James Joyce
Ekonomik kaosun ortasında bir ürün tasarımcısı ne yapabilir? Köşe yazarımız bu duruma yönelik bazı kariyer tavsiyeleri veriyor.
Modern ürün tasarımına dair bu makalemi teknoloji şaheseri yepyeni dizüstü bilgisayarımla yazıyorum! Tamam gerçeği çarpıttım: Bu uzun metni yıllanmış MacBook'umda, Steve Jobs'u sıhhat ikonuna dönüştürmüş paslanmış cihazımda yazıyorum. Burasını boşverin... Panik zamanlarında kişi bıçak sırtında, tamamen muktedir, iç karartıcı gelişmelerin ötesini görebilen olmalıdır. Hele ki bu kişi 1930'larda Büyük Buhran'a iyimser bir cevap olarak beliriveren meslekten; ürün tasarımından geliyorsa.
Eğer 1929'u ya da 2008'i beğendiyseniz, endüstriyel medeniyetin eski temellerinin yani finans, lojistik, malzeme, imalat, marka ve enerji kaynaklarının mikado çubukları gibi dağıldığı 2009'a bayılacaksınız. Herşey ürünlerin tasarlanması, üretilmesi ve satışı işleyişinin alt üst olmasıyla alakalı. Bunun gibi bir duruma daha önce tanıklık etmediğimi söylemek isterdim fakat bu mümkün değil zira karım Yugoslav.
Önemli endüstriyel tasarımların zaman aşırı klasikler olması beklenir. Bugünün tasarımcılarını bunu unutmaya teşvik edebilir miyim? Önemli panik ürünleri Roosevelt'in şömine başı sohbetlerine benzer. Neşeli aldatmacalardır. Endüstriyel tasarımın temel erdemleri -güvenlik, elverişlilik, kullanışlılık, yararlılık, dayanıklı yapı... Cankurtaran botlarını çözmeye uğraşıyorsanız bu küçük can sıkıcı ayrıntıları gözden kaçırabilirsiniz. Tasarımcılar için 2009 yılının ideal panik ürünü 99 centlik iPhone uygulamalarıdır. iPhone okarinası (toprak veya madenden yumurta şeklinde nefesli bir çalgı) veya lava lambası gibi. Ek iş olarak Web tasarımı yapanlar, karanlık garajlarında bunun gibi bileşenler kodlayabilirler. Virütik pazarlama yoluyla 12 milyon kişiye satabilirsiniz. Bu kullanıcının kendini havalı ve teknoloji takipçisi hissetmesini sağlar. Bir iPhone uygulaması kimseye zarar vermez. Ve fiyatı o kadar düşüktür ki hiç iz bırakmadan kaybolur, böylece daha sonra "lava lambası züppesi" olarak utandırılma tehlikesi de kalmaz. Burada asıl problem bu umulmadık paranın hepsinin nereye koyulacağıdır? Benzin? Altın? Darbeden sersemlemiş bankalardan birinde saklamak? ABD hazine bonoları patlamak üzere, değil mi? Belki de Apple hissesi almalısınız!
Belki bu fazlaca kolaydır. Tasarımcılar empati sahibi ve kullanıcı merkezlidirler: Satılamayan evlerde su altındaymış gibi kapana kısılmış kitlelerin, kendi tamiratlarını yapmak üzere sağlam alet kutuları satın aldıklarını bilirler. (İşsiz tasarımcılar ev tamiratlarında harikadır.) Kullanıcılar düşük fiyatlı piyasaya yönelmeye zorlandıklarında, siz tasarımcılar onların oraya gösterişli, yaratıcı ve yenilikçi bir şekilde ulaşmalarına yardım edersiniz. Kendi sepetlerini "milyarlık azınlık" için tasarlanmış, "tüm dünyada bulunan", sosyal olarak adil, triple-bottom-line (çevreye duyarlı) ürünlerle; çeviklikle ve canlılıkla modaya uygun olarak küçültmelidirler.
Sefalet eş-dost sevdiğine göre, kullanıcılarınızda ziyafet meraklılığını teşvik edin. Bir diğerini doyurmaları için kışkırtın (gerçekten). Amerikalılar, ucuz berbat peynirli böreklerle yaşarken beş parasız olduklarını ve restorana gitmekten kaçındıklarını itiraf edemeyecek kadar gururludurlar. Yemek pişiremezler ve komşularını akşam yemeğine davet etmekten korkarlar. Komşularını davet etmeyi, büyükannelerinin hiç kullanmadıkları en iyi porselenleriyle bağdaştırırlar. Elde ne varsa, teknoloji ürünü olarak göstermelerine yardım edin. Alessi için Future System tarafından tasarlanan harika Bettina blobject yemek takımını düşünün. Betttina, 2009'un ziyafet eğlencesi için mükemmeldir -çürümüş, ölü, Bush dönemi, kristal ziynetlerin her türlü zevksiz izinden kaçınırken, gizemli bir hiper kullanışlılığın ikna edici havasına sahiptir.
Kimse artık 64 K geleneksel bağlantıyla koltuğuna kurulmuyor. Kış uykusundaki Amerikalılar Obama dostu geniş bant etrafında toplanarak, New York Times'ın meteliğe kurşun attığı dönemde internetten ücretsiz eğlence elde ediyorlar. Haydi onlara hızlı ve ücretsiz dağıtım yapın! Amerikan Kayıt Endüstrisi Birliği (RIAA) korsanları dava etmekten vazgeçmiş durumda, yani riskiniz oldukça düşük. Popülariteniz ise garanti altında. Herhangi bir eski komünistin size aktarabileceği gibi, ekonomik geçiş evrelerindeki sosyal kazancınız; süratle buharlaşan, işe yaramaz maddi kazancınızdan çok daha kullanışlıdır.
Küresel fukara ucuz cep telefonlarının üzerine titrerken, 1 milyar nüfuslu azınlık kesim, yufka yürekli liberallerin tasarladığı "münasip" ürünleri nadiren satın alıyor. Peki evvelce zengin adamların revaçtaki köylü işi ürünleri satın alması? İşte bu pazar canlanabilir! Tasarımcıların, 3. dünya ülkelerinin yerel teknolojilerini talan edip geliştirmeleri için tam zamanı: El arabaları, bisikletli faytonlar, yağmur suyu fıçıları, pencere önü çiçeklikleri, tenteler, sineklikler, tuhaf rüzgar oyuncakları, bambu ve Mylar'dan yapılmış radyolar... Eğer ucuz ve memnun ediciler ise, işlerin yolunda gitmemesi mümkün değil: Yaptığınız iş mütevazi bir pencere yalıtımından ibaretken onu canlı, gözalıcı bir solar sistem sunucusu olarak gösteriyorsunuz. Bu yatırımın mükemmel bir geri dönüşü vardır.r
İç mimarlar piyasanın canlanma zamanlarını öngörebilmeliler. Bu zamanlarda kimse konut satın almaz. Yaşam alanlarında yeni sıcak atmosferler yaratmak için kullanıcılar evlerini yeniden dekore etme ihtiyacındadırlar. Onlara yardım edin! 2008'in görkemli, kraliyet erguvanı rengindeki, bir nesil boyunca izdivaya çekilecek herşeyini çöpe atın. Suni elmas, kristal? Bırakın bunları! Klasik siyahtan da elbette uzak durun. Yoksa çevrenizi sarmış olan kasvetli, kötümser gotikler hayallerinin sonunda gerçek olduğuna inanırlar. Bu yıl, size günışığı sarısı ve iyimser turuncu ile günah işlemek için kolay bulunmayacak bir şans sunuyor. Gül pembesinin de çıldırmış kalabalıklar üzerindeki sakinleştirici etkisi kanıtlanmış durumda.
Küresel bir emlak krizi varken bir mülk satın almayı çok istemez, taşınabilir bir çadır tercih edersiniz. Üst-uç tercih: henüz piyasada bulunmayan Alp Kapsülü! Ross Lovegrove tarafından tasarlanan parlak bir barınak. Yeşil enerji kaynağı ile kendine yeterliği olan, ayna akrilik malzemeden bu kümbet içinden gezegenin buzullarının tatlı bir sıcaklıkla soyunarak erimelerini izleyebilirsiniz.
Orta değerde tercih: Herhangi bir LOT-EK barınağı, çelikten bir yük konteynırı. Alt-uç tercih: İçinde uyumanız için evladınızın tamamen organik ağaç evi. Bu arada, ekonomik durgunluk zamanları çocuklarla başa çıkabilmek için mükemmel zamanlardır. Yarının tüketicilerinin üretim takvimini belirlemek ebeveynler için asla kolay değildir, fakat şu yönden düşünün: Krizler bir ömür boyu sürmez. Okul öncesi çocuklar ise zaten sefaletin ne demek olduğunu bilmez. 10 yıl içinde çocuğunuz sevimli küçük okul sıraları ile buluşur ve 25'inde de iş seçenekleri önüne gelir.
Şu günlerde, finans besin zincirinin tepesindeki birçok nüfuzlu işadamının başına geldiği gibi, 2009 yılında siz de işsiz kalabilirsiniz. O zaman meşgul gözükmek, özellikle kendi alanında özelleşmiş ve bilhassa egzotik meşgaleler bulmak çok önemli. Kendinizi utangaç, sinmiş, hüzünlü bir hale; küçük düşürülme endişesine salıvermeyin. Kimseye bir şey ifade etmez tavırlar içindeki çıldırmış pazar güçleri tarafından zaten çok kere küçük düşürüleceksiniz. Tüm dünyanın zaten kaybetmiş olduğu şeyden başka kaybedecek bir şeyiniz var mı? Kendinize "Maurizio Cattelan ne yapardı?" diye sorun.
Şahsen şu aralar kayda değer bir işle meşgul olmasam da, belirtmekten memnuniyet duyarım ki "Arduino çipinin processing skeçlerinin mash-up"ını gerektiren "cloudware ubiquity uygulamaları" üzerinde çalışıyorum. Bunu gerçekten yapmadığımı kanıtlamanın yolu yok. Ayrıca kim bilir? Bu yılın sonunda bunu gerçeğe bile dönüştürebilirim.