Minyatür sanatına bir ömür veren Müşfika Sezen Kocabay, son kişisel sergisini geçtiğimiz günlerde açtı.

Kocabay, ilerlemiş yaşına rağmen hâlâ ilk günkü heyecanıyla nakşediyor doğayı eserlerine. Bu yüzden sergisine ‘Daima’ ismini vermiş. Galeri G-art’ta sergilenen minyatürlerde, Kocabay’ın ilk dönemlerde yaptığı çalışmalardan günümüze kadar eserlerini görmek mümkün.

“Bizim hocamız tabiattır. Kendi hemcinslerimizle konuşmayı, tanışmayı esas tuttuğumuz kadar tabiata da yönelmeliyiz. Ben tabiatı tanıdım ve tabiattan sükûn ve tahammül dersi aldım.” sözleri Müşfika Sezen Kocabay’ı ve sanatını anlamak için bir girizgâh niteliğinde. Sanatçı, hayatının dönüm noktası olarak Ord. Prof. Dr. Süheyl Ünver’le tanışmasını görüyor. Aile dostu Kadriye Hanımefendi vesilesi ile 15 yaşında iken tanışır Süheyl Hoca ile. Tıp tarihi ve ontoloji anabilim dallarının kurucusu olan Ünver, aynı zamanda tezhip ve minyatür sanatımızı yeniden canlandıran kişi. Kocabay, 1947’den 1963’e kadar Ünver Hoca’nın öğrencisi olur. 16 Mart 1963’te İstanbul Şehir Galerisi’nde ‘Çiçek ve Buket’ minyatürlerini, 21 Nisan 1963’te Emirgan’da ‘Laleler’ini sergiler. Evlilikten sonra sanat çalışmalarına bir süre ara veren sanatçı, 1989-2000 yıllarında Cerrahpaşa’da Süheyl Ünver Nakışhanesi’nde Gülbün Mesara ve Ülker Erke başkanlığındaki seminerlere katılır. 1992 yılında icazet alan Kocabay 11 kentte 40 sergiye katılmış. Hâlâ sabah ezanlarına kadar minyatür yapıyor. “Tabiatı konuşturuyorum.” diyen Müşfika Kocabay, resimlerini geleneksel minyatür teknik ve kurallarına sadık kalarak, fakat yeni bir anlayışla yorumluyor.

Minyatürlerin eskiden yüksek tabakaya hediye edilen kitapların içinde yer aldığını belirten Müşfika Sezen Kocabay, şimdilerde ise çinilerden ev dekorlarına kadar geniş bir yelpazede yapıldığını belirtiyor. Bu sanatın en önemli tarafının ise, eserlerin belgesel niteliği taşıması olduğunu vurguluyor. “Eserlerde zaman ve mekan olmaksızın anlatım yapabiliyorsunuz. Bir fotoğraf ya da belgesel gibi yüklü bir anlatım taşıyor minyatür.” diyor Kocabay. Sergiyi gezerken sanatçının dediği gibi adeta belgesel izliyorsunuz. Aynı minyatürün içinde birçok olayı gözleyebiliyor, yorumlayabiliyor ve algılayabiliyorsunuz. Birbirinden uzak eserlerin bir minyatürde toplanarak verilmesi de eserin verdiği mesajı güçlendiriyor.

Sanatçı minyatür sanatı ile uğraşan gençlerden de oldukça umutlu. Onlarla beraber çalışmaktan zevk aldığını söylüyor. Önceleri gençlerin bu sanata bu kadar merakı olmadığını anlatan Kocabay, “Nakkaşhanemiz Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nin içinde. Gençler önceleri sadece başlarını uzatıp bakıyorlardı. Şimdilerde ise içeri giriyor. Gezip dolaşıyor ve ben de yapmak istiyorum, diyorlar. Onlarla birlikte çalışmak bana zevk veriyor.” diyor. Her gence de mesleklerinin dışında yeteneklerinin olduğu bir sanat dalıyla mutlaka uğraşmalarını tavsiye ediyor.

‘Aynı yerden iki kere gitmeyin’
“Bana Allah’ın en büyük lütfu” dediği, Süheyl Ünver Hoca’yı anlatırken geçmiş günleri adeta yeniden yaşıyor Kocabay. Onun gösterdiği her yolun, hayatına yön verdiğini söylüyor. Bununla ilgili bir örnek de veriyor: “Süheyl Hoca bir İstanbul âşığıydı. Bizim İstanbul’u tanımamız için sürekli olarak ‘Eğer bir yere gidiyorsanız, gittiğiniz yerden geri dönmeyin. Başka yollardan dönün ve onun gizemini keşfedin.’ derdi. Oysaki ben bunu hocayı tanımadan önce de bilmeyerek yapıyormuşum.”

Tabiata yönelişi ise okul yolunda başlamış Kocabay’ın. Eski İstanbul evlerinin arasındaki bahçelerin arasından geçerken tanışmış tabiatın gizemiyle. Bu tanışma faslını ise “Eski İstanbul evleri bir ya da en fazla üç katlı evlerdi. Evden okula yayan giderdim. Yolumun üzerinde bahçeler ve büyük arsalar vardı. Bunlar tabii parklar gibiydi. Rengarenk çiçekler açardı. Kıyamayarak bir tane koparırdım. Eve gelince çiçekleri elime alır inceler, kıvrımlarını keşfeder sonra da resimlerini yapardım. Sonraları bu bende bir tutku haline geldi.” şeklinde anlatıyor. Sanatçının eserleri 4 Temmuz’a kadar Galeri G-art’ta görülebilir.