''Bir sosyolog olarak haykırıyorum. Dikkat... Sosyal bir tsunami geliyor. Önceki gün, 'Derbent Güzelleştirme Derneği' nden atılan o taşlar, hepimizin evlerinin camlarını indiriyor...'' Bu sözler Hürriyet gazetesinin Genel Yayın Yönetmeni Ertuğrul Özkök 'e ait...

Geçen ay, İstanbul'un Sarıyer ilçesindeki ''Derbent'' semtinde gecekondular yıkılırken çıkan çatışmalarda, bazı gençler de ''komşu'' ları olan lüks konut sitelerini ''taş'' lamışlardı... ''O sahneyi gördünüz mü'' sorusuyla kaleme sarılan Özkök, ''Kanunsuz binaların yıkılmasına direnen gençler, kanuni yoldan yapılmış binaları taşlıyor...'' diyerek ülkeyi yönetenlere şöyle seslenmişti: ''Bu taşlar hepimizi ürkütmeli...'' (Hürriyet-25 Mart 2006)

Özkök'ü okuyanlar, geçmiş yıllardan ünlü bir ''yıkım fotoğrafı'' nı da anımsamıştır... Gecekondusunun damında çocuğunu kucağına alıp ''Yaklaşmayın öldürürüm'' diyen eli bıçaklı babayı... Derken, sosyologların ''çaresizliğin psikolojik travması'' saydığı benzer görüntüler giderek çoğaldı; ''gecekondulu ve imar aflı'' kentleşmemizin ''belgeseli'' ne dönüşüverdi.

Ancak, şimdiki durum gerçekten farklı. Sosyolog Özkök'ü ürküten sahne ''yeni'' bir sürecin ürünü... Büyük kentlerin ''varoş'' larında artık sadece gecekondular değil, ''lüks villa ve konut siteleri'' de var... O kadar ki ''gecekondu mahalleleri'' ile ''mutena semtler'' ayrımı da ortadan kalkıyor. Evleri ''yasadışı'' olan yoksullarla, aynı yerdeki konutları, ofis binaları ''yasalara uydurularak'' gerçekleştirilmiş varsıllar, artık kentin ''farklı'' semtlerinde değiller; ''aynı'' bölgelerinde ve ''birlikte'' ler...

Üstelik bu varsıllar arasında, ''imar afları'' anlayışının yıllanmış siyasetçileri de var... Şimdi ise kendilerini, o her seçimden önce ''af sözleri'' vererek ziyaret ettikleri imar suçlusu ''seçmen'' lerine karşı site girişindeki ''özel güvenlik'' önlemleriyle koruyorlar!

''Yıkılmayan'' komşular
İşte böylesine bir ''komşu'' luk ortamındaki ''kanuni yoldan yapılmış binalar'' ın taşlanmasında, acaba hangi ''kızgınlıklar'' ın payı var? Sorunun yanıtı için sadece ''yoksulların tepkisi'' demek yetersiz kalıyor. O ''yıkılan'' gecekonduların neden ''kaçak'' yapıldığını; yıkılmayan lüks ve ''izinli'' konutların ise nasıl oluyor da ''aynı yerde'' gerçekleştiğini de sorgulamak gerekiyor...

Özellikle de ''yıkılmayan'' kaçak iş merkezlerinin, hiper marketlerin, diğerlerinin... ''Yıkım kararı'' alınan ka çak ve salaş yapılar, aslında ''SİT alanı'' nda olduklarından izin verilmediği için ''izinsiz'' inşa edildiler. Bu nedenle de İstanbul'un kuşaktan kuşağa gerekli ''doğal alanları'' nı yok ederek ''kente karşı suç'' lu oldular... Peki, ya ''komşu'' siteler, konaklar, villalar?.. Onlar da aynı SİT'lerde değiller mi? Nasıl oldu da ''kanuni'' olabildiler?

Gecekonduların ''yeşil alan'' göründüğü, yeşil alanların ise ''imar arsaları'' na dönüştürüldüğü imar planlarını kimler yaptı ve onayladı? Sarıyer'de, Boğaz kıyısındaki Belediye Binası bile kaçakken, gecekondu gencinin attığı taş sadece ''zenginliğe'' midir; yoksa aynı zamanda ''adaletsiz'' liğe mi? Hem de Derbent'in hemen karşısında ve yasalara göre ''gecekondu'' konumundaki Koç Üniversitesi bile ormanın içinden olanı biteni gülerek izlerken!..

''Kayırma''cılığın suskunluğu
Sayısız örnek verilebilecek bu anımsatmalarla, ''o halde gecekondular da yıkılmasın'' demek istemediğimizi de belirtelim ki taş atanlardan yana olduğumuz sanılmasın... Kaçak yapılara, ''türü'' ne ve ''sahipleri'' ne bakılmaksızın asla göz yumulmayacağı bir imar düzeni, uygarlığımızın, demokrasimizin, yaşam kaynaklarımızın ve geleceğimizin de ''kurtuluşu'' olacaktır...

İşte bunun tam tersi bir ''ayrıcalığı'' imarda egemen kılan; her yönüyle ''kayırmacı'' bir politikanın yıllardır sürmesini sağlayan anlayışlar da sorgulanmadan; Derbent'te atılan taşların ''sosyolojik'' tahlillerini yapmak bir işe yarayabilir mi?.. Nitekim Özkök'ün ''haykırış'' ına, haftalar geçmesine rağmen yetkililerden ses çıkmamasındaki neden, işte bu ''kayırmacılığın suskunluğu'' olsa gerek...