485 bin binaya deprem vanası takılma zorunluluğu geldi. Türkiye’de sadece 4 firma tarafından pazarlanan bu vanalar sayesinde, 200 milyon dolarlık yeni bir pazar oluştu. İGDAŞ, yeni abonelerine "vana olmadan gaz açmam" deyince, bu dört firma üç ay gibi kısa sürede 12 milyon dolarlık satış gerçekleştirdi.
Binaların Yangından Korunması Hakkındaki yönetmeliği, dört yıl aradan sonra uygulamaya koydu. Bu da, İstanbul’daki 485 bin binaya deprem vanası takılma zorunluluğu getirdi. Türkiye’de sadece 4 firma tarafından, 400 dolar (536 YTL) karşılığında satılan bu vanalar sayesinde, 200 milyon dolarlık yeni bir pazar oluştu. İGDAŞ, vanayı taktırmayan yeni abonelere gaz vermeyince, üç ayda 2 bin 966 bina kışı soğukta geçirmemek için deprem vanası takmak zorunda kaldı. Böylece, dört firmanın üç aylık satışı 12 milyon doları buldu. Yönetmeliğin 2002 yılından sonra yapı ruhsatı alan ya da ruhsatı olmayan tüm binaları kapsaması, İstanbul’da ki 484 bin 908 binanın uygulamadan etkilenmesine yol açıyor. Bu binalar doğalgaz kullanıyor olsalar dahi, 400 dolar karşılığında deprem vanasını taktırmak zorunda kalacak. Uygulamadan sadece, yönetmeliğin yayınlandığı tarihten önce yapı ruhsatı alan binalar etkilenmeyecek.
Uygulama Vanayla Başladı: 26.07.2002 tarihli Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik’in 113’ncü Maddesi’nde, "deprem sırasında binanın gaz akışını ve panelin elektriğini kesen tertibat olmalıdır" hükmü yer alıyor. Ancak, yönetmelikle kullanımı zorunlu olmasına rağmen, bu vanaların Türkiye’de üretim ve satışının yapılmaması, uygulamanın dört yıl gecikmesine neden oldu. İGDAŞ, yönetmelikte yer alan özellikteki vanaların satışına başlanmasıyla birlikte, uygulamayı hayata geçirdi. Japonya, ABD ve Kanada gibi deprem ülkelerinde de kullanılan bu vanalar, sismik hareketleri algılayarak, binaya gaz akışını durduruyor. Bunun sonucunda, gaz kaçaklarının neden olabileceği yangın ve patlama riskini de azaltıyor. Şiddeti 5.2’nin üzerinde olan depremleri algılayabilen bu cihazın gazı kesmesi için sadece bina girişlerine takılması yeterli oluyor. Arkadaşımız Damla Gökçen, deprem vanası uygulamasıyla ilgili olarak İGDAŞ yetkilileriyle görüştü. Yetkililer, "Yönetmelik, bu konuda önlem alınmasını zorunlu hale getirdiği için böyle bir uygulamayı hayata geçirdik. Deprem anında doğal gaz hatlarında yaşanabilecek kopmalardan dolayı gaz sızıntısı oluşabilir, yangın ve patlamaların yaşanmasını engellemek için bu cihazın bina girişlerine takılması gerekiyor" dediler.
4 Firma Var: Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik’e göre Türkiye’de deprem vanası pazarlayan firmaların TSE onaylı olması gerekiyor. Şu anda İstanbul’da deprem vanası pazarlayan 4 firma bulunuyor. Promet, Elektrotek, Sismik ve SM Sismikten oluşan TSE’den onaylı bu firmaların sattıkları vanaların montajını İGDAŞ’ın yetkilendirdiği sertifikalı tesisatçıların yapması gerekiyor. Bu tesisatçıların sayısı da 1181’i buluyor. İGDAŞ, montaj tamamlandıktan sonra, sistemin çalışıp çalışmadığını onaylıyor. Yasaya göre yapı ruhsat tarihi 2002 den sonra olan binalar için bu cihazı taktırmak zorunlu. Ancak, yönetmeliğin geçmişe yönelik uygulanamaması yüzünden, deprem vanasına asıl ihtiyacı olan eski yapılar alınan bu karardan etkilenmiyor. Sadece, yeni yapılar ile yapı ruhsatı bulunmayan kaçak binalarda cihazın bulunması gerekiyor.