Dün başlayan UIA 2005 Istanbul Kongresinin ilk günü oldukça tempolu geçti. Lütfi Kırdar Kongre Merkezi’nde giriş katı adeta bir havaalanı ya da terminal gibiydi. Çoğunluğunun yabancı olduğu binlerce katılımcı, bir oturumdan diğerine koşuştururken, bu katı geçiş katı olarak kullanıyorlardı.

Cengiz Bektaş ve Denise Scott Brown’ın ayrı salonlarda yaptıkları açılış konuşmasıyla başlayan kongrede Bektaş, kentlerin bugünkü sorunlarından tarihi Anadolu kentlerinde gizli olan bilgelikten ve bugünün kent silüetinin mimarlığın başlıca sorunlarından biri olduğundan bahsetti.

Ara oturumlarda mimarlık, şehircilik, yerel yönetimler, doğal afetler, mimarlık eğitimi, sosyoloji gibi çok çeşitli konularda bildiriler sunuldu, forum toplantıları yapıldı. Bilgisayarlı tasarım örneklerinden, kadın ve mimarlık, mimarlığın İsrail-Filistin çatışmasındaki rolünü sorgulayan provakatif bildirilere uzanan bir çok farklı konu pazar yerine taşındı.

Öğleden sonra oturumlarını başlatan Micheal Sorkin ise tam anlamıyla bir manifesto sundu. Elindeki Coca-Cola ile sunumuna başlayan Sorkin, Amerika ve Amerika’nın tüm dünyayı etkileyen tüketim kültürünü eleştirdi. Konuşmasının her dakikasında dinleyicilerinin ilgisini ayakta tutmayı başaran Sorkin, çoğulculuğun tüketim kapsamında desteklenmesinin değil, gerçek anlamda desteklenmesi gerektiğini söyledi. Mimarlığın ise bu konuya tepkisinin ise kamuflajdan ibaret olmadığını vurguladı. UIA 2005 kongresini mimarlığın Live 8’i olarak adlandıran Sorkin fütürizm ve ütopya’nın bir çok örnekte pesimist tablolar çizdiğini, insanların hayal kurmasına izin vermediğini belirtti. Daha sonra kendisinin Eutopia diye adlandırdığı ideal şehri çeşitli prensiplerle tanımlayan Sorkin, bu ideal şehrin geçmişin bahçe şehirlerine çok benzediğini de ekledi. Bahçe şehirlerin başarılı olamamasını da bu şehirlerin endüstriye mesafeli durmasına bağladı. dünkü oturumların en başarılı sunumlarından biri Micheal Sorkin’in sunumuydu.

Micheal Sorkin’den sonra ise Avustralyalı başarılı mimar Glenn Murcutt bir konferans verdi. Diğer ana konuşmacılar gibi, sürdürülebilirlik, yerel kültürlerin sahip olduğu bilgelikler ve çevresel kaygılarla sunumuna başlayan Murcutt, Avustralya’nın iklimsel, coğrafi ve fiziki koşullarıyla ilgili kısa bilgiler verdi. Bu ön bilgilendirme mimarın sonradan anlattığı kendi projelerinin nerede durduğunu anlamak açısından çok önemliydi. Transparanlık, doğaya açılma ve iklimsel parametreler Murcutt’ın kendi projelerinde öne çıkardığı noktalardı.

Günün en kalabalık sunumu ise yaklaşık 3500 kişinin izlediği Zaha Hadid’in sunumuydu. Islıklar, flaşlar ve alkışlar arasında gecikmeli olarak sunumuna başlayan Hadid, İstanbul’a duyduğu kişisel hayranlıkla söze başladı ve sonrasında hem kendi projelerini hem de Viyana’daki master sınıfıyla yaptığı akademik çalışmaları sundu. Büyük bir izdihamın olduğu salonda, star mimarlık olgusuna karşı çıkan, farklı alanlarda alternatif sunumlar yapan insanların bile Hadid’in fotoğrafını çekmek için yarışması akıllarda bu eleştirel sunumlar, bu tartışılanlar starların parıltısı altında yok oluyor düşüncesini uyandırdı.

UIA’nın bugünkü ikinci günü gene bir star mimar olan ve star mimarlık kavramının artık yokolması gerektiğini, imzaladığı fotoğrafların son fotoğraflar olması gerektiğini söyleyen ve Galatasaray forması ile sunum yapan Peter Eisenman ile başladı.