Emlak Bankası ile ilgili Mimarlar
Odası basın açıklaması
Ankara, 26 Haziran 2001
CUMHURİYET MİRASI EMLAK BANKASI YOKEDİLİYOR
Konut üretimi ve finansmanında uzman Emlak Bankası
yeniden yapılandırılmalıdır
DEVLET ANAYASAL SORUMLULUĞU ALTINDAKİ
TOPLUMSAL ALANLARI TERKEDEMEZ
IMF'nin ve Dünya Bankasının buyruklarıyla ülkemizde "yeni dünya düzeni"nin
egemenliğini pekiştirme görevini yerine getiren siyasal iktidar, kamu
bankalarını yok ediyor. Meclisten süratle geçirilen yasalarla, 1980 sonrası
çeşitli operasyonlar sonucu içi boşaltılmaya çalışılan kamu bankalarına
son darbe vurulmak isteniyor.
Yok edilmek istenen kamu bankaları arasında Emlak Bankasının, mimarlık
ve şehircilik açısından ayrı bir önemi vardır. Emlak Bankası, 1926 yılında
Kurtuluş Savaşı yetimlerinin barınma sorunlarını çözmek, genç
cumhuriyetin sağlıklı konut ihtiyacını karşılamak ve yeni kent bölgelerini
geliştirmek amacıyla kurulmuş "Emlak ve Eytam" bankasının devamıdır.
Bir cumhuriyet mirası olan Emlak Bankası, özellikle 1980 sonrasında yöneticiler
eliyle sürdürülen soygunlarla tahrip edilmiş, ana işlevi olan konut üretiminden
uzaklaştırılmış, geri dönmeyeceği belli kredilerle yeni düzenin yerli yağmacı
ortaklarına kaynak aktarma aracı haline getirilmiştir. Böylece bugünkü
tasfiyenin sözde gerekçeleri hazırlanmıştır.
Yurttaşların sağlıklı konutlarda ve sağlıklı kentlerde yaşamasını
sağlamak, Anayasamızın 56 ve 57. maddelerinin devlete yüklediği ve HABİTAT
vb. uluslararası belgelerde de ifadesini bulan toplumsal bir sorumluluktur.
"Yeni dünya düzeni"nin uygulayıcısı siyasal iktidarlar, sosyal
devlet kavramını ortadan kaldırmak, devletin bütün toplumsal sorumluluklarını
yok etmek, toplumu piyasa koşullarının acımasız rekabet ortamına terk
etmek istiyorlar.
Nitekim HABİTAT 2 zirvesinde "konut hakkı"nı kabul etmeyen tek
ülke ABD olmuş ve ABD diğer ülkelerin anayasalarından bu yöndeki hükümlerin
kaldırılmasını istemiştir. Beş yıl önce HABİTAT'ta ABD dışında bütün
dünya ülkeleriyle birlikte Türkiye'nin de karşı çıktığı bu anlayış,
şimdi IMF / Dünya Bankası dayatmalarıyla uygulatılıyor. İşte, konut üretiminde
kamu eliyle finansman olanağı sağlayan ve 75 yıllık geçmişinde bu görev
doğrultusunda başarılı örnekler gerçekleştirmiş olan Emlak Bankası, böyle
bir politikanın gereği ortadan kaldırılmak isteniyor.
Konut üretimi ve finansmanında uzmanlaşmış olan Emlak Bankası, bu
alanda deneyimli bir mimar ve mühendis kadrosuna da sahiptir. Bankayla
birlikte, bu birikim, bu deneyimli kadrolar da tasfiye edilecektir. Böyle bir
tasfiyeyi ülkemiz çıkarları açısından son derece sakıncalı bulmaktayız.
Görülüyor ki, Emlak Bankasını yıllardır hukuk dışı yollarla tüketenler,
şimdi bu durumu da gerekçe göstererek, bir yandan kendi suçlarını ortadan
kaldırmaya, bir yandan da IMF buyruklarını yerine getirmeye çalışıyorlar.
Konutu kamusal sorumluluk alanından çıkaranlar, bu alanı yabancı finans ve
yatırım kuruluşlarının da egemen olacağı piyasa koşullarına bütünüyle
terk etmek niyetindedirler.
Bu ulusal çıkarlara aykırı gidişin durdurulmasını, yabancı güç
odaklarının buyruklarına uygun ekonomi politikalarının terk edilmesini, diğer
kamu birikimleri, diğer kamu bankaları ile birlikte Emlak Bankasının yok
edilmesinin önlenmesini istiyoruz.
- Meclisten bütün karşı görüşlere rağmen sürate geçen ve halen Sayın
Cumhurbaşkanımızca inceleme ve onay aşamasında bulunan Emlak Bankasını
tasfiye yasasının, bu konudaki Anayasal ve hukuksal gerekçeler de dikkate alınarak
iade edilmesini diliyoruz.
- 1980'lerde ana işlevi olan konut alanından uzaklaştırılarak ticari bir
banka durumuna getirilen ve yöneticilerin sürekli hukuk dışı operasyonları
ile varlıkları tüketilen Emlak Bankasının ciddi bir soruşturmaya tabi
tutulmasını, sorumluların belirlenmesini ve cezalandırılmasını
yetkililerden bekliyoruz.
- Devletin, Anayasa ve uluslararası sözleşmelerle yükümlendiği, yurttaşlara
sağlıklı konut ve kentler sağlama sorumluluğuna sahip çıkmasını, bu
konuda kamu yönetiminde içinde Emlak Bankasının da yer alacağı bir yeniden
yapılanmaya gidilmesini talep ediyoruz.
- İçlerinde mimar, mühendis ve plancı meslektaşlarımızın da bulunduğu
Emlak Bankası çalışanlarının haklarını ve Cumhuriyet mirası kurumlarını
savunmak için sürdürdüğü girişimleri destekliyoruz. Bu girişimlerin her
alanda takipçisi olacağız.
- Mimarlar Odası, ulusal çıkarlara aykırı politikalarla yok edilmek
istenen ulusal değerlere sahip çıkmakta kararlıdır. Bu konuda uluslararası
siyasal ve ekonomik güçlerin dayattığı uygulamalara karşı direnen,
emekten ve ülke çıkarlarından yana mücadele sürdürenlerle dayanışma içinde
bu direniş sürecinde yer aldığımızı duyururuz.
TMMOB MİMARLAR ODASI
MERKEZ YÖNETİM KURULU
NOT: Bu açıklama, Cumhurbaşkanı Sayın Ahmet Necdet SEZER'e de
iletilmiştir. |