Koza Han’da geçtiğimiz günlerde çelik konstrüksiyon sistem ile bir örtü sistemi uygulaması başladı. Bursalıların da tepkisini üzerine çeken proje hakkında detaylı bilgiyi Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu Müdürü Atilla Balcı’dan aldık.
Balcı’nın açıklamasına göre proje onaylanmış değil. Yapılan uygulama sadece görsel olarak hocalara sunum için bir numune. Olur mu olmaz mı mantığıyla yapılan bir uygulama.
Arkitera.com: Uygulaması gerçekleşen proje sonradan kalkacak mı?
Kurul uygun görmezse sonradan kalkacak. Şu anda onaylı bir proje kapsamında yapılan bir uygulama değil ama birebir uygulama yaparak göstermek istedikleri için yapılan numune.
Onaylı proje olmadığı için bugünkü yapılan uygulama; anıtsal yapıda herhangi bir zarar vermiş, fiziksel müdahale yapmış değil. Bu uygulama, Koza Han’ın ya da Fidan Han’ın ön kısmındaki dükkanların önüne direkler dikilmek suretiyle konulan bir çatı değil, örtü sistemi var. Uzun Çarşı’nın üzerini şeffaf olarak örtülmesini amaçlayan bir sistem bu.
Arkitera.com: Peki niçin örtülme ihtiyacı doğdu?
Örtülme ihtiyacı belediyeden geldi. Belediyenin kendi gerekçeleri de esnafın orada Yaz/Kış, gece/gündüz olabildiğince hava şartlarından etkilenmeden bir hizmetin sunulması. Amacına yönelik doğru mudur, yanlış mıdır henüz tam netleşmiş değil. Yalnız orada kurulun prensip olarak uygun gördüğü ancak uygulama için uygun görmediği şeffaf ama membran türü bir örtüyle çözüm getirilmesi. Fakat membranın da ısı yalıtımı, yangına karşı dayanıklılığı bilgilerinin gelmesiyle netleşeceği bir kurul kararı var. Şu anda yapılan membran türü örtü değil, tamamen şeffaf bir örtü. O da netleşmiş değil.
Arkitera.com: Neden birebir uygulaması görülmek istendi? Proje üzerinde herşeyi anlatmak, canlandırma ile binanın fotoğrafına bu eklemeyi yerleştirmek mümkünken böyle bir uygulamanın yapılmasındaki sebep neydi?
Uygulamasını görmeyi biz istemedik, bu teklif belediyeden geldi. Belediye bir şekilde bunu yapmaya çalışıyor. “Ben projeyi yaptım, derdimi anlatamıyorum, birebir uygulamayı yapayım görün.” anlamında geldi bu teklif. Kurul kararıyla birebir uygulamayı yapın diye kimse demedi. Şu anda belediye kendi insiyatifiyle, kurul kararı uygun görmezse tamamen sökebileceği çok küçük bir modül yaptı. Bütünüyle kapatılmış bir uygulama da değil.
Arkitera.com: Koza Han’ın karşısında yapılan inşaat hakkında bilgi alabilir miyiz?
Bu yapı aslında Fidan Han bünyesinde tescilli görünüyor. Bunun rölövesi, restitüsyon projesi, daha sonra da tadilat projesi onaylandı. Onaylı projeye göre mevcut eski gabarisi ne ise cephe karakteri kısmen tadilat olmak suretiyle yapımı devam eden bir uygulama. Bu sonradan gelmiş, ortaya gelmiş bir uygulama değil. 1940’lardan sonra yapılmış bir yapı var şu anda. Bu yapı Fidan Han bünyesindeki parseller içinde yer alıyor, rölövesi, restorasyon projesi, restitüsyon ve rekonstrüksiyon projeleri kurulca onaylandı. Onaylı projeye göre devam ediyor. Proje üzerinde çalışan mimar Orhan Efe.
Arkitera.com: Koza Han’a yapılan projenin getirileri hakkında ne düşünüyorsunuz?
Buranın geçmişe yönelik 300-400 senesi var. Ancak yangınlarda tahrip gördüğünden dolayı yeniden yapılmıştı ve şimdiki hali orjinali olmadığı için aynısını yapmamızın anlamı yoktu. Zaten böyle bir örtü gelirse -bunun kararını kurul verecektir- bir tek koşul olacak; membran örtü.
Uzun Çarşı’da şu an kaçak yapılaşma var. Bugünkü Fidan Han’ın ve Koza Han’ın ön cephesine yapılan dükkanların üzerinde birtakım kaçak uygulamalar var. Bu projeye onay, restitüsyon projesinin uygulanmasıyla verilecek, bir anlamda oradaki kaçak yapılaşmayı da kaldırmış olacak. Yani bir artısı da var. Üst örtüsü nasıl olmalıdır?, kurul tamamen reddetmiş de değil; membran örtü olması kaydıyla. Belediyede şu an şeffaf örtü mü, membran örtü mü şeklinde çelik konstrüksiyonu nasıl kapatacağının tartışması var. Belediye membran örtü yerine şeffaf örtü kullanmak istiyor. Şu an Koza Han’daki projeyle Bursa Osmangazi Belediyesi Başkan Yardımcısı Şehir Plancısı Bayram Vardar ilgileniyor.
Şu an yapılan uygulama Koza Han’ın ön kısmında başlamadı. Ahırlar bölümünün ön cephesinde yer alan dükkanların önüne geliyor. Anıtsal yapıya direk fiziksel bir müdahale söz konusu değil. Tamamen Uzun Çarşı aksına denk gelecek şeffaf bir örtü sistemi. Bunu savunduğum şeklinde anlatmıyorum sadece mevcut durumu aktarıyorum.
Koza Han Hakkında
Ulucami ile Orhan Cami arasındaki geniş sahadadır. 1492 yılında II. Bayezıd İstanbul'daki cami ve medresesine gelir temin etmek için yaptırmıştır. Hanın mimari Abdül-ula bin Pulad Şah'dır. İki katlıdır. Üst katta 50, alt katta 45 olmak üzere 95 odası vardır. Kuzeydeki taç kapı büyük taştan kabartma süslerle yapılmış olup muhteşem görünüşe sahiptir. Üst katta güneye açılan bir kapısı, avludan ilave kapılara açılan geniş kapı ve buradan da Orhan Cami tarafına açılan bir kapısı vardır. Hanın iç kısmındaki geniş avlunun merkezinde mescid yer almaktadır. Mescid sekiz cephelidir, köşelerdeki ve ortadaki bir ayak üzerine oturmaktadır. Alt kısmı şadırvan şeklindedir. Günümüzde ünlü Bursa ipekçiliğinin merkezi durumundadır.
Fidan Han Hakkında
Bursa'nın önemli hanlarından biridir. Sadrazam Mehmed Ağa'nın oğlu İbrahim Paşa tarafından XV.yüzyılda yaptırılmıştır. Eskiden Mahmut Paşa Hanı olarak bilinmekteydi. Koza Han'ın kuzey doğusundaki han iki avluludur. Ahırların ve diğer yardımcı tesislerin bulunduğu kısım şimdi yeni yapılan dükkanlarla dolmuştur.
Ortada bir havuz ve üzerinde mescid yer almaktadır.İki katlı revakın ayakları ve kemer yüzleri tuğla ve moloz taş ile örülmüştür. Üç sıra kirpi saçaklıdır. Birinci avlu üzerindeki esas hanın altta 48, üstte 50 olmak üzere 98 odası vardır. Alt kattaki odalar dairevi tonozlu, revakları ise devamlı tonozludur. Üst kattaki revaklar kubbeli, odalar ise tonozla örtülüdür.
Takip
Bütün yorumları forumda okuyun!Bütün yorumları forumda okuyun!