Galataport projesiyle gündeme oturan mimar Murat Tabanlıoğlu, Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç’un, ‘Yıkılııp, yenisi yapılacak’ dediği AKM’nin yıkılmasına karşı çıktı. Tabanlıoğlu, mimarlığını babasının yaptığı AKM’nin yıkılmadan, 20 milyon dolara yenilenebileceğini savundu. Tabanlıoğlu, AKM’nin yıkılmaması için hemen devreye girdiklerini söyledi.

İstanbul'un ana meydanı Taksim’de yükselen Atatürk Kültür Merkezi’nin (AKM) yıkılması tartışmalarına mali fatura da eklendi. Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç’un AKM’nin yıkılmasına ilişkin sözlerine AKM’nin mimarı Hayati Tabanlıoğlu’nun yine kendisi gibi mimar olan oğlu Murat Tabanlıoğlu, ‘AKM yıkılmamalı, çağın gereklerine uygun yenilenmeli. AKM’yi yıksalar ne olacak?’ dedi. Tabanlıoğlu, 50 bin metrekarelik alan üzerine kurulan AKM’nin yıkılıp yeniden yapılmasının en az 75-80 milyon dolara mal olacağını, mevcut binanın yıkılmadan yenilenmesinin ise 20 milyon dolarlık harcamayla gerçekleşebileceğini söyledi.

Yıkılması doğru değil:
Bakan Atilla Koç’un ‘AKM yıkılacak’ açıklamalarını ardından devreye girdiklerini söyleyen Murat Tabanlıoğlu, şöyle devam etti: ‘Bakan Koç’a ‘Bu binanın yıkılması doğru değil. Bu tür binalar Türkiye’de çok zor yapılıyor. Binayı bugünün şartlarına göre yenileyelim. Binanın Deprem Yangın Yönetmeliği’ne göre sağlamlaştırılması ve akustik gibi fonksiyonlarının tümden gözden geçirilmesi gerekiyor. Binayı yenilerken bunu sadece teknik anlamda değil, işletme modelinde de yapalım’ dedik.’

İşletme modeli değişmeli:
AKM’yi yeniledikten sonra burayı insanların ilgi göstereceği bir çekim merkezi haline dönüştürmek için binaya farklı bir işletme modeli önerdiklerini belirten Tabanlıoğlu, bu modeli şöyle özetledi: ‘Binanın yenilenmesi fazla bir masraf değil. Ama buraya yeni fonksiyonlar eklemek lazım. Biz İstanbul Modern’de bunu yaptık. Bunun dışında binanın önündeki meydan yeniden düzenlenmeli. Orası bir buluşma noktası, açık hava sergileri yapılabilir. Ayrıca bilet satışı fuayenin içinde yapılabilir. Fuayede insanların oturabilecekleri, oturup kahve içebilecekleri mekanlar yaratılabilir. Devlet binanın restorasyonuyla ilgili olanları yapar. Lokanta, kafe gibi fonksiyonel bölümler ise kiralanır ve bunlar kiracılara yaptırılır. Böylece maliyet 20 milyon dolarlarda tutulabilir.’

Dekor depoları kalksın:
AKM’nin altında 50 yıllık dekor depoları olduğunu hatırlatan Murat Tabanlıoğlu, bunların şehrin 100 kilometre dışına taşınması gerektiğini söyledi. Tabanlıoğlu, ‘AKM’nin otoparkının altındaki alan dekor deposudur. Taksim’in orta yerinde kullanılmayan depolar var. Bunları kaldırıp yerine çok maksatlı salonlar, prova salonları yapılmalı’ dedi.

Yeni binaların da mantığı aynı:
‘AKM’yi yıkıp ne yapacaklar, yenisini yapmaları en az 80 milyon doları bulur’ diyen Murat Tabanlıoğlu, opera binalarında oturma sistemi ve içeriğinin standart olduğunu, binaların sadece dış görünümünün değiştiğini söyledi. Tabanlıoğlu Mimarlık olarak Kazakistan’da yeni bir opera binası inşa ettiklerini belirten Tabanlıoğlu, şöyle konuştu: ‘Astana’daki opera binasında İngiliz bir danışmanımız var. Biz Finlandiya Oslo’da da bir opera binası yarışmasına katıldık. Bu binalarda sistem aynıdır. Binayı yıksanız da oturulan salon aynı olacak. Koltukların rengi tipi değişecek belki. Ama mekanizma aynı olmak zorunda. AKM yapılırken babam Hayati Tabanlıoğlu o dönemde Alman ve Fransız danışmanlarla çalışmış. Avrupa’daki en iyi malzemeler kullanılmış. Bugün AKM yeniden yapılsa Uzakdoğu’dan ucuz ve kopya mallarla teknik donanımı yapılacak. Oysa binadaki mevcut donanımın sadece elden geçirilmesi gerekiyor.’

Hem ilk projede, hem yangın sonrasında baba Tabanlıoğlu var
1930’ların başında İstanbul’da batı tarzı sanat etkinlikleri için mekana ihtiyaç duyuldu. Taksim Meydanı’nda Büyük Opera Binası, Taksim Parkı’nda da açık hava tiyatrosu inşasına karar verildi. Büyük Opera Binası’nın yapımı için uluslararası bir yarışma açıldı. Ancak İkinci Dünya Savaşı döneminde yarışmayı kazanan proje uygulanamadı. 1946’da daha küçük tutulmuş bir proje hazırlanarak temel atıldı. Ancak belediyenin mali olanakları bu projeyi yürütecek güçte değildi. 1954’te yapının sonuçlandırılması için İTÜ’de konuk öğretim üyesi olarak çalışan Prof. Gerhard Graubner’den de rapor istendi. Bu rapor sonunda inşaatın devamına karar verildi. İnşaatı yürütmek üzere oluşturulan proje bürosunun başına da mimar Hayati Tabanlıoğlu getirildi. Tabanlıoğlu, projeyi geliştirerek çok yönlü kültür merkezine dönüştürdü. 1969’da bitirilerek hizmete açılan bina 1970’de bir yangında ağır hasar gördü. Yangından sonra yeniden inşa edilen bina 1978’de bu kez Atatürk Kültür Merkezi (AKM) adıyla açıldı. Atatürk Kültür Merkezi (AKM), kendi alanında Türkiye’nin en büyük binası olarak hizmet veriyor. AKM, 1300 kişilik ve 500 kişilik iki konser salonu, 250 kişilik sinema salonu, 200 kişilik oda tiyatrosu, sergi salonları ve geniş hizmet mekanlarından oluşuyor. AKM’nin içinde İstanbul Devlet Operası ve Balesi, İstanbul Devlet Tiyatrosu, İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası ve İstanbul Devlet Klasik Türk Müziği Korosu müdürlükleri bulunuyor. AKM, Uluslararası İstanbul Festivali, İstanbul Film Festivali, İstanbul Tiyatro Festivali ile Kültür Bakanlığı’nın izin verdiği toplantılar için de kullanılıyor.