Arkitera.com - Haberler

Madde 1- Türk Standardları Enstitüsü tarafından hazırlanan TS 500 "Betonarme Yapıların Tasarım ve Yapım Kuralları" standardına ilişkin tadil metni Resmi Gazete'de yayımı tarihinden itibaren (3) ay sonra mecburi olarak uygulanacaktır.

Madde 2- Bu Standarda ilişkin tadil metninin mecburi olarak yürürlüğe gireceği tarihten önce ihalesi için ilan edilmiş kamu yapılarında ve inşaat ruhsatı alınmış özel yapılarda bu standard hükümleri aranmaz.

Madde 3- Bu Standarda ilişkin tadil metnine ait hükümler, 132 sayılı Türk Standardları Enstitüsü Kuruluş Kanunu ile 180 sayılı Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'ye göre Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nca yürütülür.

TS 500/Şubat 2000 "Betonarme Yapıların Tasarım ve Yapım Kuralları" Standardı Tadil Teklifi Standardı Teknik Kurulumuzun 06 Şubat 2001 Tarihli Toplantısında Aşağıdaki şekilde Tadil edilmiştir.

Beton donatısı olarak kullanılacak çelikler TS 708'e uygun olmalıdır. Çeşitli donatı sınıflarının TS 708'de verilen mekanik özelliklerinden bazıları, Çizelge 3.1 de gösterilmiştir.

Soğukta işlem görmüş donatı çeliklerine kaynak yapılamaz. Kaynak yapılacak doğal sertlikteki donatı çeliklerinde ise, TS 708'de tanımlanan karbon eşdeğeri, 0,40 değerini geçmemelidir.

Mekanik Özellikler	Donatı Çubukları				Hasır Donatı
	Doğal Sertlikte			Soğukta İşlem Görmüş
	S220a	S220a	S500a	S420b	S500bs	S500bk
Minimum akma dayanımı fyk (MPa)	220	420	500	420	500	500
Minimum kopma dayanımı fsu (MPa)	340	500	550	550	550	550
() <= 32 Minimum kopma uzaması ()su (%)	18	12	12	10	8	5
32 < () <= 50 Minimum kopma uzaması ()su (%)	18	10	10	10	8	5

Çeşitli donatı sınıflarının TS 708'de verilen mekanik özelliklerinden bazıları, Çizelge 3.1 de gösterilmiştir.

Doğal sertlikteki donatı çeliklerinde, TS 708'de tanımlanan karbon eşdeğeri, 0,50 değerini geçmemelidir.

Ayrıca karbon yüzdesi de TS 708 Çizelge 2'de verilen değerlerden büyük olmamalıdır.

Mekanik Özellikler	Donatı Çubukları				Hasır Donatı
	Doğal Sertlikte			Soğukta İşlem Görmüş
	S220a	S420a	S500a	S420b	S500bs	S500bk
Minimum akma dayanımı fyk (MPa)	220	420	500	420	500	500
Minimum kopma dayanımı fsu (MPa)	340	500	550	550	550	550
() <= 32 Minimum kopma uzaması ()su (%)	18	12	12	10	8	5
32 < () <= 50 Minimum kopma uzaması ()su (%)	18	10	10	10	8	5

Şantiyede betonun basınç dayanımı, TS 3351'de tanımlanan biçimde bakımı yapılmış numuneler üzerinde yapılan nitelik deneyleri ile belirlenir.

Gerektiğinde kontrol (denetim) mühendisi, şantiye koşullarında saklanmış örnekler üzerinde yapılacak sertleşme deneyleri de isteyebilir. Madde 3.3.1 de belirtildiği gibi, bu deneyler 150 mm x 300 mm standard silindirler üzerinde yapılır. Zorunlu durumlarda, küp numuneler de kullanılabilir. Değerlendirmede herbiri 3 silindirden (veya küpten) oluşan gruplar esas alınır.

Nitelik denetimi amacıyla, her üretim biriminden en az bir grup (3 numune) deney elemanı alınması zorunludur. Üretim birimi, aynı hesap dayanımı istenen ve aynı gereçler aynı oranda kullanılan betondan oluşur. Ayrıca, bir birim, aynı günde dökülmüş ve 100 m3 ü veya 450 m2 alanı aşamaz. Bir işte, en az 3 grup (9 numune) alınması gereklidir. Grubu oluşturan numuneler, standard koşullarda saklandıktan sonra bunlara basınç deneyi uygulanır. Numunelerin her biri ayrı betoniyer dökümünden veya transmikserden alınır. Aynı betoniyer dökümünden birden fazla numune alınırsa, bunlar tek numune sayılır ve değerlendirmede ortalamaları dikkate alınır. Deney numunelerinin alınması, bakımı ve hazırlanmasında TS 2940, TS 3068 ve TS 3351'e; deneylerin yapılmasında TS 3114'e uyulacaktır.

Hazır beton kullanıldığında, üretim yerinde alınan numunelere ek olarak, şantiyede de yukarıda tanımlanan biçimde ve sayıda numuneler alınmalıdır.

Değerlendirmede şantiyede alınan numuneler temel alınmalıdır. Alınan üçer silindirik gruplar, alınış sırasına göre, G1, G2, G3, ..... Gn biçiminde adlandırılmalı ve her grubun basınç dayanımı ortalaması belirlenmelidir.

Birbiri ardından gelen üçer grupluk partilerin herbiri, P1(G1, G2, G3), P2(G2, G3, G4), P3(G3, G4, G5), ..Pn-2, aşağıda belirtilen iki koşulu birden sağlamalıdır, beton kabul edilmeyecektir.

b) Her partide en küçük grup ortalaması, fcmin >= fck - 3,0 MPa Nitelik deneylerinden elde edilen sonuçlar yukarıda belirtilen koşulları sağlamıyorsa, yapının veya söz konusu yapı elemanlarının taşıma güçleri, yukarıdaki koşullardan elde edilmiş olan düşük beton dayanımına göre yeniden değerlendirilir. Önemli dayanım azalması belirlenirse, önlem alınması gerekir.

Sertleşme deneyi gereken durumlarda, alınacak numuneler şantiye koşullarında saklanacak ve amaca uygun zamanda denenecektir. En az 3 numuneden oluşması gereken sertleşme deneyinin amacı, beton bakımının ve beton saklama yönteminin yeterli olup olmadığının denetlenmesi ve kalıp alma süresinin belirlenmesidir.

Denetim mühendisi, gerekli gördüğü durumlarda yerindeki betonun dayanımının belirlenmesini isteyebilir. Bu denetim, yapıya zarar vermeyecek yerlerden alınacak karot örnekleriyle ve tahribatsız deneme yöntemleriyle (yüzey sertliği, ses hızı vb) gerçekleştirilebilir. Tahribatsız yöntemlerle denetlemede, o betona özgü korelasyonun belirlenmesi zorunludur.

Şantiyede betonun basınç dayanımı, TS 3351'de tanımlanan biçimde bakımı yapılmış numuneler üzerinde yapılan nitelik deneyleri ile belirlenir.

Hazır beton kullanıldığında, üretim yerinde alınan numunelere ek olarak, şantiyede de yukarıda tanımlanan biçimde ve sayıda numuneler alınmalıdır. Değerlendirmede şantiyede alınan numuneler temel alınmalıdır. Alınan üçer silindirlik gruplar, alınış sırasına göre, G1, G2, G3, ..... Gn biçiminde adlandırılmalı ve her grubun basınç dayanımı ortalaması belirlenmelidir.

Biribiri ardından gelen üçer grupluk partilerin herbiri, P1(G1, G2, G3), P2(G2, G3, G4), P3(G3, G4, G5), . ..Pn-2, aşağıda belirtilen iki koşulu birden sağlamalıdır, beton kabul edilmeyecektir.

Nitelik deneylerinden elde edilen sonuçlar yukarıda belirtilen koşulları sağlamıyorsa, yapının veya söz konusu yapı elemanlarının taşıma güçleri, yukarıdaki koşullardan elde edilmiş olan düşük beton dayanımına göre yeniden değerlendirilir. Önemli dayanım azalması belirlenirse, önlem alınması gerekir.