık artabilir mi?
Tasarruflarını konuta bağlayacak orta ve üst gelir grubunun konut talebi sınırlıdır. Bu kesimin talebi büyük ölçüde doyuma ulaştı. Konut kredisi kullanabilecek dar ve sabit gelirli kesimdeki nüfusun sayısı sınırlıdır. Konut kredisi kullanabileceklerin büyük bölümü krediyi kullandı. Türkiye'nin konut üretme potansiyeli sınırlıdır. İnşaat sektörü önümüzdeki 2-3 yıl içinde kâğıt üzerinde satışı yapılan konutları tamamlayacak. Bu konutlar tamamlandığında 2-3 yıl sonra çok sayıda konut kullanılabilir hale gelecek. Kiralık ve satılık konut sayısında hızlı bir artış görülecek. İnsanların kendi ihtiyaçları için konut almaları başka, yatırım amacıyla konut almaları başka. Ben bu yazıda yatırım amacıyla konut alacaklara kendi değerlendirmelerimi aktarmaya çalıştım.