Mimar Sinan Üniversitesi Endüstri Ürünleri Tasarım Bölümü son sınıf öğrencisi Atıl Kızılbayır (26) bu yıl üçüncüsü düzenlenen Endüstriyel Tasarım Yarışması’nda geliştirdiği iki ürünle iki birincilik aldı. Ürünlerden biri evde kefir yapma aparatı, diğeri ise kırıntıların etrafa dökülmesini önleyen kızaklı ekmek kızartma makinesiydi. Bu tost makinesi, yarışmanın jürisinde bulunan Arzum Genel Müdürü Murat Kolbaşı’nın da çok ilgisini çekti. Kızılbayır’la bir anlaşma yapan Arzum patent başvurusunda bulunduktan sonra üretim için kolları sıvadı.

İstanbul Maden ve Metal İhracatçı Birlikleri (İMMİB) ve Endüstriyel Tasarımcılar Meslek Kuruluşu (ETMK) tarafından bu yıl üçüncüsü düzenlenen Endüstriyel Tasarım Yarışması’nda metal mutfak eşyaları, plastik ev ve mutfak eşyaları ve elektrik-elektronik küçük ev eşyaları kategorilerinde 170 preje yarıştı. Yarışmaya hem tasarım öğrencileri hem profesyoneller katıldı. Öğrenci kategorisinde yarışan Mimar Sinan Üniversitesi Endüstri Ürünleri Tasarım bölümü son sınıf öğrencisi Atıl Kızılbayır (26) hem plastik ev ve mutfak eşyaları dalında yaptığı kefir yapma aletiyle hem de elektrik-elektronik küçük ev eşyaları kategorisinde kızaklı tost makinesi ile birinci oldu. Bu birincilikler ona 8 milyar lira ödül getirdi ama iş bununla kalmadı, projesini hayata geçirme şansını da yakaladı.

Atıl’ın ailesinde psikolog olan ablası Aşan Kızılbayır hariç herkes tasarımla meşgul. Babası deri sektöründe model tasarımcısı annesi çanta ve takı tasarlıyor. Tasarım Kızılbayır’ın aklından hiç çıkmıyor, "Kafanızı buna yormaya başladığınızda herşeye farklı bakıyorsunuz" diyor. "Bu süpürge niye böyle? Şurası şöyle olsa daha iyi olur muydu? Hep böyle şeyler geçiyor aklınızdan. O zaman da sürekli tasarım fikirleriyle dolaşmaya başlıyorsunuz."

Kızaklı ekmek kızartma makinesi fikri de şöyle ortaya çıkmış:

"Bize okulda tüm proje derslerinde ilk söylenen ’sorunu bul ve sorunu çöz’dür. Ben de evde tost makinesi kullanıyorum ve çok sorun yaşıyorum. Ekmek kızartırken kırıntılar dökülür, yanar, temizlemek dert olur, kızarttıktan sonra ekmeği alıp masaya getirene kadar eliniz yanar, fırlatma mekanizması bozulur. İşte bu sorunlar üzerinde düşünürken fikir ortaya çıktı. Biçim tabii önemli, tasarım o noktada ortaya çıkıyor. Güzel bir tasarım yapmadıktan sonra istediğiniz kadar sorunu çözün, işe yaramaz. Ben farklı bir yaklaşımla farklı bir ürüne ulaşacağımı düşündüm. Gövdenin hijyenik olmasını istedim, mutfağa konduğunda yalın, kolay temizlenebilir bir ürün olması önemliydi. Kızağa koyuyorsunuz ekmeği, elektronik göstergeyi ayarlıyorsunuz, ısıtma süreci bitince kızağı alıp sofranıza koyuyorsunuz. Ortalıkta hiçbir kırıntı kalmıyor."

Atıl Kızılbayır ürüne isim de vermiş. Daha iş bitmemişken tasarımı uzaktan gören ablası ürünü Moğol evlerine bezetmiş, Kızılbayır da Mool adını benimsemiş ama bu ismin üretimden sonra aynı kalıp kalmayacağı henüz belli değil.

Arzum patent için başvurdu bile
Atıl’ın macerası yarışmada birinci olmakla bitmiyor. Yarışmanın jüri üyelerinden biri olan Arzum Dış Ticaret ve Pazarlama Genel Müdürü Murat Kolbaşı çizimi gördüğü anda bunun üretilebileceğini düşünmüş. "Atıl’ın projesi gerçekten çok farklıydı" diyor. "Hem de profesyonel olmadan, bir öğrenci olduğu halde bu kadar farklı bir bakış açısı getirmesi bence ürüne bir öncelik katıyordu. Herkes 4 teker, 2 far, 2 stop lambasıyla arabayı çiziyor ama bu kadar farklı bir tasarımı görmek çok nasip olmuyor. Profesyonel olarak baktığınızda teknik uygulamalarda bazı problemler var ama bu bir öğrenci olan tasarımcının problemi değil. Bunu da bizim çözmemiz lazım. Örneğin parmağın doğrudan residansa değmemesi için, tasarımı bozmadan bir güvenlik çözümü bulmak gerekiyor."

Koloğlu’na göre ürün, Türk ekmek ve hamur işi alışkanlıklarına da uyuyor: "Dünyada genellikle tost makinelerinde hazır dilimlenmiş ince tost ekmekleri kullanılır, Türkiye’de fırından aldığınız ekmeği o kadar ince kesemezsiniz. Biz Türkiye’de ilk ekmek kızartma makinesi çıkardığımızda ağız genişliği piyasadakilerden fazlaydı. Bu ürünle simidi bile düzgün keserseniz, koyabilirsiniz."

Atıl Kızılbayır, elektronikte tasarım yapmayı seviyor ama "ürün tasarımı dendiğinde diş fırçasından uzay mekiğine kadar herşeyi kapsar, o nedenle mezun olduktan sonra her alanda çalışabilirim" diyor.

Atıl Kızılbayır evde kefir yapma aparatıyla da plastik ev aletlerinde birincilik ödülünü aldı. "Kefir Türkiye’de son birkaç yıldır tanınan bir Kafkas içeceği. Evde üretmek isteyenler var. Kefir üretirken sütün belli sıcaklıkta olması, süresi çok önemli. Bu gibi özellikleri koyabileceğimiz tek bir ürün yapmaya çalıştım. Çünkü öteki türlü kavanozun içine süt koyup, içine kefir atıyorsunuz, sıcaklık düşmesin diye havluyla sarıyorsunuz."